Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Bölüm Başkanı Doç. Dr. And Algül, 3 boyutlu model tasarımcılığını geleceğin mesleği olarak nitelendiriyor ve konunun uzmanından eğitim aldıktan sonra birçok alanda iş bulma imkanına sahip olunabileceğini vurguluyor.

3 boyutlu modelleme ve animasyon uygulamalarının sinema, reklam, dijital oyun sektörü, mimarlık, tıp alanlarında kullanıldığını belirten Doç. Dr. And Algül, “3 boyutlu modelleme ve animasyonun sinema, reklam kısaca medya ve eğlence sektöründeki kullanımlarını çeşitli çalışmalarla ekranlarda görmekteyiz. Mimarlık alanında ise projelerin gerçekleştirilmeden önce gerçeğe uygun olarak önce modellendiği, oluşturulduğu ve projelerin görselleştirilmesinde kullanılıyor. Son zamanlarda özellikle de 3 boyutlu yazıcı maliyetinin toplumda maddi açıdan karşılanabilir olması dolayısıyla protez çalışmalarında, ameliyat hazırlığı veya ameliyat esnasında doktorlara kolaylık sağlaması bakımından tıp alanında da tercih ediliyor.” dedi.

Modelleme ve animasyon birbirinden farklı kavramlar

3 boyutlu modellemenin dijital çalışma ortamında oluşturulan karakter veya her tür nesne için oluşturulan modellerin gerçekçi ölçülere ve derinliğe sahip bir şekilde oluşturulması olarak tanımlanabileceğini ifade eden Doç. Dr. And Algül, “Afiş gibi iki boyutlu yani hem x hem y eksenini ele alan çalışmalar, iki boyutlu çalışmalar şeklinde adlandırılırken, x, y ve z yani derinliğe sahip çalışmalar üç boyutlu modelleme çalışmaları şeklinde adlandırılıyor. 3 boyutlu nesnelerin dijital ortamda hareketlendirilmesi işlemi ise 3 boyutlu animasyon olarak tanımlanıyor. Yani 3 boyutlu animasyonu, 3 boyutlu nesnelerin dijital ortamdaki proje niteliklerine göre hareketlendirilmesi şeklinde tanımlamak mümkün.” diye konuştu.

Sinema sektörünün de tercihi 3 boyutlu uygulamalar

Günümüzde üç boyutlu ortam çalışmalarında daha çok Autodesk tarafından üretilen Maya, 3ds Max, Cinema 4D, ZBrush, Rhino ve Blender gibi yazılımların tercih edildiğini belirten Doç. Dr. And Algül, “3ds Max programı biraz daha mimarlık yönü fazla olan bir yazılım olsa da, mimarlık, mühendislik alanlarında kullanılabildiği gibi medya ve eğlence sektöründe de kullanılıyor. 2002 yapımı Başka Gün Öl (Die Another Day), 2001 yapımı Kara Şahin Düştü (Black Hawk Down), 2011 yapımı X Men: Birinci Sınıf ve benzeri birçok filmde 3 boyutlu uygulamaların kullanıldığını görüyoruz.” ifadelerini kullandı.

Farklı programlar ön plana çıkabiliyor

Doç. Dr. And Algül, dijital oyun endüstrisinin büyük bir kısmının Maya programı üzerine yoğunlaştığına dikkat çekti ve sözlerine şöyle devam etti:

“Diğer bir kısmının ise Max üzerine eğildiğini geçmiş senelerde yapılan projelerden yola çıkarak söyleyebiliriz. Maya ve Max’ın medya ve eğlence endüstrisinde ağırlığını hissettirdiği eski günlerde ise küçük bir kısımda Blender programının tercih edildiği görülmekteydi. İlaveten dijital oyun veya film stüdyoları üzerinde çalıştıkları projenin niteliğine ve kurgusuna bağlı olarak birden fazla yazılımda kullanabiliyor. Son dönemlerde 2002’de kurulan Blender Vakfı tarafından açık kaynak yazılımla oluşturulan Blender programının 3 boyutlu modelleme ve animasyon alanındaki çalışmalarda sektörde ön plana çıktığını görüyoruz. Bu yazılım, dijital alana yönelik gerçekleştirilebilecek çalışmalarda her türlü amacı karşılayacak özellikleri, ücretsiz olması ve kurulum kolaylığı gibi özellikleri nedeniyle son dönemlerde sektördeki diğer rakipleri karşısında ön plana çıkıyor.”

