Değerli Okurlarım... Bu gün sizlere resmi gazetede yayımlanan 6824 sayılı kanunla kurulan “esnaf ahiliği sandığı” ile bilgiler vermek istiyorum.
6824 sayılı kanunun 9. Maddesi ile “esnaf ahiliği sandığı” kurulmuş olup, aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır.
• Esnaf Ahiliği sandığı, kurum yönetim kurulunun kararları çerçevesinde işletilir ve yönetilir. Fon kaynakları ile aynı usul ve esaslar çerçevesinde değerlendirilir. Esnaf Ahiliği Sandığı’nı Sayıştay denetler.
• Esnaf Ahili Sandığı’nın gelirleri; primler, bu primlerin değerlendirilmesinden elde edilen gelirlerden, açık vermesi halinde devlet tarafından sağlanacak katkılardan, sigortalılara kesilecek ceza, gecikme zam ve faizinden, bağışlardan oluşmaktadır.
• Esnaf Ahili Sandığının giderleri; ödenekler, 5510 sayılı kanun gereğince ödenecek primler, hizmete ilişkin giderler, hizmetin yerine getirilmesi için yapılması zorunlu giderlerden( bina kiralanması, hizmet satın alınması, bilgisayar yazılım ve donatımı gibi) oluşur. Esnaf Ahili Sandığı bütçe kapsamı dışındadır. Gelirlerinden vergi kesintileri hariç hiçbir kesinti yapılamaz ve bütçeye pay aktarılamaz.
• Esnaf Ahili Sandığının hesapları üçer aylık dönemler halinde 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre denetim yetkisine sahip YMM denetletilerek denetim raporlarının sonuçları ilan edilir. Esnaf Ahili Sandığı damga vergisi hariç diğer her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.
• Esnaf Ahili Sandığı sigortalıları şunlardır.
▪ 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 50.madesine göre isteğe bağlı sigortalılar
▪ 6132 sayılı At Yarışları hakkındaki kanuna tabi jokey ve antrenörler
▪ Köy ve mahalle muhtarları
▪ 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4. Maddesinin 1. Fıkrasının (B) bendi kapsamımda hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ( Ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi olanlar, Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olanlar, Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları)
• Esnaf Ahili Sandığı sigortası zorunludur. Esnaf Ahili Sandığı sigortasının gerektirdiği ödemeleri, Esnaf Ahili Sandığı sigortalıları, Devlet ve Esnaf Ahilik Sandığı öder. Esnaf Ahilik Sandığı primi; sigortalının 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 80 ve 82. Maddelerinde belirtilen prime esas günlük kazançlarından %2 sigortalı payı, %1 devlet payı olarak alınır.
• Herhangi bir sebeple sigortalılık durumunun sona ermesi halinde Esnaf Ahili Sandığına sigortalıdan kesilen primler ile devlet katkısı iade edilmez. Esnaf Ahili Sandığına sigortalı tarafından ödenen primler kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınır.
• Esnaf Ahili Sandığı primlerinin toplanmasından Sosyal Güvenlik Kurumu sorumludur. Esnaf Ahili Sandığı primlerinin tahsilatı ile ilgili 5510 sayılı Kanunun ilgili hükümleri uygulanır.
• Esnaf Ahilik Sandığı Sigortalılarına bu madde kapsamında belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde aşağıda belirtilen ödemeler yapılır ve hizmetler sağlanır.
a) Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği.
b) 5510 sayılı Kanun gereği ödenecek sigorta primleri.
c) Yeni bir iş bulma
d)Aktif işgücü hizmetleri kapsamında kurs ve programlar.
Günlük Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama kazancının %40'ıdır. Bu şekilde hesaplanan Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği miktarı, 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesine göre belirlenen aylık asgari ücretin brüt tutarının %80'ini geçemez.
