Mehmet Özdoğru

EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, 100 büyük firmayı açıkladı. İlk üç sırayı Tüpraş, Petkim ve Philsa yer aldı. Tüpraş 17 milyar 212 milyon lira, Petkim 6 milyar 473 milyon lira Philsa Philip Morris ise 2 milyar 935 milyon lira üretimden satış bildirdi. Öte yandan ilk 10 liste yer alanlar ise İzmir Demir Çelik, Abalıoğlu, BMC, JTİ Tütün, Özkan Demir Çelik, İmbat Madencilik olurken, üretimden satış listesinin 8’inci sırasındaki sanayi kuruluşu adının açıklanmasını istemedi. Geçtiğimiz yılki ilk 5 firmanın yeri değişmezken, geçen sene ilk 10 içinde olan Küçükbay Yağ, Cms Jant bu yıl ilk 10’da yer bulamadı.

Üretimden satışlara göre büyük sanayi kuruşları anket çalışmasının EBSO tarafından 36 yıldır aralıksız olarak yapıldığını belirten  Yorgancılar, “2017 yılı üretimden satışlarına göre Ege Bölgesi Sanayi Odası üyesi olan listedeki 100 firmanın, 73 tanesinin üretim yeri sadece İzmir, 14 tanesi konsolide olup, 13 firmanın da üretimi bölgesel ağırlı.  İlk 100 firma içinde geçen yıla göre 18 firmanın sırasında yükselme, 63 firmanın sıralamasında düşme gözlenirken, 7 firma sırasını korumuş, 12 firmada listeye yeni girdi. Kar bildiren 83 firma, Ar-Ge çalışması olan 52 firma. Zarar eden firma sayısı 17 ve bu sayı geçen yıla göre azalma gösterdi. 24 firmamız da yabancı sermayeli” dedi.

Sektör bazında değerlendirildiğinde ise 100 büyük firmanın yüzde 78,3’nün kimya, gıda ve demirçelik sektöründe yoğunlaştığını aktaran Yorgancılar, kimya ve kimyasal ürünler sektöründe 2016 yılına göre değişim oranının yüzde 45,4 olduğu bilgisini verdi. Yorgancılar, “ İlk 10 firma, 100 büyük firmanın üretimden satışlarının yüzde 56,2’sini gerçekleştiriyor. Üretimden satışlara yıllar bazlı bakıldığında en son 2017 yılında  4.40’lık bir artış olduğu, Türkiye’nin büyüme oranlarıyla paralel olduğunu görüyoruz. Temel verilere hem cari hem de reel yani enflasyondan arındırılmış olarak baktığımızda ise firmaların gösterdiği performansın son 10 yılın en iyisi olduğu anlaşılıyor” dedi.

EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, 100 büyük firmayı açıkladıktan sonra Türkiye’deki ekonomik gelişmeleri de değerlendirdi. Geçen sene, Türkiye ekonomisi açısından tarihi bir büyüme gerçekleştirdiğini ifade eden Yorgancılar, “2015 yılında 6.1 büyüyen ülkemiz, 2016 yılında 2,9 büyüme gösterdi. Ancak geçen yıl tarihi bir büyümeye imza atarak 7.4’lük büyüme gerçekleştirdi. Ancak bu büyümenin sürdürebilir bir büyüme olması gerektiğini her zaman söyledik. Bu rakamlar sürdürebilir olduğu zaman istihdamla ilgili problemler de çözülecek. Büyüme sadece imalat sektöründen değil, toplam sanayi endeksindeki gelişmemiz gibi etki eden parametrelerin toplamında çıkıyor. 2017 yılında imalat sanayisinin yüzde 8.8 büyümesi olumlu ve büyüme oranımızı etkiledi” dedi.

