Enflasyon rakamlarının açıklanmasının ardından ekonominin görünümüne ilişkin bir değerlendirme yapan CHP İstanbul Milletvekili ve KİT Komisyonu üyesi Aykut Erdoğdu, TÜİK’in açıkladığı yurt içi üretici fiyat endeksinin yıllık yüzde 115 ile son 27 yılın zirvesine yükseldiğine işaret ederek şunları söyledi:
“Üretici fiyat endeksi ile Tüketici Fiyat Endeksi arasındaki makasın artması, tüketici aleyhine maliyet baskısı yapıyor. Yurt içi üretici fiyat endeksinin alt ana sanayi gruplarından enerji grubundaki maliyet ise Mart ayında yıllık yüzde 215 ile tarihte görülmemiş şekilde arttı. Enerjideki bu tarihi artışın tüm sanayiyi etkilemesi kaçınılmaz. Tüm bunların yanı sıra vatandaş hem enerjide hem akaryakıtta hem de KÖİ projelerinde sadece bizim ülkemizdeki yüksek enflasyona değil, yurt dışında meydana gelen enflasyona da ezdiriliyor. ‘Faiz sebep enflasyon sonuç’ diyen diplomasız cehalet, vatandaşı enflasyona ezdirirken, her kesim enflasyondan olumsuz olarak payını alıyor. Ücretlilerin geliri yok olurken, zenginlerin de birikimleri eriyor.”
TÜM BİRİKİMLER ERİYOR
Küresel merkez bankalarının yüksek enflasyona politika faizlerini artırarak karşılık verirken, Merkez Bankası’nın politika faizinde indirime gitmesinin reel faizin negatif olmasına neden olduğunu anlatan Erdoğdu, “Bu durum tüm birikimlerin reel olarak erimesi demek” dedi. Enflasyondaki artışa Merkez Bankası’nın sebep olduğunun altını çizen Erdoğdu şöyle devam etti:
“Para arzında korkunç bir artış var. MB’nin yarattığı ve piyasaya sürdüğü paranın ölçüsü olan para tabanı son bir yılda, 2003-2021 yılları arasında ulaştığı düzey kadar arttı. Ücretlerdeki artış ise enflasyondaki yükselişin çok gerisinde kaldı. Türk-İş’in raporuna göre, evli olmayan çocuksuz bir çalışanın aylık yaşam maliyeti 6 bin 474 TL’ya yükseldi. Bu da asgari ücretle çalışan bekar bir insanın hayatını sürdürebilmesi için 2 bin 220 TL daha kazanması gerektiği anlamına geliyor. Çalışanların en az yarısının asgari ücretle çalıştığını göz önüne alırsak, Türk halkının büyük çoğunluğunun aylık yaşam maliyetini karşılamaktan bile çok uzak olduğu ortaya çıkar.”
DEVLETİN GELİRİ YERİNDE
İktidarın vatandaştan vergisini düzenli olarak topladığını, bu anlamda devletin gelirinde bir azalma olmadığını kaydeden Erdoğdu, “Devlet hayat pahalılığı altında ezilen vatandaştan vergisini acımadan topluyor. Devletin gelirlerinde bir düşüş yok. Ama iş bilmez iktidarın kötü yönetimi nedeniyle toplanan bu gelirler, alınan borçların yüksek faizleri ile KÖİ projelerine verilen garanti ödemelerine gidiyor. Devletin sosyal yardım harcamalarında ise pandemiye rağmen çok az artış var. Yani devletin gelirinden vatandaşa bir şey düşmüyor” diye konuştu.
CARİ AÇIK ARTIYOR
Kur artmasına karşın cari işlemler açığının arttığını ifade eden Erdoğdu, ihracatta rekorlar kırılmasına rağmen dış ticaret açığının genişlemeye devam ettiğini söyledi. Erdoğdu şu görüşleri dile getirdi:
“Dış ticaret haddinin 100'ün altında olması; dış ticarete konu malların baz yılına göre pahalıya alınıp, ucuza satıldığı için ülke aleyhine bir gelişmeyi gösterir. Dış ticaret haddi 72.8 değeri ile tarihi düşük düzeyine gerilemiş bulunuyor. Jeopolitik gelişmeler de cari açık üzerindeki yukarı yönlü baskıları artırdı. 2022 yılının ilk ayında cari açık 20.2 milyar dolara yükseldi. Cari açıktaki artışta enerji fiyatlarının belirgin etkisi var. 2019 yılında 43.7 milyar dolar düzeyinde olan Türkiye’nin net enerji ithalatı, Şubat 2021’de 27.4 milyar dolara gerilemişti. 2022 Şubat itibariyle bu rakam yaklaşık 62 milyar dolara yükseldi.”
BANKALARA ÇALIŞIYORLAR
Devletin resmi rakamlarına göre, kurumların gelirinin yüzde 48’ini almasına karşın verginin sadece yüzde 18’ini ödediğine dikkat çeken Erdoğdu, “Bu durum Türkiye’deki gelir adaletsizliğinin en büyük göstergesi” dedi.
Bankaların Merkez Bankası’ndan yüzde 14 faizle aldığı parayı, vatandaşa yüzde 26’ya, KOBİ’lere de yüzde 38’e varan oranlarda sattığını da vurgulayan Erdoğdu, “O yüzden bankaların karları patladı. Bu iktidar, çoğunluk hissesi yabancıların eline geçmiş olan bankalara çalışıyor. Ayrıca Hazine’ye de örneğin yüzde 28 faizle veriyorlar. Yani Ulus’daki Merkez Bankası binasından Söğütözü’ndeki Hazine’ye para taşımanın maliyeti yıllık yüzde 14 net kar” diyerek açıklamasını tamamladı.