İYİ Parti Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Komisyonu bu çalışmada 1997, 2007 ve 2018 yılları Asgari Ücret Alım Gücü karşılaştırması yapılarak asgari ücretlinin sosyo-ekonomik imkanlarındaki kayıplar tespit edilmiştir.

ASGARİ ÜCRET

1997 Yılında ülkemizde uygulanan asgari ücret miktarı              : 70.875.000 TL’dir.

2007 Yılında    “         “          “          “          “          “                      : 419,15 TL

2018 Yılında   “          “          “          “          “          “                      : 1.603,12 TL’dir.

1-ASGARİ ÜCRET ÇEYREK ALTIN KARŞILAŞTIRMASI

1997 Yılında Çeyrek Altın Fiyatı 3.080.000TL olup asgari ücret ile 11.5 Çeyrek Altın;

2007 Yılında Çeyrek Altın Fiyatı 50,00TL olup asgari ücret ile 8.38 Çeyrek Altın;

2018 Yılında Çeyrek Altın Fiyatı 241,53TL olup asgari ücret ile 6.63 Çeyrek Altın alınabilmektedir.

2- KİRA GİDERİ KARŞISINDA ASGARİ ÜCRETİN DURUMU

1997 Yılında ev kiraları ortalaması 11.010.00TL olup bu meblağ asgari ücretin %15,5’ine tekabül etmektedir.

2007 Yılında ev kiraları ortalaması 350.00TL olup bu meblağ asgari ücretin %83’üne tekabül etmektedir.

2018 yılında ise ev kiraları ortalaması 851TL iken bu meblağ asgari ücretin %54’üne karşılık gelmektedir.

Buna göre asgari ücretli çalışan, ücretinin yarıdan fazlasını kira giderine sarfetmekte olup 1997 yılı istatistiğine göre alım gücünde büyük düşüş sözkonusudur.

3- ELEKTRİK TEDARİK ÜCRETİ KARŞISINDA ASGARİ ÜCRETİN DURUMU

1997 Yılında elektrik kwh fiyatı 13.502.400TL’dir.

2007 yılında elektrik kwh fiyatı 15,7 kuruş;

2018 yılı elektrik kwh fiyatı 43 kuruştur.

Bir ailenin ortalama aylık 250kwh elektrik tüketimi olduğu hesap edildiğinde;

Aylık elektrik faturası : 1997 yılında 3.375,600TL

: 2007 yılında 39,25TL

: 2018 yılında 107,50TL’dir.

Buna göre asgari ücretli işçi aylık maaşının;

1997 yılında %4’ünü;

2007 yılında %9’unu

2018 yılında ise %6,7’sini elektrik faturasına sarfetmektedir.

Buna göre asgari ücretin elektrik faturası karşılığı alım gücü yarıya inmiştir.

(elektrik faturasına eklenen kayıp kaçak, hizmet ve tedarik bedelleri hesaba dahil olmayıp bu kalemlerin eklenmesi ile alım gücü daha da düşmektedir.)

4- DOĞALGAZ TEDARİK ÜCRETİ KARŞISINDA ASGARİ ÜCRETİN DURUMU

1997 Yılında doğalgaz m3 fiyatı 31.860TL’dir.

2007 yılında doğalgaz m3 fiyatı 47 kuruş;

2018 yılı doğalgaz m3 fiyatı 1.12TL’dir.

Bir ailenin ortalama aylık 300m3 doğalgaz tüketimi olduğu hesap edildiğinde;

Aylık doğalgaz faturası          : 1997 yılında 9.558.000TL

: 2007 yılında 141TL

: 2018 yılında 336TL’dir.

Buna göre asgari ücretli işçi aylık maaşının;

1997 yılında %13,50’ünü;

2007 yılında %33’ünü

2017 yılında ise %21’ini doğalgaz faturasına sarfetmektedir.

Buna göre asgari ücretin doğalgaz faturası karşılığı alım gücü de yarıya inmiştir.

(Doğalgaz sarfiyatı yılın belirli aylarında aile bütçesine eklenmekte olup yıllık bazda hesaplama buna göre yapılmalıdır.)

5- SU FATURASI KARŞISINDA ASGARİ ÜCRETİN DURUMU

1997 Yılında suyun m3 fiyatı 276.000TL’dir.

2007 yılında suyun m3 fiyatı 3.29TL;

2018 yılı suyun m3 fiyatı 6,42TL’dir.

Bir ailenin ortalama aylık 18m3 su tüketimi olduğu hesap edildiğinde;

Aylık su faturası        : 1997 yılında 4.968.000TL

: 2007 yılında 59,22TL

: 2018 yılında 115,56TL’dir.

Buna göre asgari ücretli işçi aylık maaşının;

1997 yılında %7’sini;

2007 yılında %14’ünü

2017 yılında ise %7,2’sini su faturasına sarfetmektedir.

Buna göre asgari ücretin su faturası karşılığı alım gücü düşüş göstermiştir.

6-GENEL GIDA HARCAMALARI TABLOSU

Buna göre tabloda tespit edilen genel harcamaların 1’er birimlik miktar üzerinden satın alınması halinde ödenecek tutar;

            -1997 yılında 4.333.580 TL olup bu meblağ asgari ücretin %6’sı kadardır.

            -2007 yılında 48,15 TL olup bu meblağ asgari ücretin %11,5’i kadardır.

            -2018 yılında 129,86 TL olup bu meblağ asgari ücretin %8,1’i kadardır.

Bu durumda enflasyon karşısında asgari ücretlinin satın alım gücü ciddi düşüş göstermiştir.

7-ASGARİ ÜCRETLİNİN SATIN ALMA KARŞILIĞI ÇALIŞMA YILI

(Çalışmamızda Opel Marka Astra Model orta sınıf araç baz alınmıştır.)

1997 Yılında Opel Astra 1,6 Araç fiyatı 3.107.000.000 TL’dir.

2007 yılında Opel Astra 1,6 Araç fiyatı 27.953 TL’dir.

2018 yılı Opel Astra 1,6 Araç fiyatı 83,400 TL’dir.

Buna göre Opel Astra 1.6 Araç asgari ücretlinin;

-1997 yılında 44 aylık ücreti

-2007 yılında 67 aylık ücreti

-2018 yılında 53 aylık ücreti karşılığı satın alınabilmektedir.

Yine asgari ücretlinin çalışması karşılığı bir ev alabilmesi için hesaplama yaptığımızda;

1997 Yılında ortalama ev m2 fiyatı 40.286.178 TL’dir.

2007 yılında ortalama ev m2 fiyatı 1.875 TL’dir.

2018 yılı ortalama ev m2 fiyatı 3.398 TL’dir.

Buna göre 100 m2 bir ev satın alabilmek asgari ücretlinin;

-1997 yılında 57 aylık ücreti

-2007 yılında 447 aylık ücreti

-2017 yılında 211 aylık ücretini sarf etmesi gerekmektedir.

SONUÇ                       : Tüm bu veriler göstermektedir ki; 1997 yılına kıyasla 2007 ve 2018 yıllarında asgari ücretlinin yaşam koşullarında yarı oranda düşüş olmuş, satın alım gücü yarıya inmiştir.

2015 yılında yapılan köklü değişiklik ile asgari ücrette gerçekleştirilen artış dahi bu düşüşü telafi etmemiş, asgari ücretlinin mevcut geliri ile hayatını idame ettirmesi olanaksız hale gelmiştir.