Sağlık Bakanlığı Kanser Dairesi’nin istatistiklerine göre Türkiye’de prostat kanseri erkeklerde en sık görülen ikinci kanser türü ve her yıl 100.000 erkeğin 39’unda prostat kanseri teşhis ediliyor.

Prostat Hastalıkları Daha Çok İleri Yaşlarda Görülüyor

Erkek üreme sisteminde bir salgı bezi olan ve meni oluşumu için gerekli sıvının bir kısmını sağlayan prostat, kalın bağırsağın son kısmının önünde ve mesanenin hemen altında bulunmaktadır. İdrar yolunu (uretra) çepeçevre saran sağlıklı prostat bezi gençlerde ceviz büyüklüğündedir ve yaklaşık 10-20 mg ağırlığındadır. Yaşlanma ile birlikte büyüme eğiliminde olan prostat hastalıkları daha çok ileri yaşlarda görülmektedir. Prostat bezinin iyi veya kötü huylu büyümesi ve prostat bezinin iltihabı tüm dünyada sık karşılaşılan erkek sağlığı sorunları arasında yer almaktadır.

Her yaşta görülebilen prostat iltihabı, akut ve kronik olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Sık idrara çıkma, gece idrara kalkma, idrar yaparken zorlanma, ani idrar yapma isteği ve idrar akımında azalma gibi şikayetler, hastalığın en belirgin özellikleri arasında bulunmaktadır. 

İyi huylu prostat büyümesine “Selim prostat büyümesi”, “Benign prostat büyümesi” veya BPH gibi isimler de verilebilmektedir. Özellikle idrar yapma şikayetleri ile seyreden prostat büyümesi sık sık az idrara çıkma, gece uykudan uyanıp bir defadan fazla idrara çıkma, kesik kesik işeme, işemenin sona ermesini takiben damlama, idrar torbasının tam boşalamaması hissi, idrar kalınlığının azalması gibi belirtiler göstermektedir. Genellikle ilerleyici karakterde olan iyi huylu prostat büyümesinde aile hikayesi, bazı hormon dengesizlikleri ve beslenme biçimleri önemli rol oynamaktadır.

Kan-idrar tahlilleri, fizik muayene ve bazı görüntüleme tetkikleri ile tanı konulan hastalığın tedavisinde evresine göre çeşitli ilaç sınıfları kullanılabilmektedir. Belirli durumlarda cerrahi tedavilerin de tercih edildiği hastalığın ayırıcı tanısında prostat kanseri, infeksiyonu gibi hastalıklar da göz ardı edilmemelidir.

Erkeklerde En Sık Görülen Kanser Türü; “Prostat Kanseri”

Prostat bezini oluşturan hücrelerin kontrolsüz bölünmesi sonucu oluşan prostat kanseri zamanla prostatı terk edip başta kemikler olmak üzere başka organlara yayılabilmektedir. Nüfusun hızla yaşlanmasıyla birlikte iyi huylu prostat büyümesi (BPH) ve özellikle prostat kanseri daha sık görülmektedir. Erkeklerde en sık görülen kanser türü olan prostat kanseri ölüm sıralamasında akciğer kanserinin arkasından ikinci sırada gelmektedir. Dolayısıyla prostat kanseri yaşlanan nüfusta oldukça önemli bir sosyal ve medikal problem haline gelmektedir.

Prostat Kanserinde Genetik Faktörler

Prostat kanserinin kesin nedenleri bilinmemektedir. Prostat kanserine sahip birinci derece akrabası olan kişilerin bu kansere yakalanma riski daha yüksektir. Beslenme alışkanlıkları da (doymuş yağlardan ve kırmızı etten zengin, sebze-meyveden fakir bir diyet) prostat kanseri riskini arttırabilmektedir.

Yavaş ve sinsi ilerleyen prostat kanserinin genellikle erken bir bulgusu bulunmamaktadır. İlerlemiş prostat kanserleri erkeklerin idrar çıkışını yavaşlatabilmekte ve iyi huylu prostat bezi büyümelerini taklit edebilmektedir. İdrar yapmaya başlamada zorlanma veya yapamama, az miktarda ve kesik kesik idrar yapma, ani idrara sıkışma, sık idrara çıkma, idrar yaparken yanma veya ağrı, idrarda kan görülmesi, sırt bölgesi, kalçalar veya uyluk ağrıları ya da hareket güçlüğü gibi belirtilerin görülmesi halinde hemen doktora başvurulmalıdır.

Prostat Spesifik Antijen (PSA) prostat hastalıklarında en sık kullanılan kan tetkiklerinden biridir ve iyi huylu prostat büyümesi (BPH), prostat kanseri ve iltihabı- tablosu da prostat dokusunu etkilediğinden, kan düzeyinde artma ile karşılaşılma olasılığı yüksektir.

Prostat kanserinde, sağlıklı yaşama uyum sağlayarak ve tarama programlarına katılarak erken teşhisle yaşam süresi uzatılabilmektedir. Özellikle 40 yaş ve üzeri erkeklerde, prostat ile ilgili belirtilerin ortaya çıkması ile hekime başvurmaları, periyodik PSA ölçümü ve fizik muayene sayesinde erken tanının sağlanması hastalığın ilerlemesine engel olmaktadır.