Değerli Okurlarım ; 
Bu gün sizlere araçların satış, devir ve tescil hizmetlerinin yapılmasına ilişkin usul ve esaslar ile bu işlemler dolayısıyla alınacak ücretleri ile ilgili bilgiler vermek istiyorum. 31.01.2018 tarihli resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ARAÇLARIN SATIŞ, DEVİR VE TESCİL HİZMETLERİNİN YÜRÜTÜLMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK ile bu konuda düzenlemeler yapılmıştır.

Bu yönetmelik hükümlerine göre Türkiye Noterler Birliğinin, Kanun ve bu Yönetmelik kapsamındaki görev ve yetkileri şunlardır:

a)  Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı veya yetkilendirdiği kurum veya kuruluş tarafından belirlenen imalatçı veya yetkili temsilcisi tarafından uygunluk belgesi düzenlenen araç bilgilerini tutmak,
b) Noterler tarafından tescil edilen araçların sicillerini tutmak,
c) Araçların satış, devir ve tesciline ilişkin teknik ve hukuki değişikliklerin elektronik ortamda kaydedilmesini sağlamak, istatistiki bilgileri toplamak ve değerlendirmek,
ç) Haciz, rehin, ihtiyatî tedbir gibi araçlara ilişkin kısıtlayıcı şerhlerin elektronik ortama işlenmesini, kaydedilmesini ve kaldırılmasını sağlamak,
d) Bu Yönetmelik kapsamında yapılacak işlemlerle ilgili olarak, gerekli olan bilgileri elektronik ortamda almak veya paylaşmak, bu konularda ilgili kurum veya kuruluş ya da özel hukuk tüzel kişileri ile protokol yapmak,
e) Araçların tescile esas bilgi ve kayıtlarını elektronik ortamda saklamak, bu bilgileri ilgili kurum veya kuruluşlar ile paylaşmak,
f) Noterlerin, bu Yönetmelik kapsamındaki iş ve işlemleri yapmaları amacıyla gerekli koordinasyonu ve teknik alt yapıyı sağlamak,
g) ARTES veri tabanını tutmak, yönetimini ve güvenliğini sağlamak,
ğ) ARTES veri tabanında yer alan gerekli bilgileri Emniyet Genel Müdürlüğü ile anlık olarak paylaşmak,
h) İçişleri Bakanlığının uygun görüşünü almak suretiyle plaka harf ve rakam gruplarını belirlemek,
ı) Bu Yönetmeliğin 12 nci maddesinin dördüncü fıkrası ile 48 inci maddesi hükümleri saklı kalmak üzere, araçların tescil hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin iş ve işlemlerin yapılması amacıyla bu Yönetmelikte düzenleneceği belirtilen belgelerin şekli ve içeriğini belirlemek,

i) Araç tescil dosyalarındaki belgelerin taranarak dijital arşiv oluşturulması durumunda, Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından bu kayıtlara elektronik ortamda doğrudan erişilmesini sağlamak, fiziki ortamda tutulan belgeleri ise talep halinde Emniyet Genel Müdürlüğü ile paylaşmak,

Bu yönetmelik hükümlerine göre Noterlerin görev ve yetkileri şunlardır:

a) Araçların satış, devir ve her türlü tescil işlemlerini yapmak,
b) Araçların tescil belgeleri ile plakalarını vermek, Türkiye Noterler Birliği tarafından belirlenen durumlarda araçlar için araç tesciline ilişkin geçici belge ile gerekli diğer belgeleri düzenlemek,
c) Araçlara ilişkin teknik veya hukuki değişiklikleri ARTES’e işlemek,
ç) Haciz, rehin, ihtiyatî tedbir gibi araçlara ilişkin kısıtlayıcı şerhleri ARTES’e işlemek ve kaldırmak,
d) Araçlara ait işlemlerden dijital olarak muhafazası mümkün olmayan belge ve formları arşivlemek,

Bu Yönetmelik kapsamında noterler tarafından tescili yapılacak veya yapılan araçların satış, devir ve her türlü tescil işlemleri ile araç sahiplerinin tescile esas bilgileri ARTES’e, Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından tescili yapılan araçların tescile esas bilgileri ise Emniyet Genel Müdürlüğü bilgi sistemine kaydedilir ve saklanır. ARTES’te ve Emniyet Genel Müdürlüğü bilgi sisteminde yer alan bilgiler elektronik ortamda ilgili kurum ve kuruluşlar ile paylaşılabilir.

(2) Bu Yönetmelik uyarınca elektronik ortamda yapılacağı belirtilen iş ve işlemler ile noterler tarafından yapılacak iş ve işlemler TNBBS üzerinden gerçekleştirilir ve ARTES’e işlenir. Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından tescili yapılacak araçlara ilişkin iş ve işlemler ise Emniyet Genel Müdürlüğü bilgi sistemi üzerinden gerçekleştirilir ve sisteme işlenir.

