Demir eksikliğinin vücudun bir çok mekanizması üzerinde sıkıntı oluşturabileceğini ve bu etkilerin daha anne karnında iken başladığını belirten Prof. Dr. Mehmet Akif Özdemir, demirin gebeliğin erken dönemlerinde kırmızı kan hücresi yapımında etkili olduğunu belirterek, “Beyinde ise, sinir dokularını oluşturan hücrelerden nöronların üstünü kaplayarak, sinyal iletimini hızlandıran myelin üretimi, sinir hücrelerinin büyüme ve farklılaşması, nöron iletimine aracılık eden nörotransmittelerin ve reseptörlerin sentezi gibi son derece önemli görevler üstleniyor. Bu nedenle beyin ihtiyacı olduğu dönemde yeterli demir alamazsa tüm bu mekanizmalar olumsuz etkileniyor. Asıl önemli nokta ise, gelişim dönemlerindeki demir eksikliği sonradan giderilse bile ileride kişinin genetik kapasitesiyle ulaşabileceği zeka düzeyinin gerisinde kalabilmesi. Ayrıca, algılama, problem çözme, konulara intibak ve anlama kapasitesinin azalması gibi kalıcı problemlere de neden olabiliyor” dedi.

Çocuklarda 3 döneme dikkat

Fetüs yani yeni doğan dönemi, 6 ay ile 2 buçuk yaş arasındaki dönem ve kız çocukları için ergenlik döneminde demir eksikliğinin motor ve bilişsel problemlere neden olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Mehmet Akif Özdemir, demir eksikliğinin gelişim nedenlerini şöyle açıkladı: “Annenin hamilelik döneminde, diyabet hastalığı, tansiyon yüksekliği yaşaması ya da sigara içmesi gibi nedenler bebeğin düşük demir depolarıyla doğmasına neden oluyor. Doğum sonrasında ise yetersiz demir alımı, kan kaybı, demirden fakir mamalarla beslenme, inek sütüne erken geçme, parazit kaynaklı enfeksiyonlar, sindirim sistemi problemleri (Gİ kaybı) gibi nedenlerden dolayı sorun ortaya çıkıyor.”

Erken önlem önemli

Çocukların motor ve mental gelişimini demir eksikliğinin olumsuz etkilerinden korumak için mutlaka zamanında önlem almak gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Mehmet Akif Özdemir, şu bilgileri veriyor demir eksikliğini gidermek için, öncelikle hamilelik döneminde annelerin demir yetersizliğinin giderilmesi gerektiğini ifade etti. Prof. Dr. Mehmet Akif Özdemir, “Alınacak bu ilk önlemle, sinir sistemi gelişiminin atağa kalktığı gebeliğin son üç ayında bebeklere yeterli demir aktarımı sağlanmalı. Hamileliğin 4. ayından itibaren vücut demir yeterliliği takip edilmeli. Demir depoları yeterli olup demirden zengin beslenenlerin ilave demir alması şart değil. Demiri eksik olan hamileye günde 50-60 mg demir ağız yolundan demir hapları ile takviye edilmeli Demir takviyesinin doğumdan sonra iki ay daha devamı faydalı sağlıyor” diye konuştu. Prof. Dr. Mehmet Akif Özdemir, erken doğan bebeklerde daha erken dönemde, normal doğanlarda ise 6’ıncı aydan sonra demir takviyesine başlanması gerektiğini dile getirdi.

Türkiye için büyük sorun

Demir eksikliğinin ülkemiz için halen yaygın bir sorun olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Mehmet Akif Özdemir, son olarak, alınacak bu önlemlerle demir eksikliğinin ve dolayısıyla önlenebilir zeka kayıplarının da engellenmesinin mümkün olabileceğini sözlerine ekledi.