Burun tıkanıklığının yaygın nedenleri arasında soğuk algınlığı, grip veya alerjiler bulunur. Bu hastalıklar, burun dokularını tahriş eder veya iltihaplanmaya neden olur.
- Soğuk algınlığı: Soğuk algınlığı, en yaygın burun tıkanıklığı nedenlerinden biridir. Burun dokularının iltihaplanmasına ve şişmesine neden olarak burun geçişindeki hava akışını kısıtlayabilir. Virüs veya bakteri ile temastan kaynaklanır. Hastalık nedeniyle burun tıkanmasının yanı sıra burun akıntısı, boğaz ağrısı, hafif ateş, öksürük, göğüs tıkanıklığı ve hafif yorgunluk gibi semptomlar ortaya çıkabilir.
- Grip: Gripte; burun tıkanıklığına ek olarak yüksek ateş, vücut ağrıları, baş ağrısı ve aşırı yorgunluk görülebilir.
- Sinüs enfeksiyonları: Sinüzit, burun tıkanıklığına yol açmakla birlikte burnun, gözlerin ve yüzün etrafındaki sinüs boşluklarında baskı veya ağrıya neden olur. Ayrıca ateş, baş ağrısı, boğaz ağrısı ve öksürük görülebilir. Enfeksiyon bakteriyel ise antibiyotik kullanılması gerekebilir.
- Alerjiler: Hızlı ve güçlü bir şekilde ortaya çıkan alerjiler, genellikle bir alerjene maruz kalındıktan birkaç dakika sonra hapşırma, hırıltı ve gözlerde kaşıntı gibi semptomlara neden olur. Ani başlayan burun tıkanıklığının nedeni de alerjiler olabilir.
BURUN TIKANIKLIĞI NASIL GEÇER?
Burun tıkanıklığını tedavi etmenin yolu, altta yatan bozukluğu tedavi etmektir. Bu rahatsızlık, çoğu durumda soğuk algınlığı gibi hastalıklar ya da alerjenler nedeniyle meydana gelir:
SIVI ALIMI
Gün içinde normalden fazla sıvı tüketmek, burun kanallarının temizlenmesine yardımcı olur. Özellikle su tüketimi sayesinde tıkanıklık ve boğaz ağrısı hafifleyebilir ve mukus serbestçe akabilir. Suyun yanı sıra taze limonla hazırlanan ılık su ya da bitki çayları da tüketilebilir.
SPREY VE DAMLALAR
Sıvı tüketimiyle birlikte burnun nemli tutulması için dekonjestan ilaç grubunda bulunan tuzlu su içerikli burun spreyleri ya da damlalar faydalı olabilir. Bu ürünler mukusun incelmesine ve şişmiş dokuların küçülmesine yardımcı olabilir. Özellikle ilaç kullanamayan çocuklar ve bebekler için bu ürünler kullanılabilir.
Topikal spreyler ve damlalar arasında bulunan oksimetazolin, her burun deliğine 3 gün boyunca günde bir ya da iki kez uygulanabilir. Oral dekonjestanlar ise günde iki kez, belirlenen doz aşılmadan kullanılabilir. Topikal dekonjestanların uzun süreli kullanımı, etkinin azalmasına neden olabilir. Oral dekonjestanların uzun süreli kullanımı ise kan basıncını ve kalp atış hızını artırabilir.
ANTİHİSTAMİNİKLER
Alerjenler nedeniyle meydana gelen burun tıkanıklığı tedavisinde antihistaminikler kullanılabilir. Bu gibi durumlarda, yan etkileri olabileceği için antihistaminiklerin gerektiği şekilde kullanılması önemlidir. Sprey formda olan nazal kortikosteroidler de semptomların hafifletilmesine yardımcı olur.
ANTİBİYOTİKLER
Bakteriyel sinüs enfeksiyonu nedeniyle meydana gelen burun tıkanıklığının tedavisinde antibiyotik kullanılması gerekir. İlaçlar, baş ağrıları ve gözlerin arkasındaki ağrı da dahil olmak üzere sinüs basıncını hafifletebilir.