Araç sicili ve bu sicilin tutulmasına dayanak olan belgeler gizlidir. Bunlar yetkili veya sorumlular, teftiş veya denetim yetkisi olanlar dışında kimse tarafından görülüp incelenemez. Mahkemeler ve Cumhuriyet savcılıkları bu hükmün dışındadır. Bu bilgileri işleyen görevliler ve araç kayıtlarından faydalanan diğer görevliler de bu gizliliğe uymak zorundadırlar.

Araçların tescili ile araç tescil belgesinin düzenlenmesi işlemleri, araç sahiplerinin, kanuni temsilcilerinin, vekillerinin veya kamu kurum veya kuruluşları ile tüzel kişilerce yetkilendirilen kişilerin başvuruları üzerine elektronik ortamda ilgilisine göre noterler veya Emniyet Genel Müdürlüğü trafik tescil kuruluşları tarafından yapılır ve araç tescil belgesi basılarak imzalanır.  Araç tescil belgesi, ilgililerine elden teslim edilir. Araçların tescili nedeniyle düzenlenmesi gereken değerli kağıtların bedelleri, tescile yetkili olanlar tarafından tahsil edilir. Tescili yapılan araçlara, sahiplerine ve sonradan araç üzerinde yapılan her türlü değişikliklere ilişkin bilgiler tescile yetkili olanlar tarafından elektronik ortamda kaydedilir.

Veraset yoluyla intikaller ile 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin (2) ve (8) numaralı bentlerinde düzenlenen istisnalardan yararlanılarak iktisap edilip istisnadan yararlananlar tarafından beş yıldan fazla kullanılıp elden çıkarılanlar ile aynı Kanunun geçici 7 nci maddesi kapsamında istisnadan yararlanılarak iktisap edilip, istisnadan yararlananlar tarafından 3 yıldan fazla kullanılıp elden çıkarılanlar hariç olmak üzere, ilk iktisabında özel tüketim vergisi istisnası uygulanmış olan araçların istisnadan yararlananlar dışındakilerce iktisabı halinde veya ilk iktisabı yapılan araçların ilk iktisap tarihinden itibaren beş yıl içinde Özel Tüketim Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki araçlara dönüştürülmesi durumunda, vergi dairesince düzenlenen Özel Tüketim Vergisi Ödeme Belgesinin ibrazı aranır.

Bütün motorlu araçlar ile bu Yönetmelikte tescili zorunlu kılınan motorsuz araçların sahipleri, araçlarını noterlere ya da ilgili tescil kuruluşlarına tescil ettirmek ve araç tescil belgesi almak zorundadırlar.

Araç tescil belgesi, araca ve araç sahibine ilişkin bilgileri içeren ve tescile yetkili olanlar tarafından düzenlenen belgedir. Trafikten çekilmiş ya da çekilecek araçlar hariç diğer tüm araçların tescil belgesinin basılabilmesi için aracın zorunlu mali sorumluluk sigortası ile muayenesinin bulunması zorunludur.

Noterler tarafından yapılacak tescil işlemleri sonrasında araç tescil belgeleri noterler tarafından düzenlenir ve araç tescil belgesine ilişkin değerli kağıt bedeli ilgilisinden tahsil edilir. Tahsil edilen değerli kağıt bedelleri 18/1/1972 tarihli ve 1512 sayılı Noterlik Kanununun 119 uncu maddesi uyarınca ilgili vergi dairesine beyan edilerek ödenir. Araç tescil belgesinin şekli ile araca ve araç sahibine ilişkin hangi bilgilerin araç tescil belgesinde yer alacağı hususu İçişleri Bakanlığının uygun görüşü alınarak Türkiye Noterler Birliği tarafından belirlenir.

İlk defa tescili yapılacak araçlarda ilk muayene geçerlilik süresi, uygunluk belgesi tarihi başlangıç kabul edilerek araç cinslerine göre belirlenir. 23/9/2004 tarihli ve 25592 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Araç Muayene İstasyonlarının Açılması, İşletilmesi ve Araç Muayenesi Hakkında Yönetmelikte belirtilen ilk muayene süresini geçirmiş araçlar, bir aylık muayene süresi verilmek suretiyle tescil edilir.

