CHP Ekonomiden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, kamuoyunda “garantili projeler” olarak bilinen Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projelerinin, AKP tarafından “abartılı garanti bedelleri” ile yolsuzluklar için finansman modeli haline dönüştürüldüğünü söyledi.

Bazı altyapı projelerinin büyük kentlerde hizmete girmesiyle birlikte bu projelerin kamuya getirdiği yüklerin ortaya çıkmaya başladığını bildiren Erdoğdu, bu projelerin sözleşmelerinde yer alan maddeler nedeniyle 2018 yılı içinde bütçeye 6 milyar 200 milyon lira garanti ödemesi konulduğunu hatırlatarak şunları söyledi:

“Bu tutar başlı başına bir bakanlık bütçesine denk geliyor. 2018 yılı bütçe büyüklükleri ile kıyaslandığında garanti ödemeleri Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesinin üzerinde, İçişleri Bakanlığı bütçesinin altında bir seviyede. 2018 yılında yapılması öngörülen 6 milyar 200 milyon TL’lik garanti ödemesinin 3 milyar 6 milyon TL’lik kısmı ulaştırma, 2 milyar 6 milyon TL’lik kısmı ise sağlık projeleri ile ilgili. Adana, Mersin, Isparta ve Yozgat’ta faaliyete başlayan 4 şehir hastanesine ilaveten2018 yılında Ankara Bilkent, Elazığ, Eskişehir, Manisa ve Kayseri şehir hastanelerinin de hizmete gireceği açıklanmıştı. Dolayısı ile bu yıl sağlık projeleri için öngörülen 2 milyar 600 milyon TL’lik garanti ödemesinin toplamda 9 şehir hastanesi ile ilgili olduğu anlaşılmakla birlikte ödemelerin hastane bazında dağılımı bilinmiyor.”

KAMUNUN YÜKÜMLÜLÜKLERİ GİZLENİYOR

Erdoğdu, ulaştırma projelerinde geçiş ücretleri ve araç trafik sayıları belirli aralıklarla açıklandığından gerçekleşen garanti ödemelerini zaman zaman basına yansıyan haberlerden öğrenebildiklerini ifade ederek, şehir hastaneleri konusunun tam bir gizlilik perdesi altında olduğunu bildirdi. Erdoğdu, “Hükümet KÖİ projelerinde kamuoyunca merak edilen garantiler konusuna girmekten kaçınıyor ve tarafların yükümlülüklerini gösteren sözleşmeleri kamuoyuyla paylaşmıyor. Taraflardan birisi kamu olmasına rağmen özellikle de kamunun yükümlülükleri kısmı hükümet tarafından ısrarla gizleniyor. Hükümetin bir yandan mali disiplini sağlayacağını söylerken, bir yandan da denetimsizliğe yol açan bu modeli uygulaması tutarsızlıktır” diye konuştu.

Erdoğdu, Maliye Bakanlığı’nın KÖİ projelerinin garantilerini sözleşme imzalandığında değil, tesis hizmete girdikten sonra kaydettiğini, elinde en güncel veriler olmasına rağmen kamuoyunu bilgilendirmekten kaçındığını söyledi.

NE KADAR BORÇLANILDIĞI BELİRSİZ

Verilen garantiler ile hem şirkete hem de kamuya sağlanan getirinin ne kadar olduğunun belirsiz olduğunu kaydeden Erdoğdu, devletin mega projeleri aynı anda yapmayıp zamana yayarak kendisinin yapmasının “kıt kaynakların etkin ve verimli kullanımı” anlamına geleceğini söyledi. İsveç’in 2013’de, ulaştırma alanındaki KÖİ projelerin verimlilik ve maliyet konularını araştırdıktan sonra beklenen sonuca ulaşılmadığına karar vererek yasakladığını anlatan Erdoğdu açıklamasını şöyle tamamladı:

“Çünkü daha kısa sürede biten inşaat maliyetleri düşürürmüş gibi görünse de hem maliyetleri olumsuz etkiliyor hem de ülkenin maliyesi, uzun yıllar şirketlere ne kadar olacağı belirsiz borçla ipotek altına alıyor. Uzun süreli sözleşmeler, sözleşmeyi imzalayan hükümetlerden sonra gelen birçok hükümetin kamu maliyesi alanındaki politika tercihlerini etkilediği gibi kamunun artan borç yükü, artan vergilerle vatandaşa ödetiliyor. CHP olarak 2019’da bütün bu projeleri mercek altına alacağız. Bu projelerde oluşan kamu zararını bu zarara yol açanlardan tahsil edeceğiz. Bu amaçla özel bir kanun yapmaya ihtiyaç olacak. 2019 sonrası yapılacak projelerde tercihimiz ağırlıklı kamu finansmanı olacak. Fizibilitesi ve uygulama projesi olmayan çevresel etki değerlendirilmesi yapılmayan hiçbir projeye izin vermeyeceğiz.”