Siz hiç oyuncak legoları ile inşa ettiği kule yıkadığı için ağlayan bir ergen ya da yetişkin gördünüz mü? Görmediniz değil mi? Görmezsiniz de… Çünkü ergen ve yetişkinliklerin öncelikleri farklı, baş etme yöntemleri çeşitlidir ve kendini ifade edebilme becerileri gelişmiştir. Peki ya çocuklarda öyle mi? Çocuğun o an belki de tek uğraşı, en önemli eseridir inşa ettiği legodan kulesi ve onun yıkılması demek elindeki tek şeyin yok olması demektir ve bunu nasıl ifade edeceğini bilmeyen, durumla baş edemeyen çocuk ağlamaya başlar.
Hayatta karşımıza çıkan pek çok engel de aslında buna benzer. Kayıplarımızda, üzüntülerimizde doğru iletişim kurabiliyor, kendimizi ve duygumuzu tanıyor isek baş etmek biraz daha kolaylaşıyorken, erkek çocukluk çağlarından itibaren baş etme becerisi geliştirememiş isek durum daha dar zorlaşıyor.
Bu nedenle de çocuklarımızı yetiştirirken baş edebilme ve sorun çözme becerilerinin kazanımı büyük önem taşıyor. Kendi kararlarını verebilmeleri ve problemlerin üstesinden gelmelerini öğreterek, onları başkalarına bağımlı bireyler olmaktan kurtarabilmek için gerekli beceriler neler gelin bir göz atalım:
Çocuğunuzu cesaretlendirin: Bir sorunla karşılaştığında çözüm yolu bulması için çocuğunuzu cesaretlendirin ve onu konu hakkında düşünmesi için teşvik edin. Örneğin yıkılan legoları yeniden inşa edebileceğini ifade edin gerekirse yardımcı olun ve pes etmemesi konusunda motive edin.
Sorunu kesinlikle siz çözmeyin: Çocuğunuzun sorununu sürekli siz çözerseniz, ileride bu konuda sıkıntı yaşayacak ve çoğu zaman da bu problemlerle baş edemeyecektir. Bu nedenle kendi kendine çözüm bulması için fırsat verin. Gerektiğinde yardıma hazır olduğunuzu belirtmekten çekinmeyin.
Küçük sorumluluklar verin: Kendine güveni olan çocuk sorunlarla baş ederken daha rahat olur. Bu nedenle ona ev içinde küçük sorumluluklar vererek kendine olan güveni artırmaya çalışın. Çamaşırları asmanıza yardım edebilir, yerdeki oyuncakları toplayabilir ya da çamaşır makinasına atılacak olan kirlileri renkliler ve beyazlar olarak ayırabilir. Ayrıca toplanan çamaşırları katlama konusunda size destek olurken motor gelişimini de desteklemiş olursunuz.
Düşüncelerini sorun: Fikirlerini özgürce belirtebilen bir çocuk, sorun çözerken kendi kararlarının önemini anlayabilecek ve bu doğrultuda hareket edecektir. Bu nedenle her zaman çocuğunuzun fikirlerini sorun ve neden böyle düşündüğünü anlamaya çalışın. Böylece hem duygularını ifade etmeyi ve bastırmamayı öğrenecek hem de etkili iletişim becerisi sağlayacaktır. Kendinin önemli ve fikirlerinin değerli olduğu bilincinin oluşması da cabası.
Farklı konularda kitap okuyun ya da film izleyin: Çocuğunuza kitapta ya da filmde olan karakterlerle ilgili sorular sorun. Örneğin; kitaptaki karakter bir sorunla karşılaşmıştır, siz de çocuğunuza “Eğer, sen onun yerinde olsaydın ne yapardın?” diye sorabilirsiniz. Böylece ona farklı sorunlar hakkında düşünme fırsatı vermiş olursunuz.
Çeşitli yollar öğretin. Ona çözümü hazır olarak sunmak yerine bir sorunla nasıl baş edilmesi gerektiği konusunda bilgi verin. Bu durumu farklı örneklerle anlatmaya çalışın.
Deneyeceğiniz farklı çözüm yollarını benimle de paylaşırsanız çok sevinirim.
pinaryesiltay@gmail.com