Tescil edilmiş araçların her çeşit satış ve devirleri, satış veya devri yapılacak araçtan dolayı motorlu taşıtlar vergisi, gecikme faizi, gecikme zammı, vergi cezası ve trafik idari para cezası, 25/6/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 30 uncu maddesine göre verilen idari para cezaları ile geçiş ücreti borcu ve taşıt üzerinde satış ve/veya devri kısıtlayıcı herhangi bir tedbir veya kayıt bulunmadığının ve trafikten çekilmiş veya çekilecek araçlar hariç olmak üzere aracın geçerli muayenesi ile zorunlu mali sorumluluk sigortasının bulunduğunun tespit edilmesi halinde noterler tarafından yapılır. Noterler tarafından yapılmayan her çeşit satış ve devir işlemleri geçersizdir. Noterlerce yapılacak satış veya devir işlemi sırasında, araca ait tescil belgesi veya araç tesciline ilişkin geçici belge üzerindeki bilgiler ile aracın elektronik ortamdaki kayıtları arasında farklılık olduğunun anlaşılması durumunda, elektronik ortamdaki kayıtlar esas alınır. Noterler tarafından yapılan araç satış veya devir işlemlerinin tamamlanmasıyla alıcı adına noterlerce araç tescil belgesi düzenlenir, gerekli bilgiler elektronik ortamda saklanır. Haciz, müsadere, elkoyma, buluntu, trafikten men gibi nedenlerle; icra müdürlükleri, vergi dairesi müdürlükleri, milli emlak müdürlükleri ile diğer yetkili kamu kurum veya kuruluşları tarafından satışı yapılan araçların satışa ilişkin bilgileri elektronik ortamda ARTES’e; bunun mümkün olmaması halinde ise satış yazısı üç iş günü içerisinde yazılı olarak Türkiye Noterler Birliğine gönderilir. Gönderilen bilgiler Türkiye Noterler Birliği tarafından ARTES’e kaydedilir. Alıcılar herhangi bir noterden bir ay içerisinde adlarına araç tescil belgesi almak zorundadırlar. Alıcıların araç tescil belgesi almak için süresinde başvurmamaları halinde, bu araçlar alıcıları adına Türkiye Noterler Birliği tarafından aracın re’sen tescil edildiğine dair şerh verilmek suretiyle tescil edilir.
 
Araç işletenin ticari ad veya unvanı ile işletmeci kuruluşun tanıtımına yönelik logo, amblem ve benzeri mahiyetteki yazı, resim ve işaretler aracın camları, tekerlekleri, ön ve arka kısımları dışındaki alanlar üzerinde bulunabilir. Otobüs ve minibüslerin ayrıca ön ve arkalarına işletenin kısa ticari ad veya unvanı da yazılabilir. Alkol ve tütün reklamı içeren yazı, resim ve işaretlerin kullanımı yasaktır.

İlk defa tescili yapılan her araca, araç sahibinin tescile esas adresinin bulunduğu yerdeki il kodu, harf ve rakam grubunu içeren bir tescil plakası tahsis edilir. Plaka değişikliğinin talep edilebileceği durumlar saklı kalmak üzere, tescil edilmiş araçlarda satış ve devir sonrası aracın mevcut plakası yeni araç sahibine devredilir.

Gerçek kişilere ad ve/veya soyadlarını, tüzel kişilere ise tescil edilmiş ticari unvanlarını ihtiva eden tescil plakaları verilebilir.

Tescil edilmiş araçların satış ve devri sırasında alıcının yerleşim yerinin, tescil plakasının verildiği il sınırı dışında bulunması halinde, Araç sahibinin yerleşim yerinin değiştiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde, Can ve mal güvenliğinin gerekli kıldığı haller ile plaka harf gruplarına ilişkin özel durumlarda valiliğin talebi ve İçişleri Bakanlığı onayının alınması halinde, yapılacak talep üzerine noterler tarafından değiştirilebilir.

Trafikten çekme işlemi, araç sahiplerinin, kanuni temsilcilerinin, vekillerinin veya tüzel kişilerce yetkilendirilen kişilerin araç tescil belgesi ve plakaları ile başvurusu üzerine muayeneye tabi tutulmadan ilgilisine göre noterler veya Emniyet Genel Müdürlüğü trafik tescil kuruluşları tarafından yapılır. Trafikten çekme işleminin yapılabilmesi için araca ilişkin motorlu taşıtlar vergisi, gecikme faizi, gecikme zammı, vergi cezası, trafik idari para cezası, 25/6/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 30 uncu maddesine göre verilen idari para cezaları ile geçiş ücreti borcu bulunmadığının tespit edilmesi gerekir. Yakalama kararı içerenler hariç olmak üzere, kayıtlarında hak mahrumiyeti olan araçlar trafikten çekilebilir.

Ekonomik ömrünü doldurma, eskime, yıpranma, kaza, yanma, tahrip edilme ve benzeri nedenlerle kullanılamaz duruma gelen araçlar, sahiplerinin, kanuni temsilcilerinin, vekillerinin veya tüzel kişilerce yetkilendirilen kişilerin başvurusu üzerine muayeneye tabi tutulmadan ilgilisine göre noterler veya Emniyet Genel Müdürlüğü trafik tescil kuruluşları tarafından hurdaya çıkarılır. Hurdaya çıkarma işleminin yapılması için, ilgili vergi dairesinden alınmış motorlu taşıtlar vergisi, gecikme faizi, gecikme zammı, vergi cezası, trafik idari para cezası, Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 30 uncu maddesine göre verilen idari para cezaları ile geçiş ücreti borcu bulunmadığının elektronik ortamda yapılacak sorgu ile anlaşılması veya aracın hurdaya çıkarılmasında sakınca bulunmadığına dair belgenin ibrazı ve araç kayıtlarında haciz, rehin, tedbir gibi kısıtlayıcı şerhlerin bulunmaması gerekir.Unutulmamalı ki ;Değişmeyen tek şey, değişimin kendisidir. Heraclitus