İdeal kilonuza ulaşmak, spor yapma alışkanlığı kazanmak, sağlıklı besinler seçmek, hatta görevlerinizi zamanında yapamamak bazen hiç yapmamak gibi hedeflerinize yada isteklerinize ulaşırken kendinizi sabote ediyor olabilir misin?
Kilo vermek istiyorsun ama bir türlü başlayamadığın için pişman mısın? İçindeki ses yine başaramadın, ideal kilona ulaşman mümkün değil, Şimdi kilo vereceksin ama tekrar verdiğin kiloları geri alacaksın. mı diyor? Pazartesi olsun diyete başlayacağım deyip , bir sonraki Pazartesi ye mi erteliyorsun... Bir yandan iyiliğini isterken, bir yandan da kötü davranıyor musun kendine? ‘’ Evet’’ diyorsan kendini sabote eden parçanla tanışma vaktin gelmiş demektir. Kendini sabote etme çelişkili inançları aynı anda barındırır. Bu çelişkili inançlar farketmeden ördüğümüz duvarlarımız!
Kendini sabote sürecinde, mantıklı açıklamalar yapabilmek mümkün değildir. Örneğin bir çok kişinin diyette yaşadığı kısır döngü gibi; Tüm gün boyunca muntazam bir şekilde uyguladığınız diyette akşam yediğiniz bir parça çikolatayla başlayan, ve bu davranışı yineledikçe kendine olan inancı ve güveni kaybedersin. Ve bunu neden yaptığının mantıklı açıklamasını bulmak istersin, ilk önce olur böyle kaçamaklar dersin ve kaçamaklar süreklilik aldığında; Bu aşamada seni diyette kısır döngüye sokan, bilgi eksikliği, çaba, başaramama isteği, arzunuzun olmaması değildir. İnsan neden sağlığını korumak adına çıktığı bu yolda sürekliliği sağlayamaz ? Beynin alışkanlığıdır bu durum. Sağlıklı beslenme, kilo kontrolü sürecinde dengeli beslenme, olumlu düşünce, spor gibi pozitif alışkanlıklar...Beynimiz bu değişiklikler karşında; bildiği tanıdığı yerde kalmak ister bu bilindik alan daha güvenlidir. Ve bildiği alandan çıkmamak için kendini savunmaya alır.Tekrar tekrar aynı kiloya dönmenin sebebi, tanıdığı sistemi güvende tutmak istemesidir. Kendini sabote etme ise bilinç ve bilinç altının mücadelesidir.
Kendini sabote, sözel sabote (mazeretlerimiz ve kendimizi yada başkalarını suçlamak) ve davranışsal sabote ( erteleme, vazgeçme, aşırı yeme yada yememe ) olmak üzere iki şekilde ortaya çıkar.
Diyetimizi bilinç dışı nasıl sabote ediyoruz?
Hep böyle oluyor. İstediğim kilo ulaşsamda geri bu kiloları alacağım. Kilo vermek benim için zor. Kilo vermek için aç kalmam gerek. Tam istediğim kiloya ulaşıyorum ama yeniden kilo alıyorum. Hayatımda hiç bir zaman .... kg da olamadım. Mümkün değil....gibi ...Başarasızlığa uğramamak yada hayal kırıklığına uğramamak için olumsuz inançlar, beyin şekerlerimiz...Bu tür seninde olumsuz inançların var mı?
Sağlıklı ve dengeli bir yaşam için spor yapmayı, pozitif düşünmeyi, sağlıklı besinleri tercih etmeyi ertelemek... Şu olsun sonra başlayacağım, Pazartesi olsun, o doğum günü partisinden sonra kesin başlarım ...gibi o anda size mantıklı gelen bahaneler ile erteleyip bir türlü harekete geçememek. Sürekli bir bahane ile kendin için aldığın bu kararı erteliyor musun?
Başarısızlığın sebebini dışsal faktörlere bağlıyor olabilirsin. Aslında kendim için aldığım sağlıklı beslenme programını çok düzenli olarak uyguluyordum ama komşum çok ısrar etti ve o tabağın hepsini yemek zorunda kaldım. O pastanın hepsini yemeseydim arkadaşım kırılırdı. Aslında benim hiç bir suçum yok..Kontrolün senden çok dışsal faktörlere ait olduğunu düşünüyorsan kendini sabote etme olasılığın yüksek!
Kendi bedenini, kilonu başkalarıyla kıyaslamak da sabote etmenin bir yoludur. Son zamanlarda sosyal medya yada televizyon dizileri sayesiinde de kendi bedenimizi, kilomuzu daha fazla yargılar olduk. Olumlu yada olumsuz kıyaslama yapıyor musun?
Bazende gerçekten başarırız başarmaya doğru gidiyoruzdur. Ama bir anda bir suçluluk duygusu bazen bir kaygı hissederiz. Sebebini bilmeyiz. Altında yatan gerçek duygu; değersizlik yada başka bir kök inanç olabilir. Bilinçaltınız bunu haketmediğinizi düşünüyor olabilir. Aslında bu en tehlikelisidir. Bunu fark etmek ve bu konuda destek almak gerekebilir.
Hayatınızda katı kurallarınız var mı? O katı kuralların dışına çıkmamak için bahaneler üretebiliyor olabilirsiniz. Diyete başlamadan mutlaka olmazsa olmazlarınız, Pazartesi başlamak, diyet listeniz var ise eksik bir malzeme varsa o olmadan başlayamam, hayatımda her şey yolunda olmalı, diyette olduğumu kimse bilmemeli, kilo kontrolü sürecinde yanımda bir arkadaş olmadan asla yapamam ...gibi
Yada ‘’alışkanlık’’ kendini sabote etme sebebin olabilir. Farkına varmayız ama bazen bizler başaramamaya alışmışızdır. Başaramamak, hedefine ulaşamamaktır belkide konfor alanın. Buna alışmış olabilir ve asıl konfor alanını terk etmek istemeyebilirsin.
İçinde seni sabote eden parçayı fark etmenin zamanı gelmiştir belkide... Sevgiyle ve ışıltınızla kalın.
Senem Köse Bektaş
Holistik Beslenme Danışmanı / Gıda Mühendisi
İnstagram @holistikmuhendis
Twitter @senemkose14