Özgün fikir üretmek daha önemli

Üç boyutlu ortam çalışmalarının modelleme, kaplama, hareketlendirme, aydınlatma, görsel efekt oluşturma ve benzeri konuları kapsadığını belirten Doç. Dr. And Algül, “Bir karakterin hareketlendirilebilmesi için öncelikle doğru bir topoloji, anatomik yapı ile modellenmesi ve bu topolojiye göre hareketlendirilmesi önemlidir. İnsan karakterine yönelik projelerde insan hareketlerinin modelde deformasyon oluşturmayacak şekilde gerçekleştirilmesi önemli iken, diğer karakter projelerinde karakter modelinde bozulma olmayacak şekilde karakterin niteliklerine göre modellenip hareketlendirilmesi büyük önem taşıyor. Bu nedenle de karakterin yani projenin niteliklerinin ne olduğu bilinmesi gerekiyor. Yani çalışma ortamı üç boyutlu ortam bile olsa hedef kitlede merak, ilgi ve etki uyandırabilecek yaratıcı özgün içerik oluşturmak önemli. Yani başarılı 3 boyutlu bir proje oluşturabilmek için program bilgisinin tek başına yeterli olmadığını ifade etmekte fayda var.

Program bilgisi özgün fikrin hayata geçirilmesinde önemli ancak öncelikle fikir daha önemli. Günümüz tasarım ve iletişim dünyası daha çok dijital alana doğru hızla yol kat ediyor. İletişim ve tasarım dünyasının ise sosyal, toplumsal yaşamda önemli bir yer edinmesi ise aslında iletişim konusunun önemini bizlere gösteriyor. Gelecekte ise iletişim dünyasının 3 boyutlu ortamda yürütüleceğine dair çeşitli çalışma ve projelere başlanmış bulunuyor.” ifadelerini kullandı.

Uzmanlardan eğitim alınmalı

Üsküdar Üniversitesi Görsel İletişim Tasarımı Bölüm Başkanı Doç. Dr. And Algül, ‘Sağlık, eğitim, eğlence, medya ve benzeri birçok alanın sanal dünyada yerini aldığı ve alma hazırlıkları kapsamında çeşitli proje ve çalışmalar yürüttüğü (Facebook’un Meta’sı gibi), çeşitli firmaların kendi sanal dünyalarını inşa etme çalışmalarından takip edilebiliyor.’ dedi ve sözlerine şöyle devam etti:

“Oluşturulacak bu dünyada ise tasarımcı, iletişimci olarak yer edinebilmek için ise 3 boyutlu program kullanma becerisine sahip içerik üretebilen, vizyona sahip tasarımcılara ihtiyaç olacaktır. Şimdiden bu alanda proje geliştiren çeşitli firmaların sanal dünyayı oluşturabilmek için 3 boyutlu ortama yönelik içeriği doldurabilmek üzere büyük bir iş gücüne ihtiyacı olduğu çeşitli haberlerle karşımıza çıkıyor. 3 boyutlu nesne, obje üretimi ve bunların bir içerik kapsamında sanal dünyada yer alması önemlidir. Bu nedenle de 3 boyutlu model tasarımcılığını geleceğin mesleği olarak nitelemek yanlış olmayacaktır.

Alana yönelik eğitim alarak projelerde görev almak veya sanal ortam için proje oluşturmak ise ortamda başarılı olunmasına etki edecek faktörlerden birisidir. 3 boyutlu modelleme ve animasyon üzerine çalışmak yoğun emek ve zaman gerektiren bir alandır. Konuya yönelik uzman kişi tarafından eğitim almak, konunun inceliklerinin öğrenilmesini ve deneme yanılma yöntemiyle kaybedilecek zamanın önüne geçilmesini sağlar. Alınacak eğitimle bir kurum veya kuruluşta çalışılabileceği gibi, bireysel olarak da çalışma imkanına sahip olunabilir.”