Elektriğe gelen zamlar ve yeni düzenlemelerle birlikte vatandaşların kafası karışmaya devam ediyor. Elektrik tedarikçileri karşılaştırma ve değiştirme sitesi encazip.com, faturalarda yer alan kalemlerin nasıl okunacağıyla ilgili detayları paylaştı. encazip.com’un açıklamasına göre, düşük kademeli elektrik faturalarında görülen tutarın yüzde 63’ü aktif enerji bedeliyken geri kalan yüzde 37’lik kısım ise dağıtım bedeli ile vergilerden oluşuyor.

240 kWh üstünde yapılan tüketim 1,89 TL’den hesaplanıyor

Yılbaşından itibaren uygulanmaya başlayan Kademeli Elektrik Tarifesi ve dolar kurunun yükselmesi kaynaklı elektrik birim fiyatına yapılan zam, vatandaşın kafasını oldukça meşgul etti. Kademeli tarife limiti açıklandıktan sonra iki kez daha değişiklik yapıldı. Öncelikle ayda 180 kWh saat üzerinde elektrik tüketenlere uygulanacak yüksek birim fiyat uygulamasının limiti, faturaların çok yüksek gelmesi üzerine 210 kWh’e çekildi. Son olarak şubat ayında yapılan açıklamaya göre, birim fiyat uygulamasının limiti 240 kWh olarak belirlendi. Yeni Kademeli Elektrik Tarifesi ile ayda 240 kWh saat altında yapılan elektrik tüketimi 1,26 TL’den, 240 kWh üstünde yapılan tüketim ise 1,89 TL’den hesaplanmaya başlandı. Bu da günlük tüketimi 8 kWh’in altında kalan her elektrik abonesinin belirlenen limite göre alt kademede yer aldığını gösteriyor. Ocak ve şubat ayında kabarık gelen faturalar, kademe limitinin 240 kWh’e yükseltilmesiyle biraz olsun rahatlayacak gibi görünüyor.

Elektrik faturasındaki değişiklikler

Elektrik faturasındaki TRT payı ve enerji fonu kaldırıldı. Faturadaki kalemler tüketim bedeli, dağıtım bedeli ve belediye tüketim vergisi olmak üzere üçe düşürüldü. Elektrik enerjisinin tüketiciye maliyetini ise birçok faktör etkiliyor. Aktif enerji bedeli belirlenirken hammadde maliyetleri ve işletme giderleri gibi birçok kalem etkili olurken dağıtım şirketlerinin giderleri için belirlenen oranda dağıtım bedeli, elektrik tüketim vergisi ve Katma Değer Vergisi (KDV) de faturalara yansıtılan kalemlerden. Dağıtım bedeli, enerjinin tüketiciye taşınma maliyeti anlamına geliyor. Her elektrik dağıtım şirketi, abonelere elektrik iletmek üzere alt yapısını kendi hazırlıyor. İletim sistemindeki alt yapının kurulması, bakımı ve elektriğin ulaşımı dağıtım firmasının görevi. Bu hizmet karşılığında tahsil edilecek tutar ise EPDK tarafından ‘Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliği’nce belirleniyor.

Belediye Gelirleri Kanunu’na göre, elektrik ve havagazı tüketim vergisinin oranı, vergiye tabi tüketilen elektrik ve havagazının satış bedeli üzerinden yüzde 5’idir. 1 Mart’ta Resmî Gazetede yayımlanan 5249 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile mesken ve tarımsal sulama amaçlı elektrik teslimlerinde KDV oranı yüzde ise 8'e indirildi. Tüm bu kalemler toplanınca elektrik faturasını oluşturuyor.

Tüketici elektrik faturasını anlayabilir mi

Tüketicinin elektrik faturasında gördüğü enerji bedeli, aktif elektrik ile dağıtım bedelinin toplamı, gerisi ise vergi kalemi olarak faturaya yansıyor. Elektrik faturasını anlamak için her kalemle ilgili ayrıntılı bilgi sahibi olmak ve aslında mevzuatı bilmek gerekiyor. Ancak elektrik tüketicileri encazip.com’u ziyaret ederek abone grubu bilgisi ile aylık tükettiği elektrik miktarını girip elektrik faturası hesaplama modülünden aylık elektrik faturasını hesaplayabilir. Ayrıca faturadaki her kalemi de ayrıntılı şekilde görebilir.

Tedarikçi değişikliği faturaları rahatlatacak

Enerji Piyasası 2013’ten beri serbest, tüketiciler cep telefonu operatörü değiştirir gibi istediği elektrik tedarikçisine geçiş yapabiliyor. Ancak bu zamana kadar mesken aboneleri için tedarikçiler tarafından cazip fiyatlı teklifler sunulmadığından tedarikçi değişikliği daha çok iş yeri ve sanayi aboneleri için kârlıydı. 2022 yılının ilk çeyreğinde atılan birkaç adım, elektrik piyasasında canlanmaya neden olmaya başlarken tedarikçi firmalar mesken abonelerine de görece cazip fiyatlardan teklif sunmaya başladı. Yakında herkes elektrik tedarikçisini değiştirip daha cazip fiyattan elektrik kullanmaya başlayacak.