Boğaz ağrısı, yutkunduğunda gitgide kötüleşen boğazda ağrı, kaşınma, yanma hissi ve tahriş hissini tanımlar.

Boğaz ağrısı, poliklinik başvurularında en sık görülen semptomlardan biridir. Çoğu boğaz ağrısı enfeksiyon ve çevresel faktörlerden meydana gelir.

Kuru boğaz hissi rahatsız edici olsa da genellikle boğaz ağrısı kendiliğinden geçer. Bazen boğaz ağrısı oluşma nedenine ve türüne göre tedavi gerektirebilir.

Boğaz ağrısının enfeksiyonlardan çeşitli yaralanmalara kadar pek çok nedeni olabilir. En yaygın boğaz ağrısı nedenleri aşağıda özetlenmiştir.

SOĞUK ALGINLIĞI, GRİP VE DİĞER VİRAL ENFEKSİYONLAR

Boğaz ağrılarının yaklaşık %90’ı viral enfeksiyonlar nedeniyle meydana gelir. Soğuk algınlığı, grip, mononükleoz, koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19), kızamık, suçiçeği, kabakulak gibi viral hastalıklarda boğaz ağrısı yaygın olarak görülür.

BAKTERİYEL ENFEKSİYONLAR

Boğaz ağrılarında en sık rastlanılan bakteri türü, Streptococcus bakterileridir. Özellikle çocuklarda görülen boğaz ağrılarının yaklaşık %40’ının oluşumunda Streptococcus bakterileri vardır. Streptococcus bakterileri dışında gonore ve klamidya gibi cinsel yolla bulaşan bakteriyel enfeksiyonlar da boğaz ağrısına neden olabilir.

ALERJİ

Polen, toz, küf, çimen veya evcil hayvan gibi çeşitli tetikleyicilerin neden olduğu alerjik reaksiyonlarda burun tıkanıklığı, hapşırma ve boğaz ağrısı gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Tetikleyicilere tepki olarak bağışıklık sistemi farklı kimyasallar salgılar. Bu salgılar burunda aşırı birikerek boğazın arka kısmına damlayabilir. Postnazal akıntı denilen bu akıntılar boğazı tahriş edebilir.

KURU HAVA

Kuru hava, boğazın nemini emer. Özellikle kışın kullanılan ısıtıcılar ortamın nemini azaltarak boğaz kuruluğuna, tahribatına ve boğaz ağrısına neden olabilir.

ÇEVRE KİRLİLİĞİ

Birçok canlıya zarar vererek doğanın dengesini bozan pek çok atık ve kimyasal maddeler boğaz ağrısına neden olabilir.

TRAVMA

Boyuna alınan darbeler sonucu boğaz ağrısı gelişebilir. Boğaza sıkışan bir yiyecekte boğazların tahrip olmasına neden olur.

Ayrıca Boğaz ağrılarının ortaya çıkmasına neden olan yaralanmalardan biri de ses tellerinin ve kaslarının aşırı zorlanmasıdır. Özellikle yüksek sesle konuşmak zorunda kalan öğretmen, antrenör gibi meslek dallarında görülen boğaz ağrılarının en yaygın sebebi budur.

GASTROÖZOFAGEAL REFLÜ HASTALIĞI

Mideden salgılanan asidin yemek borusuna geri dönmesi olarak ifade edilen reflü hastalığı da boğaz ağrılarının önemli nedenlerinden biridir. Yemek borusuna gelen asit, boğazlarda yanmaya ve ağrıya neden olur.

BOĞAZ AĞRISINA NEDEN OLAN RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?

Boğaz ağrısı herkes de görülebilir. Bazı risk faktörlerinden birine ya da birkaçına sahip olmak sizi boğaz ağrılarına karşı daha hassas hale getirebilir:

• Yaş: 3-15 yaş arası çocuk ve gençlerde enfeksiyona bağlı boğaz ağrısına oldukça sık rastlanır.
• Sigara dumanına maruz kalma: Sigara kullanmak veya pasif içici olarak sigara dumanına maruz kalmak boğazı tahriş eder. Ağız, boğaz ve gırtlak kanseri riskini arttırır.
• Temas: Viral veya bakteriyel enfeksiyonların kolaylıkla yayıldığı okul, ofis, toplu taşıma gibi kalabalık alanlarda bulunma boğaz ağrısına neden olabilecek hastalıklara maruziyet bakımından yüksek risk taşır.
• Bağışıklık sistemi: zayıflayan bağışıklık sistemi boğaz ağrısının ortaya çıkmasına neden olabilecek tüm hastalıklar için risk oluşturur.

BOĞAZ AĞRISINI ÖNLEMEK İÇİN NELER YAPILMALIDIR?

Basit adımlar özellikle enfeksiyon kaynaklı boğaz ağrılarının oluşmasını engelleyebilir:

• Hapşırma ve öksürme sonrasında ellerinizi mutlaka yıkayın.
• Özellikle kalabalık ortamlarda, toplu taşımalarda mutlaka el dezenfektanı kullanın.
• Burun ve ağzınıza gerekli hijyeni sağlamadan dokunmayın.
• Enfeksiyonu olduğunu bildiğiniz kişilerle yakın temastan kaçının.
• Kapı kolu, bilgisayar, masa üstü gereçleri gibi ortak kullanılan eşyaların hijyenine dikkat edin.
• Boğaz enfeksiyonları gibi çeşitli enfeksiyonlara karşı bağışıklık sisteminizi sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersiz ile güçlendirin.
• Genel sağlık taramalarını ihmal etmeyin