Mehmet ÖZDOĞRU

Futbolda Psikolojik Danışman Prof. Dr. Erkut Konter, Rusya’da oynanan 2018 Dünya Kupası’nda duran top performanslarının sonuçlar üzerinde etkili olduğunu ifade etti. Prof. Konter, gerek futbolcuların gerekse takımların psikolojik olarak da kupaya hazırlanması gerektiğini vurguladı 2018 Rusya Futbol Dünya Kupası geride kaldı. Bu kupaya, genel kabul gören, başarı ve performansın belirleyici faktörleri; fizik, Teknik, taktik, psikolojik ve sosyal faktörler açısından bakılabilir. Bu bakış açısı, futbolcular, grup, takım ve antrenör performansları üzerinden yorumlanabilir.

2018 Dünya Kupası’nın psikolojik analizini yapan Prof. Dr. Erkut Konter, öne çıkan durumları gözler önüne serdi. Prof. Dr. Konter, “Duran top performansları sonuçlar üzerinde çok etkili oldu (Köşe vuruşları, Serbest vuruşlar, Penaltı atışları, fauller vb.). Bunlar arasında en önemlisi de finale giden birçok karşılaşmanın penaltı atışlarıyla belirlenmesiydi. Örneğin; son 16 karşılaşmalarında İspanya-Rusya 3-4, Hırvatistan-Danimarka 3-2 ve Kolombiya-İngiltere 3-4 penaltı atışları sonucu finalistler belirlendi. Çeyrek finallerde ise, Rusya-Hırvatistan 3-4 penaltı atışları sonucu yenilerek elendi. Bunlar arasında teknik kapasitesi çok yüksek İspanya’nın Rusya’ya ve Kolombiya’nın İngiltere’ye elenmeleri çok dikkat çekiciydi” değerlendirmesini yaptı.

Fiziksel ve zihinsel yorgunluğun atışlar üzerindeki etkilerinin yanı sıra kaleci performanslarına da dikkat çeken Prof. Dr. Konter, “Bunlara ek olarak, Bu Dünya Kupasında oynanan karşılaşmalarının hemen hemen yarısında penaltı kararları verildi. İngiltere attığı bütün golleri duran toplarla elde etti ve penaltılarla kaybetme geçmişini değiştirdi. Yıldız olarak anılan bütün futbolcular penaltı kaçırdı. Bunlar arasında; Lionel Messi, Luka Modriç ve Cristiano Ronaldo’yu sayabiliriz” dedi.

Prof. Dr. Erkut Konter, genel olarak maçlarda özel olarak da duran top performanslarında psikolojik olarak; acıyla, falullerle, yorgunlukla, olumsuz düşüncelerle başa çıkma’nın yanı sıra stres, kaygı, baskı ve konsantrasyonu yönetmenin de etkili olduğunu söyledi. Acı ve faullerle baş etmede Neymar da Silva Santos Jünior’un alaya alınarak karikatürize edilen yuvarlanmalarının medya da yer aldığını hatırlatan Prof. Dr. Konter, “Bu konuda kendisinin psikolojik olarak daha iyi bir hazırlığının olması gerekirdi. Araştırmalar psikolojik yorgunluğun fiziksel yorgunluktan çok daha önce ortaya çıkarak performansı olumsuz etkilediğini de göstermektedir. Acı düşünceleri olumsuza kaydırmakta, konsantrasyonu bozmakta kaygı ve baskı yaratmaktadır. Bütün bunların yanı sıra psikolojik faktörler arasında gevşeme, imgeleme, motivasyon ve kendine güven gibi faktörlerin yönetiminin de sonuçlar üzerinde etkili olduğunu ileri sürebiliriz” diye konuştu.

İşte reçete

Duran top peformanslarının başarısında etkisi kanıtlanmış olan 5 adımlı psikolojik yaklaşımı öneren Prof. Dr. Konter, takımlara hazırlık açısından şu noktalara işaret etti:

“1) Uygulama öncesi hazırlık (topu al, yerine koy, vuracağın yeterli uzaklığa geri geri çekil, solunum düzenlemesi yap), 2) İmgeleme (yapacağın uygulamayı zihninde başarılı bir şekilde canlandırarak uygula), 3) Dikkatini odakla (atacağın hedefi zihinsel olarak çerçeve içine al, ilgisiz dış faktörleri dışarıda bırak), 4) Uygulama (uygulamayı otomatik olarak düşünmeden yerine getir), 5) Geri Bildirim (Uygulamanın sonuçlarından geri bildirim alarak bir sonraki harekete hazır ol, dikkatini süreç üzerinde devam ettir). Bu konuda özellikle Fransız futbolcu Antonie Griezmann’ı da örnek gösterebiliriz. Bu tür psikolojik hazırlık uygulamalarının önceden sistemli bir şekilde uygulanarak otomatik hale gelmesi sağlanmalıdır.”

Prof. Dr. Erkut Konter, duran toplarda, özel olarak da penaltı atışlarında değişik taktiklerin izlenebileceğini vurgularken, başarı ve yüksek performans için takımların genel psikolojik hazırlıklarının olmasının yanında özel psikolojik hazırlıklar yapması gereğine dikkat çekti.

Rusya, Brezilya, İspanya ve Arjantin gibi favori olarak gösterilen takımların başarısızlığında ve buna karşın Fransa’nın başarısında da psikolojik faktörlerin önemli rol oynadığını ileri süren Prof. Dr. Konter, “Takımların genel ve özel psikolojik hazırlıklarında spor psikologları ve sporda psikolojik danışmanlar sağlık, başarı, gelişim ve performans açısından çok önemli gözükmektedir. Bu uzmanlık alanında nitelikli araştırma ve uygulamacıların takımlara büyük katkısının olduğu araştırmalarla da kanıtlanmıştır. Takımların ve ülkelerin bu konudaki eksiklerini ileriki günlerde ve şampiyonalarda süratle yerine getirecekleri açıktır” ifadelerini kullandı.