Medya Ege Haber sitesine ile ilk yazım olması nedeniyle ve yazının biraz daha anlam kazanması adına bu hafta Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş’ den çıkacak olan ‘’ Sanatçı Hakları’’ kitabınım hakkında biraz bilgi vermek istedim. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sanat Tasarım Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak “Sanatçı Hakları” dersi anlatırken öğrencilerime derslerinde yardımcı olması açısından bir kaynak oluşturmak ve eksik gördüğüm sorunlara değinmek adına ele aldığım eserin giriş bölümünü siz değerli okurlarla paylaşıyorum.

Fikir ve sanat eserleri geçmişten günümüze insanlığın müşterek değerleri olup korunmaları özelde ait olduğu ülkeler genelde bütün dünya açısından mühimdir. Bu nedenle fikir ve sanat eserlerinin milli mevzuat ve milletlerarası sözleşmelerle korunması cihetine gidilmektedir. Korumanın etkin olarak sağlanabilmesi fikir ve sanat eserlerinin oluşturulmasını teşvik edecek, fikir ve sanat eserleri alanında ilerleme kaydedilecektir. Modern anlamda olmasa da fikir ve sanat eserlerine ilişkin hakların temeli İlk ve Ortaçağ dönemlerine kadar uzanmaktadır. Ülkemizde ise Fikri Mülkiyet Hukuku’nun başlangıcı İbrahim Müteferrika’nın ilk kez 1727’de matbaa kullanmaya başlaması olduğu varsayılabilir. 1910’da çıkarılan “Hakkı Telif Kanunu” ise hakiki manada Fikir ve Sanat Eserleri Yasası şeklinde değerlendirebileceğimiz düzenleme olup fikir ve sanat eserlerinin korunmasına ilişkin çağdaş manada ilk yasalaştırma 1951 senesinde 5846 no.lu Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’yla yapılmıştır.

Teknolojik ve ilmi ilerlemeler fikir ve sanat eserleri ile ilgili ihlallerin artmasını beraberinde getirmiş, özel hukuk kurallarının yeterli gelmemesi telif haklarının korunması amacıyla cezai müeyyideler getirilmesini zorunlu kılmıştır. Bu maksatla 5728 no.lu yasa ile Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’ndaki cezai hükümlerin Türk Ceza Kanunu’na uyumlu hale gelmesi için değişiklikler yapılmıştır.

Çalışmamızda asıl olarak Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda yer alan eser sahibine ait hakların korunmasını sağlayan yine aynı yasa ve Türk Ceza Yasası’nda yer alan hükümler ele alınacaktır.

Bu maksatla çalışmamızın ilk bölümünde fikir ve sanat eserlerinin tarihsel gelişimi, milletlerarası alanda ve Türk hukuk sistemindeki yeri ile fikir ve sanat eserleri kavramları incelenecek; ikinci bölümde eser sahipliği ve eser sahiplerinin bağlantılı, mali ve manevi hakları üzerinde durulacak; son bölümde ise eser sahibinin haklarının cezai olarak korunması irdelenecektir.