BUHAR CİHAZLARI
Kuru hava, tütün dumanı ve klorlu su; burunda bulunan mukus zarlarını tahriş edebilir ve sinüs enfeksiyonu için uygun bir ortam yaratabilir. Bunu önlemek, havadaki nem oranını artırmak ve tıkanıklığı azaltmak için uyunan ortamda bir nemlendirici veya buhar cihazı kullanılabilir. Daha hızlı rahatlama için buhar cihazı küçük bir odada çalıştırılabilir.
GIDALAR
Sinüsleri geçici olarak temizlemenin bir yolu, alerji tıkanıklığını gidermek ve aşırı mukus oluşumunu önlemektir. Bu, beslenme düzenine belirli yiyecekler eklenerek yapılabilir.
Anti-inflamatuar özelliklere sahip olan ve antioksidan bakımından zengin gıdalar, vücudun fazla mukusu temizlemesine yardımcı olabilir ve mukusun daha fazlasının birikmesini engelleyebilir. Ananas, zencefil, bal gibi farklı vitamin ve mineralleri içeren gıdalar tüketilebilir.
C vitamini de bağışıklık sistemini uyardığı ve güçlendirdiği bilinen bir maddedir. Soğuk algınlığı ve grip nedeniyle meydana gelen burun tıkanıklığının çok daha hızlı iyileşmesine yardımcı olabilir. C vitamini bakımından zengin bazı yiyecekler arasında ananas, portakal, limon ve mandalina bulunur. Bunlar, beslenme rutinine eklendiğinde iyileşmeyi hızlandırabilir.
SICAK DUŞ VE SICAK KOMPRES
Nemlendirici cihazlarda olduğu gibi sıcak duş da havaya nem verebilir ve burun tıkanıklığının neden olduğu semptomları ve tahrişi hafifletebilir. Tıkanmaya neden olan mukusun parçalanmasına yardımcı olabilir ancak rahatlama genellikle kısa sürelidir.
Sıcak kompres, sinüslerin boşaltılmasına yardımcı olmak için mukusu inceltir ve sinüs basıncını azaltır. Ilık suyla nemlendirilen temiz bir bez, alnın ve burnun üzerine yerleştirilebilir. Tıkanıklığı ve sinüs basıncını hafifletmek için günde birkaç kez uygulama tekrarlanabilir.
UYKU RUTİNİ
Burun tıkanıklığı gece uyumayı zorlaştırarak kişilere rahatsızlık verebilir. Uzanmak, kan akışındaki değişikliklerden dolayı çoğu zaman tıkanıklığı daha da kötüleştirir. Geceleri yüksek bir yastık kullanarak başı kaldırmak, tıkanıklık hissinin azalmasına yardımcı olabilir.
Bazı kişiler, burun tıkanıklığı gibi solunum semptomlarına neden olabilecek alerjenlere ve diğer çevresel tetikleyicilere karşı hassastır. Uyumadan önce polen, evcil hayvan tüyü, toz, temizlik ürünleri gibi alerjen maddelerden uzaklaşmak da yardımcı olabilir.
Yapışkanlı burun bantları da gece boyunca oluşan tıkanıklığın hafiflemesini sağlayabilir.
BASINÇ NOKTALARI
Yüzde belirli alanları veya basınç noktalarını uyarmak, sinüs basıncının azalmasına yardımcı olabilir. Yüzün her iki tarafında da aşağıdaki gibi bölgelere masaj yapılabilir:
- Sinüsler
- Elmacık kemikleri
- Kafatasının yanları ile alt çene arasındaki boşluk
Bu bölgelere hafif basınç uygulamak, lenflerin yüzden uzaklaştırılmasına yardımcı olur. Lenf, bağırsaklardan ve beyaz kan hücrelerinden gelen sıvıdan oluşan berrak veya beyaz bir sıvıdır. Aşırı lenf birikmesi şişmeye neden olarak sinüs basıncına ve burun tıkanıklığına neden olabilir.