Meclis Sanayi ve Ticaret Komisyonunda, Elektrik Piyasası Kanununda değişiklik yapılmasına ilişkin tasarı görüşmeleri sırasında, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesindeki kayıp kaçak faturalarındaki farkın, vatandaşlara kesilmek istenmesine, komisyonun CHP’li üyesi Tacettin Bayır ’dan itiraz geldi. Bayır, 21,24 ve 26. Maddelerin bu hali ile geçmesi durumunda, kayıp kaçaktaki fatura farklarının, masum vatandaşlara ödetileceğini belirterek, ‘’Böyle bir durumun oluşması halinde, bizler bunu halka anlatamayız.’’ dedi.

Kayıp Kaçak Oranı 4 Atatürk Barajı Eşdeğer

Türkiyede’ki elektrik dağıtım ihalesinin 21 şirketine verildi. İhaleyi alan şirketler, kar-zarar oranlarını bilerek, ihaleye girerek, ihaleyi kazanıp, dağıtımı üstlendiler. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da kazanan şirketlerde içinde durum böyle. Bu bölgelerimizdeki kayıp kaçak oranı %75’e tekabül ediyor. Yani, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Diyarbakır, Siirt ve Şırnak’ta’taki kayıp kaçak oranı, 4 Atatürk barajına eş değer olup, 16 milyar kw saate hesap ediyor.

Burada Bir Alışkanlık Var, Beceriksizlik Var

Bir önceki dönem Enerji Bakanı Sayın Taner Yıldız, ‘’Kayıp kaçağın faturası dağıtım şirketine ait olacak. Yüksek kayıp kaçak bedelleri, dağıtım şirketleri tarafından üstlenecek’’ açıklamasını yapmıştı. Tarafımıza yapılan Bilgilendirme toplantısında bu durumu sorduğumuzda, kayıp kaçaktaki farkın yüksek olmasının nedeninin, ‘’Terör olaylarından kaynaklandığını ve fatura takibinin tam anlamıyla yapılamadığı’’ konusunda cevap gelmişti. 2007-2013 yılları arası ile bugünkü kayıp kaçaktaki oran birbirinin neredeyse aynısı. Terörü bahane ederek, kayıp kaçak oranındaki istikrarı bahane etmeyiniz. Burada bir alışkanlık var, beceriksizlik var.

İnsanlarımızı Cezalandırmaktan Vazgeçmeliyiz

Bizden bu 3 maddeyi kabul etmemizi beklemeniz; Ödememeyi alışkanlık haline getirenleri ödüllendirip, vergisini ödeyen, elektik faturasını zamanında yatıran vatandaşlarımızı birlikte cezalandıralım anlamına gelir. Sanayicimizi, üretim sevdalısı iş adamlarımızı, üretime katkı koyan insanlarımızın hakkını yemeyelim. Bizden bu duruma ortak olmayı beklemeyin.

Yargı Yolu Kapatılmak İsteniyor

26. madde üzerinde de söz alan Bayır, 2014 yılında, Yargıtay Hukuk Mahkemesi, Piyasa Kanununun EPDK’ya sınırsız fiyatlandırma, yetkilendirme vermediğini belirterek, ‘’Elektrik enerjisinin nakdi sırasında meydana gelen kayıp kaçak kullanılan elektrik bedellerinin, kurallara uyan abonelerden tahsil yapılamayacağına karar vermiştir.’’ Üzerinde konuşulan 18. Maddede, Yargıtay Hukuk Mahkemesince verilen yargı kararı yolunun üstünün kapatılarak, EPDK’ya, sınırsız fiyatlandırma yetkisi sağlanmış oluyor. Yani, kayıp kaçaklarda bundan önceki mahkeme kararıyla şirketlerce ödenmiş bedeller, bu yasa çıktıktan sonra vatandaştan parası tahsil edilemeyecek. Dolayısıyla, tutar tarifelere yansıtılmayacak. Ancak bu yasadan sonraki mahkeme kararları ve tüm kayıp kaçaklar, faturalara kayıp kaçak olarak ilave edilecek. Bu önergenin tekliften geri çekilmesi ile şirketler geçmişe dönük dava açılıp kazanılmış bedeli ödemeye mecbur olacaklar. Özetlemek gerekirse, Gelecekteki 33 milyar Tl ‘i ödememek için, şirketler 5.5 milyar Tl’yi ödemeye razı oluyor. Çıkarılsın dediğimiz önerge vatandaş adına 5.5 milyar Tl kazandırmış oluyor.

Vatandaşlarımızın Yüzlerine Bakamayız

Konu ile ilgili Bayır, ’’Bundan önce faturalara yansıtılan, farklı kalemlerdeki ücretler  (Dağıtım sistemi yatırım harcamaları, sistem işletim maliyeti, teknik ve teknik olmayan kayıp maliyeti, kesme-bağlama hizmet maliyeti, sayaç okuma maliyeti, reaktif enerji maliyeti), vatandaşlardan kanunsuz, hukuksuz olarak alınıyordu. 21. Maddenin Ç bendindeki Dağıtım Tarifeleri kısmında; ‘’Dağıtım sistemi yatırım harcamaları, sistem işletim maliyeti, teknik ve teknik olmayan kayıp maliyeti, kesme-bağlama hizmet maliyeti, sayaç okuma maliyeti, reaktif enerji maliyeti gibi dağıtım faaliyetinin yürütülmesi kapsamındaki tüm maliyet ve hizmetleri karşılayacak bedellerden oluşur. Kurulca belirlenen hedef oranlarını geçmemek kaydı ile teknik ve teknik olmayan kayıplara ilişkin maliyetler, dağıtım tarifelerinde yer alır ve tüketiciye yansıtılır’’ hükmü eklenerek, kanunsuz sayılan bir durum, Akp’li komisyon üyelerinin oylarıyla yasal bir hal alması sağlandı. Zaten kıt kanaat geçiren, ekonomik olarak zorluklar çekerek, faturalarını düzenli ödeyen vatandaşlarımıza kayıp kaçak bedellerini ödetme imkanı, Akp’liler tarafından sağlanmış olacak. Ayrıca, 26. maddenin Geçici Madde 20-(1) de yer alan, ‘’Kurul kararlarına uygun şekilde tahakkuk ettirilmiş dağıtım, sayaç okuma, perakende satış hizmeti, iletim ve kayıp kaçak bedelleri ile ilgili olarak açılmış olan her türlü ilamsız icra takibi, dava ve başvurular hakkında 17. Madde hükümleri uygulanır’’ ibaresi eklenerek, bundan önce ve bundan sonra açılacak, farklı kalemlerdeki davaların hepsi, bu madde ile önü kesilmiş olacak. Yani kısacası Devlet, önceki kanunsuz işlerini yasalaştırarak, borcunu düzenli ödeyen vatandaşlarımıza bir kambur daha getirmiş olacak. CHP Komisyon üyeleri olarak bu tasarıya en başından beri karşı çıktık. Komisyonda da dedik ki, Bu tasarı geçerse bu durumu halka anlatamayız. Vatandaşlarımızın Yüzlerine bakamayız…