Bu yılın ilk 3 ayındaki büyüme sonuçlarının da olumlu olduğunu aktaran Yorgancılar, ilk 6 aylık sonuçlarında kısa süre sonra TÜİK tarafından açıklanacağını söyledi. Yorgancılar, “2017’de bir önceki yıla göre ihracatta yüzde 10’luk artış var. Ancak ithalatta da yüzde 17 artış var. Maalesef bu makas kapanmıyor. Türkiye’deki talep dokusu üretim dokusuyla örtüşmüyor. Her 100 dolarlık ihracatın 60 doları ara mal olarak yurtdışından ithal ediliyor. Üzerine koyduğumuz 40 dolarlık katma değer görünen bir işçilik ve yerli üretim payı var. Yüksek teknoloji ürünler ihracatının altında yatan yerli üretim payını artırmak. Teşvikli yatırımların büyüdüğü görünüyor, bu yatırımlardan kaynaklı da büyüme görünüyor. Teşvikli yatırımların sanayi içindeki payı yüzde 22. Teşviklerde büyümeyi etkiledi. Sanayi içeriden ve dışarıdan talep olduğu zaman yatırım yapan bir düşüncede” diye konuştu.
 

İSTİHDAM SEFERBERLİĞİ SONUÇ VERDİ

İşsizlik oranının da istihdam seferberliğin sonucu aynı düzeyde kalmasının da başarı olduğunu dile getiren Yorgancılar, işsizlik oranın yüzde 7’lere düşmesinin bile gelişmekte olan ülkeler için yeterli olacağını belirtti. 2017 yılında potansiyelin üzerindeki büyümede hem iç hem dış talebin etkili olduğunu değinen Yorgancılar, “Dolayısıyla içeriye satarak ya da 2001 krizinde yurtdışında ihracata daha ağırlık vererek yaptığımız satış, bu yıl hem içerde hem dışarıda olduğu için şirketlerimizde üretim kapasiteni artırma imkanına sahip oldu. Kapasite kullanımda yüzde 79’a ulaştı. Bu rakamlarda büyümenin bir gerçeği” dedi.

Maliye politikaları ve kurlardaki artışında büyümeye destek olduğunu söyleyen Yorgancılar, devlet bütçesinin de bu genişletici politikalar sonucunda 47 milyar dolar ile 2009’dan sonraki en büyük açığını verdiğini ifade etti. Bu büyümenin yüksek enflasyon ve yüksek cari açık yarattığını aktaran Yorgancılar, Merkez Bankası’na da eleştiride bulunarak, “Burada en önemli konu Merkez Bankası aldığı kararlarda çok geç kaldı. Ekonomiyi yönlendirmede de geç kaldı. Faiz artırımı hamlesinde geç kalındı. En son dolarda ile kur sabitlemesine gittiler. Bu hareketle dolar 4.70’e düştü. Kısa süre içerisinde dolar 4.75’e çıktı. Dolayısıyla bunun dolar üzerinde bir etkisi olmadığını gördük.

Türkiye’de yaklaşık 220 milyar dolar civarında özel sektörün ihracat geliri olmayan döviz borcu var.  Özel sektörün asıl borcu bu rakamlar değil, buna 140 milyar dolar koymanız lazım. Ama onu ihracatla karşıladığımız zaman bir kur riski olmuyor. Asıl risk bu 220 milyar dolar.  Doların kur hareketliliği ile özel sektörün bilançolarına şu an 44 milyar dolar yansıdı. Onun için doların artışı sanayicileri direk olarak etkiliyor. İthalat yaparken de kur arttığı için oradan da zarar eder hale geliyor” diye konuştu.

Ege Bölgesi Sanayi Odası(EBSO), 2017’de üretimden satışlar kriterine göre bölgede yer alan ilk 10 kuruluş

Tüpraş
Petkim
Philsa Philip Morris
İzmir Demir Çelik
Abalıoğlu
BMC
JTİ Tütün
Firma açıklanmasını istemiyor
Özkan Demir Çelik
İmbat Madencilik