Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından mercimek ve nohut taban fiyatlarının bir an önce açıklanması gerektiğini söyleyen Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, bu yıl hububat fiyatlarının açıklanmasına rağmen TMO nohut ve mercimek taban fiyatlarının henüz açıklanmadığını, bu durumun üreticiler arasında endişeye neden olduğunu ifade etti.

GEÇEN YIL HUBUBAT VE BAKLİYAT AYNI ANDA AÇIKLANMIŞTI

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın geçen yıl arpa, buğday, mercimek, nohut fiyatlarını aynı anda açıkladığını anımsatan Gürer, bu yıl hububat taban fiyatının açıklanmasının üzerinden bir ay geçmesine rağmen bakliyat taban fiyatlarının henüz açıklanmadığını hatırlattı.

ÜRETİCİ ÖNÜNÜ GÖREMİYOR

Toprak Mahsulleri Ofisi’nin mercimek ve nohutta taban fiyatları açıklamadığı için üreticilerin yine tüccarın eline kaldığını anlatan CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “ TMO bazı bölgelerde mercimek hasadı başlamasına rağmen taban fiyat açıklanmadı. Üretici borçlu, hasat sonrası ürününü satıp borçlarını ödemeye çalışıyor. Taban fiyat açıklanmaması nedeniyle önünü göremediği için şimdiden tüccarlarla yapılan anlaşmalar nedeniyle mağduriyet yaşıyor” dedi.

MALİYETLERİ 4-5 KAT ARTTI

TMO’nun geçen yıl mercimek alım fiyatının ton başına 5 bin lira nohudun ise ton başına 4 bin 50 lira olarak açıkladığına dikkat çeken CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “ 2021 yılında TMO alım fiyatları açıklandığında kırmızı mercimeğe taban fiyat tonu 5000 TL olarak açıklanmış, çiftçi bu fiyatla TMO’ya ürün vermemişti. Çünkü dönemin Bakanı kırmızı mercimek maliyeti ton başına 6230 TL olduğunu meclisteki konuşmasında açıklanmıştı. Bakan, nohudun maliyeti tonda 5190 TL derken TMO taban fiyatı 4050 TL olarak duyurmuştu. Çiftçi ürününü bu fiyatlarda TMO’ya vermedi. Piyasada çiftçi kazanmasa da en azından maliyetin üzerinde ürününü sattı. Son bir yıl içinde gübre fiyatlarının %342 artığı, tohum fiyatlarının 3-5 kat arttığı, 7 lira civarında olan mazotun 30 liraya kadar yükseldiği, sulama suyunda kullanılan elektrik faturalarının katladığı göz önüne alınırsa, bu yıl bakliyatta çiftçinin zarar etmeyeceği, maliyetin altında kalmayacak bir taban fiyat açıklanması gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu.

MALİYETİN ÜZERİNDE BİR TABAN FİYAT BELİRLENMELİ

Borsalarda nohudun 15 bin lira, kırmızı mercimeğin 20 bin lira, yeşil mercimeğin ise 22 bin lira civarında işlem görmeye başladığına da işaret eden CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “TMO maliyetinin üstünde bir taban fiyat açıklamalı ki, üretici zarar etmesin ve en azından önümüzdeki yıllarda da bakliyat üretimine devam etme kararı alsın. TÜİK’in 2021 yılındaki 1.nci Bitkisel Üretim tahmini bir önceki yıla göre nohut ürünü %12,7 oranında azalarak 550 bin ton, kırmızı mercimek %6,6 oranında artarak 350 bin ton olacağını açıklandı. Eylül 2021 ‘de yaptığı 2.nci tahminde hasat sonu nohut ürününün %24,6 azalarak 475 bin ton, kırmızı mercimeğin %30 azalarak 230 bin ton olacağını kamuoyuna duyurdu. Mercimekte sapma %36’yı bulmuştu. Bu yılda TÜİK baklagillerin önemli ürünlerinden nohudun %22,1 oranında artarak 580 bin ton, kırmızı mercimeğin %75,4 oranında artarak 400 bin ton olacağını açıkladı. Türkiye’de baklagillerin ekim alanlarında ciddi bir düşüş söz konusudur. Üretim ve ihracat azalırken, özellikle kırmızı mercimek ithalatında hızlı bir artış meydana gelmiştir. Bu yıl açıklanan veriler olumlu karşılanmaktadır. Ülkemizde çok sayıda marketin raflarında mercimeğin menşei Kanada, Nohut ürününde ise Meksika yazmaktadır. Üretici gübre fiyat artışı nedeni ile daha az gübre kullandığı nohut ve mercimek gibi ürünlerin üretimine yönelmiştir. Bu nedenle üretim artışı gerçekleşmesi halinde daha az ithalat yapılmış olacaktır. Halen ithal Kanada mercimeği markette kilosu 24 TL’den başlıyor ve fiyat bazı marketlerde daha da yükseliyor. Yerli mercimekte ise 29 TL’den başlayıp artarak devam eden fiyatlar var. İthal Meksika nohudunun bir kilosu 27 liradan satılıyor. Yerli nohut ise kilosu 30 liradan satılıyor. Rafta ürünü boyutu ve içeriğine göre fiyatlar artarak değişiyor. Borsada ise nohut ve mercimek tonu toptan 14-15 bin liradan işlem görmektedir. TMO piyasaları izlemek yerine bir an önce taban fiyatı açıklanmalıdır” diye konuştu.

ÜRETİCİ FİYATLARDAN MAĞDUR

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, tüm ürünlerde girdi maliyetleri artış nedeni ile fiyatlarının arttığını ve bunun rafta tüketiciye de pahalı ürün olarak yansıdığına da dikkat çekti ve raftaki ürünün fiyatının düşmesi için girdi maliyetlerinin düşürülmesi gerektiğini ifade etti. Üretim artışı ve uygun fiyatlar ile üretim sağlanıp, ithalata ihtiyaç kalmayacağı, uygun fiyatla üretimin de olası olacağını da sözlerine ekledi.