İGİAD İnsani Geçim Ücreti (İGÜ) Tespit Komisyonu, her yıl Aralık ayında yaptığı bir araştırma ile Türkiye’de farklı bölgelerdeki ailelerin geçinebilmesi için gerekli olan asgari ücret seviyesini tespit ediyor. İGİAD’ın 2004 yılından beri Asgari Geçim Ücreti (AGÜ) ismiyle İstanbul için yaptığı çalışma, 2014 yılı itibariyle İGÜ olarak revize edilmiş ve hesaplamada daha ileri yöntemlerin kullanılmasına geçilmiştir. İGÜ, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) İstatistiki Bölge Sınıflaması’nda yer alan 12 farklı bölge için yapılmaya başlanmıştır.

İGÜ, İnsanca Geçinmenin Tabanı Olarak Ele Alındı

İnsani Geçim Ücreti (İGÜ) hakkında bilgiler veren Prof. Dr. Adem Korkmaz “İGÜ, farklı bölgelerde ortalama büyüklükteki ailelerin insanca geçimini sağlayacağı taban ücret seviyesidir. Bu uygulamanın temeli, alt gelir grubundaki işgörenlerin insanca yaşam standardına erişmesine yardımcı olmaktır. İGÜ, aynı zamanda, işverenin yanında çalıştırdığı işgörenleri yoksulluğa mahkûm etmemesi, üretilen artı değerin adil bir şekilde paylaşılması ve bu sayede iş ortamındaki motivasyonun arttırılması gereğini ortaya koymayı amaçlayan bir uygulamadır” dedi.

Korkmaz, İGİAD’ın, işveren ve işgören gibi ana unsurlarının kazanca katkıları oranında ve oluşan kârı hakkaniyet çerçevesinde paylaşılmasını, adil ve hak merkezli bir iş hayatının gerçekleşmesi için asgarî şart olarak gördüğünü belirterek “bu prensip hem inanç hem sosyal dayanışma hem de işletme veriminin artırılması açısından önemlidir. Bu sayede hakkaniyete dayalı ve adil bir paylaşım gerçekleşmiş olacak, toplumsal barışın ve düzeyli bir kalkınmanın önü açılacaktır” şeklinde konuştu.

İGÜ Belirlenirken Hakkaniyet, Yardımlaşma ve Ücretin Yeterliliği Esas Alındı

Prof. Dr. Korkmaz, “İGÜ uygulamasında piyasa şartları değil hakkaniyet, yardımlaşma ve ücretin yeterliliği esas alınmaktadır. Özellikle emek arzının yoğun olduğu ülkemizde piyasa mekanizmasının çalışanların aleyhine bir durum oluşturduğu açıktır ve bu çok yoğun bir şekilde istismar edilmektedir. Burada istismar, tek taraflı olmamakla birlikte işveren tarafı uygulayıcı taraf olarak daha fazla önem taşımaktadır” dedi.

Araştırmada Farklı Veri Kaynaklarıyla Çok Boyutlu Olarak Yeniden Yapılandırıldı

Ortalama büyüklükte bir hanenin aylık insani geçim maliyetinin hesaplanmasından hareketle yapılan araştırma hakkında bilgiler veren Yrd. Doç. Dr. Yusuf Alpaydın, “İGÜ, bir ailenin; gıda, giyim, konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar, mobilya, ev aletleri ve ev bakımı, sağlık, ulaştırma, haberleşme, eğlence ve kültür, eğitim hizmetleri ve sair harcamalarını içeriyor. İGÜ hesaplamasının temelini üç veri kaynağı oluşturuyor: Sağlık Bakanlığı’nın Hacettepe Üniversitesi ile birlikte yaptığı “Türkiye’ye özgü beslenme rehberi”, “TÜİK tüketici fiyatları” ve “hane halkı bütçe anketi”. Türkiye’ye özgü beslenme rehberinde yer alan bireylerin sağlıklı ve dengeli bir şekilde beslenebilmesi için günlük alınması gereken besin çeşitleri ve miktarları baz alınarak önce bir yetişkinin daha sonra ailenin aylık gıda harcaması belirleniyor” dedi.

TÜİK tarafından üretilen veriler kullanılarak yapılan hesaplamalara göre, işverenlerin İstanbul’daki bir işgörene ailesini geçindirebilmesi için asgari olarak aylık toplam 2.154 TL (prim, ikramiye, yardım vb. yan ödemeleri dâhil) ödemesi gerektiğini tespit eden Alpaydın; “Bu rakamın, SGK, vergi ve devlet tarafından karşılanan eğitim giderlerini içermediğini belirtti. Alpaydın konuşmasında, “İGİAD, bu rakamı, işgörene verilmesi gereken insani geçim ücreti tutarı olarak işverenlere tavsiye ediyor. Her bölge için farklı ücretlerin belirlendiği çalışmada, Türkiye ortalaması fiyatlarla hesaplanan İGÜ 1.666 TL olarak belirlendi” ifadelerine yer verdi.

İGÜ'nün İşletmelerde Uygulanması Maliyet Artışı Getirmez Aksine Verimliliği ve Bereketi Artırır

İşgörenlere ödenen asgarî ücretin, toplumsal dayanışma ve refah seviyesi açısından önemli bir gösterge olarak kabul edildiğini vurgulayan İGİAD Başkanı Ayhan Karahan "İGİAD’ın devletin her yıl açıkladığı asgari ücrete alternatif olarak sunduğu İnsani Geçim Ücreti (İGÜ) iş görenlerin harcamaları üzerinden reel rakamlarla hesaplanmakta olup; işletmelerde uygulanması halinde gelir dağılımının iyileşmesine, refah seviyesinin artmasına, toplumsal dayanışmanın gelişmesine katkı sağlayacaktır. İnsani Geçim Ücretinin (İGÜ) işletmelerde uygulanması maliyet artışı getirmez aksine verimliliği ve bereketi artırır. dedi.

Hükümetin İşverenin Vergi Yükünü Azaltması ve Bölgesel Asgari Ücrete Geçmesi Önemlidir

İGİAD’ın iş dünyasına alternatif olarak sunduğu ve reel rakamlarla hesaplanan İGÜ’yü pratikte uygulanması ya da uygulama yönünde gayret gösterilmesi için tüm işverenlere tavsiye ettiklerini belirten Karahan “Devletin her yıl asgari ücreti belirlerken İGİAD'ın belirlediği İnsani Geçim Ücretini (İGÜ) dikkate alması asgari ücrette işgören ve işverenden alınan vergi yükünün azaltılması ve bölgesel asgari ücrete geçilmesi önem arz etmektedir” şeklinde konuştu.    

BÖLGELERE GÖRE AYLIK İNSANİ GEÇİM ÜCRETLERİ*

* (TÜİK İstatistiki Bölge Sınıflaması verileri baz alınarak hesaplanmıştır.)

Hesaplama sistemi hakkındaki ayrıntılı teknik rapora İGİAD internet sitesinden ulaşılabilmektedir.