Narsistik kişilik bozukluğuna sahip kişiler, her ne kadar kendilerini diğer insanlardan daha üstün, daha zeki, daha güzel ya da daha yakışıklı bulsalar da tüm bunların altında kişinin özgüven eksikliğine ve kendini yetersiz hissetmesine bağlı nedenler yatabilir. Narsistik kişilik bozukluğu, kişilik bozukluklarının alt türlerinden biridir. Narsistik kişilik bozukluğunda kişiler kendilerine aşırı güvenir, kendilerine hayran olur ve sürekli kendilerini ön plana çıkaracak durumların içinde bulunmak ister. Aynı şekilde çevresindeki kişilerin de kendisini sürekli olarak övmesini ve hayran olmasını isterler. Sosyal çevresinde tek ilgi odağı olmayı hak ettiğini düşündükleri için aile, arkadaş veya ikili ilişkilerinde sağlam bağlar kurmakta zorluk çekebilirler.

Narsistik kişilik bozukluğuna sahip insanların bu davranışları sergilemesindeki en büyük etken, kişinin kendini yetersiz hissetmesidir. Bu nedenle böbürlenme, kendini diğer insanlardan üstün görme, kendini beğenme ve çevresindeki herkesin kendisini beğendiğini düşünerek bu düşünceyi çevrelerine empoze etme gibi davranışlar sergileyebilirler. Çevresi tarafından engellenmesi veya beklediği tepkileri görememesi kişinin içine kapanmasına, utanmasına veya sinirlenerek öfke nöbetleri geçirmelerine neden olabilir.

NARSİSTİK KİŞİLİK BOZUKLUĞUNUN BELİRTİLERİ

Narsistik kişilik bozukluğuna sahip kişilerde ilk göze çarpan belirti, sosyal çevrede ilgi odağı olmak ve herkes tarafından hayranlık beslenmesini şiddetli bir şekilde arzulamaktır. Bu istek herkes tarafından görülebilecek kadar çok kendini belli eder ve kişi çoğu zaman bu durumları oluşturacak ortamları da kendi yaratır. Narsistik kişilik bozukluğunun diğer belirtileri arasında aşağıdakiler yer alır:

• Kendini aşırı beğenmek
• Kendini diğer insanlardan üstün ve zeki görmek
• Ortamlardaki tek ilgi odağı olmayı istemek
• Herkesin kendisiyle ilgilenmesini beklemek
• Herkesten başarılı olma hırsıyla hareket etmek
• Empatiden yoksun olmak
• Başkalarının hayatını kıskanmak ve onların yerinde olmayı istemek
• Sosyal çevre tarafından dışlandığını hissetmek
• Kişileri kendi işleri için manipüle etmek ve kullanmak
• Sosyal çevrenin kendisine hayran olmasını beklemek
• Sadece kendi isteklerinin yapılmasını istemek
• Aşırı kibirli olmak

Narsistik kişilik bozukluğuna sahip kişiler, sosyal hayatlarında dışlandıkları, eleştirildikleri veya istenmedikleri durumlarda agresif tavırlar sergileyebilir. Çevre tarafından gelen herhangi bir tepki veya eleştiri; kişiye kendisinin hafife alındığını, önemsenmediğini, özel ve önemli olmadığını ve hatta aşağılandığını hissettirebilir. Bu da narsistik kişilik bozukluğu olan bir kişinin depresyona girmesine, sabırsız davranışlar sergilemesine ve öfke kontrolüyle ilgili sorunlar yaşamasına neden olabilir.

NARSİSTİK KİŞİLİK BOZUKLUĞUNUN NEDENLERİ NELERDİR?

Narsistik kişilik bozukluğunun nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Bu rahatsızlık genellikle ergenlik dönemi itibariyle kendini belli etmeye başlasa da çocukluk döneminde de narsistik kişilik bozukluğu ortaya çıkabilir. Özellikle çocuğun yetiştirilme tarzı, çocuğu yetiştiren ailenin çocuğa karşı olan tavırları, büyüdüğü ortam gibi durumlar narsistik kişilik bozukluğuna yol açabilen faktörler arasındadır. Erken çocukluk döneminde çocuğun var olan yeteneklerine, davranış şekline ya da iyi olduğu düşünülen bir konuda gösterilen aşırı ilgi ve her isteğinin anında yerine getirilmesi gibi durumlar narsistik kişilik bozukluğuna neden olabilir. Ayrıca, çocukla yeterince ilgilenilmemesi, ihmal edilmesi, şefkat gösterilmemesi, çocuğun sevgiden mahrum kalması ve duygusal olarak istismar edilmesi de ileri dönemlerde narsistik kişilik bozukluğuna neden olabilir.

NARSİSTİK KİŞİLİK BOZUKLUĞU TANISI

Narsistik kişilik bozukluğunun tanısı, psikiyatristler veya psikologlar tarafından konabilir. Psikolog veya psikiyatrist tarafından öyküsü alınan hastanın görüşmelerde sergilediği hal ve davranışlar ile anlattıkları değerlendirilir ve narsistik özellikler sergileyip sergilemediğine bakılır. Narsistik kişilik bozukluğu tanısı konan kişilerin tedavisine düzenli bir şekilde devam etmesi, olumlu sonuçlar alınabilmesi açısından önemlidir.

Narsistik kişilik bozukluğuna sahip olan bazı bireyler, bu durumun psikolojik bir rahatsızlığa bağlı ortaya çıktığını düşünmez ve bu nedenle genellikle bir psikolog veya psikiyatrist ile görüşmeyi reddeder. Tedavi edilmeyen narsistik kişilik bozukluğu, kişilerin sosyal hayatında, aile hayatında ve iş hayatında ciddi sorunlar yaşamasına neden olabilir.