Şişen bir karnın arkasında görünmeyen koca bir dağ vardır. Bu durum kimi zaman ruhsal olarak belli eder, kimi zamansa hastalıklarla… Bunlardan birinin hamilelik döneminde görülen böbrek taşları olduğunu ifade eden Avrasya Hastanesi Üroloji Uzmanı Op. Dr. Arman Çitçi, böbrek taşlarının hamilelikteki etkilerini anlatıyor.
Gebelikte böbrek taşı neden olur?
Böbrek kanalları içerisinde oluşan mineral içerikli sert kitlelere böbrek taşı denir. İdrarda bulunan fosfat, kalsiyum, gibi bazı minerallerin kristalleşmesi ise ile meydana gelirler.Tam olarak hangi etkenler sebebiyle ortaya çıktığı bilinmese de doğuştan idrar yolu anomalileri, ailevi yatkınlık ve bazı sistemik hastalıklar böbrek taşı oluşuma sebep olabilir.
Hamilelerde taş oluşma sebebi genel olarak hamile olmayan kişilerle aynıdır. Gebeliğin herhangi bir döneminde böbrek taşı hastalığının ortaya çıkması oranı her 200-2000 gebelikte 1 olarak kabul edilmektedir. Bu durum hamile olmayan kişinin taşıdığı riskle aynıdır. Dolayısıyla hamilelik böbrek taşı oluşumunu tetiklemez.
Hamilelikte böbrek taşı oluşumunu etkileyen risk faktörleri nelerdir?
Yetersiz sıvı tüketimi,
İdrar yolu enfeksiyonları,
Genetik faktörler.
Yüksek süt ürünleri
Bebeğe zarar verir mi?
Böbrek taşı, hamilelikte hem anneyi hem de bebeğin sağlığını, gelişimini ve doğumunu olumsuz olarak etkileyebilir. Her ne kadar hamilelik böbrek taşı oluşumu riskini arttırmasa da hamilelikte böbrek taşı tedavisi çok daha zordur. Bu nedenle böbrek taşı problemi olsun veya olmasın hamile kalmayı planlayan her kadının mutlaka bir doktor kontrolünden geçmesi gerekmektedir. Eğer böbrek taşları varsa gebelikten önce tedavi edilmelidir.
Şişlikler taş ile karıştırılmamalı
Gebelikle birlikte taş oluşumu olmasa bile böbreklerde şişkinliklere rastlamak mümkündür. Çünkü hamilelikle birlikte yaşanan hormonal değişiklikler idrar kanallarını genişleterek bir miktar şişliğe sebep olabilir. Bunun yanı sıra idrarı böbrekten idrar kesesine taşıyan idrar kanallarının gebelikle büyüyen ana rahim sebebiyle sıkışması da şişkinliklere yol açabilir. Bu şişlikler genel olarak hamileliğin 6 ila 10.haftaları arasında görülür. Bu tür şişlikler ağrıya neden olmazlar ve taşlarla arasındaki en büyük fark da budur.
Böbrek taşının belirtileri;
Şiddetli karın ağrısı,
Mide bulantısı,
Kusma,
Ateş,
Belin üst kısmında sağda veya solda oluşan ağrı.
Birçok anne adayı yaşadığı ağrıların sebebini doğum sancısı ve erken doğum olarak yorumlayabilir. Bu durumun taş olma ihtimali göz ardı edildiğinde ise asıl tehlikeler başlar. Çünkü böbrek taşları tedavi edilmezse kasılmaları harekete geçirerek erken doğuma yol açabilir.
Hamilelikte böbreklerde ne gibi değişiklikler oluyor?
Gebelik vücudumuzun genelinde olduğu gibi böbreklerde de anatomik ve fonksiyonel değişiklikleri beraberinde getiriyor. İlk etkisi böbreklerde genişleme olarak kendini gösteriyor. Hamileliğin 6-11 haftaları arasında başlayan bu genişleme, doğumdan sonraki ilk 1.5 ay içinde eski haline dönüyor. Bunun yanı sıra hormonal değişimlerin de etkisiyle böbreğe kan akımında yaklaşık %25’lik bir artış gözlemleniyor. Bu artış, idrarda taş oluşumunu arttıracak maddelerin daha fazla bulunmasına yol açsa da herhangi bir risk oluşturmuyor.
Hamilelikte böbrek taşı tedavisi nasıl yapılır?
Tedavinin yöntemini genel olarak taşın büyüklüğü, konumu, gebeliğin süresi ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir. Çoğu durumda basit ilaç tedavileriyle hastadaki taşı düşürmek mümkündür. Genel durumu kötü olan ve çok şiddetli ağrılar çeken hastalarda ise ek tedavi yöntemleri uygulanır. Bunun için tıkanmış olan kanala bir kateter, bir lastik boru takılır ve gebelik sonrasına kadar önlem alınmış olunur. Yeni ortaya çıkan yöntemlerden biri olan üreteroskop ile idrar deliğinden girilerek taş lazer yardımıyla kırılabilir.