ABD Senatosunda yapılan oylamada, “Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası” olarak bilinen Pentagon bütçesine ilişkin yasa tasarısı onaylandı. 2019 mali yılında Pentagon’a 716 milyar dolarlık bütçe öngören tasarıya, Temsilciler Meclisinin ardından Senatoda da çoğunlukla onay verildi.

Türkiye bölümü

Tasarının Türkiye ile ilgili bölümünde ise “Ankara’nın Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri almasının iki ülke arasındaki tansiyonu yükselttiği” ve “Amerikalı rahip Andrew Brunson’ın salıverilmesi gerektiği” iddia edildi. Türkiye’nin Rusya’dan S-400 almasının ABD ile Türkiye arasındaki ortak silah sistemlerini geliştirmeyi olumsuz etkileyebileceği öne sürüldü ve bu adımın NATO’daki ortak çalışabilirliği etkileyebileceği savunuldu.

F-35 ve Patriot da var
 

Tasarıda söz konusu gerekçelerden dolayı F-35 savaş uçağı, Patriot hava savunma sistemleri, Chinook tipi ağır nakliye helikopteri, AH-1 tipi Kobra, H-60 Black Hawk tipi helikopterleri ile F-16 uçaklarının Türkiye’ye satılmasının bloke edilmesi gerektiğini öngören bir bölüm de yer aldı. Bu tasarının yasalaşmasından sonra 60 gün içinde Savunma Bakanının, Dışişleri Bakanına danışarak Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilere dair Kongrenin ilgili komitelerine kapsamlı bir rapor sunması istendi ve bu rapor tamamlanmadan Pentagon’un Türkiye’ye Kongrenin onayına tabi herhangi bir dış silah satışına onay veremeyeceği sınırlaması getirildi.

Tasarının onay için ABD Başkanı Donald Trump’ın masasına gelmeden önce Konferans Komitesi olarak bilinen ortak bir komisyonda tek yasa tasarısı haline getirilmesi gerekiyor. Mayıs ayı sonunda Temsilciler Meclisinde kabul edilen bütçe tasarısında da benzer şekilde Türkiye ile ilgili olarak S-400 füze savunma sistemleri ve F-35 savaş uçağı ile ilgili bölümlere yer verilmişti.

Ankara’dan ilk tepki: Alternatifsiz değiliz
 

Bu gelişmeyle ilgili olarak Ankara’dan jet yanıt geldi. Başbakan Binali Yıldırım, “Stratejik ortaklığın ruhuna aykırı talihsiz bir gelişme. Türkiye alternatifsiz değil. ABD Senatosu’nun teşebbüsü esef verici” ifadesini kullandı.

Çavuşoğlu: Sağlıklı bir ilişki yürütemeyiz

Öte yandan ABD Senatosu’nda kabul edilen ve Türkiye’ye F-35 savaş uçağı satışını bloke etmeye yönelik kararla ilgili bir açıklama da Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’ndan geldi. Çavuşoğlu NTV’ye verdiği röportajda,  “Bir yandan silah vermeyeceksin diğer yandan başkasından silah alınca yaptırım uygularım tehdidi. Bu tür yaklaşımlar doğru değil. Şu anda S-400 alamazsın yaptırım uygularım doğru değil. Sen bana Patriot sistemi satamadın. Müttefiğimden almayı tercih ederim ama sen satmadın ben milletimi korumak zorundayım” ifadelerini kullanırken,

“F-35 konusunda da parlamento da girişimler oldu. 21'inde 2 F-35 bize teslim edilecek. Bu yönde de girişimler var ama biz böyle sağlıklı ilişki yürütemeyiz. Gelin oturalım konuşalım Münbiç'te olduğu gibi. Türkiye önemli bir müttefik, Türkiye NATO'yu riske atacak hiçbir oluşumun içinde olmaz. Bunu bahane ederek yaptırım testleri içinde olmasınlar” diye konuştu.