Bilim insanları Afrika dışında bilinen en eski insan kalıntısını buldu. Çin'de bulunan taş aletler, ilk insanlar veya onların yakın bir akrabası tarafından yaklaşık 2 milyon 120 bin yıl önce yapılmış. Afrika'da bulunan en eski insan fosili Etiyopya'da 2,8 milyon yıl önceye, en eski taş alet ise Kenya'da 3,3 milyon yıl önceye ait.

Ülkenin kuzeyindeki Şangçen'de bir platoda bulunan taş aletlerin tamamında kullanımdan kaynaklanan izler var.

Aletlerde kullanılan kuvars ve kuvarsit taşların kökeninin ise kazı alanının 10 kilometre güneyindeki Çinling Dağları olduğu tahmin ediliyor.

Taşların hangi insan türü tarafından yapıldığı ise bilinmiyor.

Neden önemli?

İnsanlar tarihlerinin pek çok döneminde Afrika'dan çıktı. Bugün Afrika dışında yaşayan insanlar kökenlerini 60 bin yıl önceki çıkışa götürüyor.

Fakat ilk insanların da Avrasya'da yaşadığına dair kanıtlar ortaya çıktı. Bunlar, ilk olarak Gürcistan'ın Dmanisi bölgesindeki buluntularla başladı.

Çin'de bulunan kalıntılar ise Dmanisi'de bulunan insan kemikleriyle aletlerden 270 bin yıl daha eski.

Nature dergisine yazan ve araştırma ekibinden olmayan palaeoantropolog John Kappelman, "Doğu Afrika'dan 14 bin kilometre uzağa, Doğu Asya'ya gerçekleşen yürüyüş dramatik bir menzil artışı" ifadelerini kullandı.

Afrika geleneksel olarak "insan evriminin motoru" olarak görülüyor.

Fakat bazı bilim insanları Asya'ya daha fazla önem atfediyor. Bu araştırmayla birlikte bazı araştırmacılar Asya'daki insan tarihinin ne kadar geriye gittiği üzerine kafa yormaya başlayacak.

Afrika'dan ayrılığı ne tetikledi?

İngiltere'deki Exeter Üniversitesi'nden ve Natura'da yayınlanan araştırmanın yazarlarından Prof. Robin Dennell, bu sorunun cevabına dair ipuçlarının Etiyopya'da olduğunu düşünüyor.

İlk insanlar keskin taşlar yapmayı 2,6 milyon yıl önce öğrendi.

BBC'ye konuşan Prof. Dennell, "Aslanlar ve sırtlanlar gibi daha büyük ve güçlü yırtıcılar tarafından kovalanmazdan önce leşlerin üzerindeki etleri almak için basit ama etkili bir araç edindiler. Bu onlara yeni bir dünya açtı" diyor. 

Afrika dışında daha eski kanıtlar da bulunabilir mi?

Atalarımız iki milyon yıl önce Çin'de yaşamışsa, Afrika'dan çıkış noktası olan Batı Asya'da daha erken kanıtlar bulunabilir.

Robin Dennell, bununla ilgili "Asya'daki ilk insanlara dair bulgular 2,5-2,6 milyon yıl geriye, insanların taş aletler geliştirdiği döneme kadar gidebilir" diyor ve ekliyor:

"Bu bulgu Asya'nın insan evirimi için kesinlikle çok önemli olduğunu gösteriyor. Artık Avrasya'daki insan evrimine dair Avrupa merkezli bakış açısının ötesine geçiyoruz: İnsan evriminde Asya'daki kanıtlar da Afrika ve Avrupa'daki kadar büyüleyici ve karmaşık."

Çin'de bulunan 80 kadar alet iklimin sıcak ve nemli olduğu bir dönemde fosilleşen topraktan çıktı. Diğer 16 aletin geliştirildiği dönemde ise iklim daha soğuk ve kuruymuş.

Araştırmacılar ilk insanların bu platoda 800 bin yıl yasadığını düşünüyor. Bu süreç iklimin değişebileceği kadar uzun bir zaman.

Bu insanlar Endonezya'da bulunan 'Hobbit'in ataları olabilir mi?

Endonezya'nın Flores Adaları'nda 12 bin yıl önceye kadar yaşayan "Hobbit" lakaplı Homo Floresiensis türü 1,1 metre boyundaydı.

Bazı bilim insanları Hobbit'in, uzunca bir süre Afrika'dan ayrılan ilk insan türü olarak kabul edilen Homo Erectus'un küçülmesiyle gerçekleştiğini düşünüyor. Bu senaryoya göre Homo Erectus Flores'e yüz binlerce yıl önce geldikten sonra izolasyon nedeniyle boyu küçüldü.

Diğer bilim insanları ise Hobbit'in anatomisinin Homo Erectus'a göre çok ilkel kaldığını, bu nedenle kökeninin Homo Erectus olamayacağını söylüyor. Onlara göre Hobbit, Australopithecine denen insansıdan türemişti. Diğer primatlara daha çok benzeyen ve daha erken dönemde yaşayan bu tür Afrika'da bulunmuş, fakat kıta dışında hiç görülmemişti.

Robin Dennell, "Çin'de bulunan taş aletleri yapanların ilkel insanlar olduğunu, onların da Australopithecinelerden çok da farklı olmadığını düşünüyorum" diyor ve ekliyor:

"Bu bulgu Homo Floresiensis'in atalarının ilkel bir Australopithecine olabileceği tezini destekliyor. Tabii ki bunun için iskelet kanıtına ve aynı zamanda açık fikirlere ihtiyaç var: Bilmediğimiz çok şey var ve Şangçen'de bulunan kanıtlar karmaşık bir yapbozun sadece bir parçası."