KOAH yani kronik obstruktif akciğer hastalığı akciğerlerdeki bronşların daralmasına bağlı olarak soluk alıp verme sırasında hava akımının kısıtlanmasına yol açan süregen bir hastalık. Çok yaygın bir hastalık olan KOAH dünyada ölüm nedenleri arasında beşinci, uzun süreli özürlülük nedenleri arasında ikinci sıradadır. Özellikle sigara tiryakiliği KOAH’ın en önemli sebeplerinden biridir. Sinerji Sağlık Merkezinden Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Bahadır, KOAH hastalarının sürekli ilaç kullanmalarına rağmen ilaçların tedavi edici etkileri sınırlı olduğunu belirterek, son yıllarda bu hastalarda ilaç tedavilerine ek olarak solunum rehabilitasyon (pulmoner rehabilitasyon) çalışmalarına ağırlık verilmeye başlandığını ve bunun sonucu olarak yeni tedaviler geliştirildiğini açıkladı.

Solunum rehabilitasyonu kronik akciğer hastalığı olan kişilerde fonksiyonel kapasiteyi maksimuma çıkarmak için uygulanan ilaç dışı tedavilerin tamamını içerdiğini bildiren Prof. Dr. Cengiz Bahadır, "Bu hastalarda hava yolunun kronik kısıtlanması solunum sıkıntısı, endişe, korku ve kronik yorgunluğa yol açmaktadır.

Yeterli oksijen alabilme çabası solunum kaslarını aşırı yorarak kişiyi halsiz ve güçsüz bırakır. Solunum sıkıntısı hastanın günlük aktivitesini azaltarak, genel egzersiz kapasitesini düşürür ve günlük yaşamında bağımlılık oluşturur. İlaçların etkilerinin sınırlı olduğu bu gibi durumlarda solunum rehabilitasyon uygulamaları devreye girmektedir" dedi.
Prof. Dr. Cengiz Bahadır, bilimsel araştırmalar sonucunda solunum rehabilitasyonun KOAH hastalarının günlük yaşantıları içerisinde hareketlilik düzeylerini artırdığını ve en önemlisi solunum sıkıntısı (dispne) ataklarını ve hastaneye yatış sıklığını ve süresini belirgin biçimde azalttığını gösterdiğini söyledi.

Tedavi yöntemi
 

Prof. Dr. Cengiz Bahadır, tedavinin nasıl yapıldığını şöyle açıkladı: "KOAH hastasına ilk olarak kardiyopulmoner egzersiz testi yapılır ve solunum-egzersiz kapasitesi belirlenir. Hastaya solunum fizyoterapisti tarafından çeşitli fiziksel terapi yöntemleri (etkili öksürme, bronşiyal hijyen, bronşiyal drenaj, postüral drenaj) uygulanır ve solunum ve gevşeme teknikleri öğretilir. Bunlara ek olarak hastanın solunum fonksiyonları düzeyine göre solunum kas gücünü ve genel vücut kondüsyonunu artıran egzersiz programı verilir. Hastalara genellikle gün aşırı gelinen 15 seanslık bir program uygulanır. Bu programın tüm aşamalarında hasta kontrol altında tutulur ve egzersizleri bu iş için geliştirilmiş ve hastanın kalp ritmi, kan oksijen düzeyi ve tansiyon gibi yaşamsal verilerini kontrol eden bilgisayar kontrollü özel egzersiz cihazları ile gerçekleştirilir".

Yeni tedaviler
 

Prof. Dr. Cengiz Bahadır, geliştirilen en yeni tedavilerden birinin göğüs duvarına basınç ve aynı zamanda yüksek frekanslı titreşim uygulayarak akciğer bronşlarında biriken ve hava yolunu tıkayan salgıların dışarı atılmasını kolaylaştıran cihaz olduğunu açıklayarak, tedavi yöntemi ile ilgili şunları söyledi: "Bu tedavide hasta bu iş için geliştirilen özel yeleği giyer ve cihaz hava yardımı ile yeleği giyen hastanın göğüs duvarına basınç yapar ve aynı anda şiddetli bir şekilde titreşim uygular. Bu sayede hasta bronşlarını tıkayan salgıları ve balgamı kolayca dışarı atabilmektedir. KOAH ve kistik fibroz dahil hemen hemen tüm kronik akciğer hastalarında kullanılabilen son derece etkin bir yöntemdir. Solunum rehabiltasyon SGK ve özel sigortalar tarafından büyük oranda karşılanmaktadır. Geleneksel solunum rehabiltasyonu yöntemleri ve yeni geliştirilen cihazlar ile KOAH ve diğer kronik akciğer hastalarında solunum sıkıntısının azalması, hastaneye başvuru sıklığının azalması, kan oksijen düzeyinde artış, genel kondüsyon artışı, gerginlik ve depresyon düzeyinde azalma ve tüm bunların sonucunda yaşam kalitesinde belirgin artış elde edilmektedir".