İhracat, 2020 yılı ilk 5 ayında önceki yılın aynı dönemine göre %10,9 oranında artarken ithalat ise %18,4 oranında artış gösterdi. Geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre 2020’nin ilk 4 ayında ihracat %16,1, ithalat ise %20,6 artış göstermişti. Bu da yılın ilk aylarına göre Mayıs ayında ithalatın ve ihracatın gerilediğini gösterdi.

Aylık bazda bakıldığında ise Mayıs ayında ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre %9,1 azalarak 1,36 milyar dolar olarak gerçekleşti. Aylık ithalat ise %11,2 artışla 1,47 milyar dolara yükseldi. Mayıs ayı, geçtiğimiz yıla göre ihracatın gerilediği, ithalatın ise arttığı bir ay olarak öne çıktı.

2020’nin ilk 5 ayında sektörün dış ticaret dengesi %14 düşüşle 1,46 milyar dolara geriledi. İlk 4 aydaki dış ticaret dengesi önceki yılın aynı dönemine göre %3,1 daha yüksekti.  İhracat birim değeri 2020 yılının ilk 5 ayında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %1,6 düşüşle 1.035 dolar/ton olarak gerçekleşirken, ithalat birim değeri %3,6’lık bir artışla 480 dolar/ton olarak gerçekleşti.

Dış ticarette en yüksek hacimli ürünler

2020 yılı ilk 5 ayında ihracatta öne çıkan ürünler sırasıyla Fındık İçi, Un ve Makarna olurken bu ürünler toplam ihracatın yaklaşık %15,1’ini oluşturdu. En çok ithal edilen ürünler ise sırasıyla Buğday, Soya Fasulyesi ve Ayçiçeği Yağı oldu. Bu ürünler toplam ithalatın yaklaşık %23,9’unu oluşturdu.

İhracatın yüzde 41’i beş sektörde

2020 yılı ilk 5 ayındaki dış ticaret verileri sektörlere göre incelendiğinde Sert Kabuklu Meyveler, Şeker ve Şekerli Mamuller, Yaş Meyve, Bitkisel Yağ, Kuru Meyve/Sebze Sektörleri en fazla ihracat yapan sektörler olarak sıralandı. Toplam ihracatın %41,4’ü bu 5 sektör tarafından gerçekleştirildi. Hayvan Yemi, Bitkisel Yağ, Un, Kakao ve Çikolata, Sert Kabuklu Meyveler sektörleri ise aynı dönemde en çok ithalat yapan sektörler olarak sıralandı. Toplam ithalatın %63,8’i bu 5 sektör tarafından gerçekleştirildi.

İhracatın arttığı ve azaldığı sektörler

2020 yılı ilk 5 ayında, geçen yılın aynı dönemine göre ihracatını değer olarak en fazla arttıran sektörler Sert Kabuklu Meyveler (208 milyon dolar artış) ve Bitkisel Yağ (208 milyon dolar artış) sektörleri olurken, bunları 175 milyon dolarlık artışla Yaş Meyve Sektörü izledi. 2020 yılında ihracatın en çok gerilediği sektörler ise Un (85 milyon dolar), Yumurtacılık (58 milyon dolar), Tütün ve Mamulleri (53 milyon dolar), Balıkçılık ve Su Ürünleri (43 milyon dolar) sektörleri oldu. Geçen yılın aynı dönemine göre 2020’nin ilk 5 ayında ithalatı en çok artan sektörler 188 milyon dolar artış ile Bitkisel Yağ, 162 milyon dolar ile Baklagil, 158 milyon dolarla Sert Kabuklu Meyveler sektörleri oldu. Önceki yılın aynı dönemine kıyasla 2020’nin ilk 5 ayında Baklagil Sektörü ithalatı %206,4, Sert Kabuklu Meyveler ithalatı %133,5 artış gösterdi. İthalatın en çok düştüğü sektörler Canlı Hayvan Ticareti (188 milyon dolar), Sebze (60 milyon dolar), Kırmızı Et (15 milyon dolar) sektörleri oldu.  

Dış ticarette öne çıkan ülkeler

2020 yılı ilk 5 ayına ait dış ticaret verileri ülkeler bazında incelendiğinde en çok ihracat yaptığımız ilk üç ülke 1.156 milyon dolar ile Irak, 647 milyon dolar ile Almanya ve 435 milyon dolar ile Rusya şeklinde sıralandı. Bu 3 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatımızın %27,5’ini oluşturdu. Ülkelere göre en çok ihraç ettiğimiz ürünler Irak için un, tavuk eti, konserve domates; Almanya için fındık içi, ambalajlı fındık ve fındık püresi; Rusya içinse domates, mandalina ve limon oldu.

Ülke bazında ithalat verileri incelendiğinde en fazla ithalat yaptığımız ülkeler 1.430 milyon dolar ile Rusya, 550 milyon dolar ile Brezilya ve 435 milyon dolar ile Ukrayna oldu. Bu ülkelerden yapılan ithalat toplam ithalatın %36,1’ini oluşturdu. Rusya’dan yapılan ithalatta öne çıkan ürünler buğday, ayçiçeği yağı ve ayçiçeği olurken; Brezilya’dan soya fasulyesi, tütün, kahve; Ukrayna’dan yapılan ithalatta ise buğday, soya fasulyesi ve dane mısır ürünleri öne çıktı.