Esnaf Ahilik Sandığı sigortalıları için sigortalılığının sona ermesinden önceki son 120 gün sürekli çalışmış olanlardan, son üç yıl içinde;
a) 720 gün faaliyetini sürdüren ve Esnaf Ahilik Sandığı primi ödemiş olanlara 180 gün,
b) 900 gün faaliyetini sürdüren ve Esnaf Ahilik Sandığı primi ödemiş olanlara 240 gün,
c) 1080 gün faaliyetini sürdüren ve Esnaf Ahilik Sandığı Primi ödemiş olanlara 300 gün,
süre ile Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği verilir. Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği başvurulan izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılır. Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği, her ayın beşinde aylık olarak sigortalının kendisine ödenir. Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz. Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği, nafaka borçları dışında haciz veya başkasına devir ve temlik edilemez. Sigortalı, Esnaf Ahilik Sandığı ödeneğinden yararlanma süresini doldurmadan tekrar faaliyetine başlar ve Esnaf Ahilik Sandığı ödeneğinden yararlanmak için bu maddenin öngördüğü şartları yerine getiremeden yeniden faaliyetine son verirse, daha önce hak ettiği Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği süresini dolduruncaya kadar bu haktan yararlanmaya devam eder. Bu maddenin öngördüğü şartları yerine getirmek suretiyle yeniden faaliyetin son bulması halinde ise sadece bu yeni hak sahipliğinden doğan süre kadar Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği ödenir.
• Esnaf Ahilik Sandığı sigortalılarından iflas istemiyle mahkemeye başvurulmuş olmak suretiyle veya iflasa tabi olmamakla birlikte işyerini kapatmak suretiyle sigortalılığı sona erenler, sigortalılığının sona erdiği tarihi izleyen günden itibaren otuz gün içinde Kuruma doğrudan veya elektronik ortamda başvurarak yeni bir iş almaya hazır olduklarını kaydettirmeleri, bu maddede yer alan prim ödeme koşullarını sağlamış olmaları ve Esnaf Ahilik Sandığı primi ve bu prime ilişkin herhangi bir borcunun olmaması kaydıyla Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği almaya hak kazanırlar. Ancak sigortalılığının sona ermesinden önceki en fazla 90 günlük süreye ilişkin Esnaf Ahilik Sandığı prim borcu olan sigortalılar, bu maddede sayılan diğer şartları sağlamaları ve bu döneme ilişkin Esnaf Ahilik Sandığı prim borçlarının 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre tecil ve taksitlendirilmiş veya ilgili diğer kanunlar uyarınca prim borçları yeniden yapılandırılmış Esnaf Ahilik Sandığı prim borcu olanlar, tecil ve taksitlendirmeleri veya yapılandırmaları bozulmamış olması şartıyla Esnaf Ahilik Sandığı ödeneğinden faydalandırılır. Mücbir sebepler dışında, başvuruda gecikilen süre Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği almaya hak kazanılan toplam süreden düşülür.
• Esnaf Ahilik Sandığı sigortalılarından hileli iflas eden veya işyerini usul ve füruuna ya da muvazaalı olarak üçüncü şahıslara devredenlere yapılan ödemeler ile sigortalının kusurundan kaynaklandığı belirlenen fazla ödemeler yasal faizi ile geri alınır. Ölen sigortalılara yapılmış fazla ve yersiz ödemeler geri tahsil edilmez.
• Bu maddede belirtilen prim oranlarını, prim ödeme gün sayısı ve ödenek sürelerini, 48 inci maddenin yedinci fıkrasında belirlenen amaçlarla hizmet sunmak için Kurum bütçesine aktarılacak prim gelirlerinin oranını bir katma kadar artırmaya veya yarı oranına kadar eksiltmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
• Esnaf Ahilik Sandığı ile ilgili uygulama 01.01.2018 tarihi itibariyle uygulanmaya başlayacaktır.
Değerli okurlarım ,bir nebze de olsa Esnafa can suyu olabilecek bu Sandık .Unutmamalı ki ; Para insanoğlunun altıncı duyusudur. O altıncı duyu diğer beş duyumuzu keyifle kullanmamızı sağlar.
Richard Ney