Çünkü anneler çocuklarının kendi istedikleri porsiyonlarda yemek yemesini ister karşılığını göremeyince “çocuğum iştahsız” veya “hiçbir şey yemiyor “ diye yakınırlar. Dengeli ve yeterli beslenmeyi çocuğunuza öğreterek gelişimine katkıda bulanabileceğinizi belirten Avrasya Hastanesi Beslenme ve Diyet uzmanı Büşra Çengel çocukların iştahını açmak için neler yapılabileceğiyle ilgili önemli bilgiler veriyor.
Çocuklarda beslenmenin önemi
Beslenme; çocukların büyümesinde ve gelişiminde en önemli faktördür. Çocukların yeterli ve dengeli beslenmesi yaşam kalitesini etkiler. Protein, karbonhidrat, mineraller ve yağlardan gereken ölçülerde faydalanması çocuğun hem zihinsel hem de fiziksel gelişimi için oldukça önemlidir.
Neden iştahsız olduğunu anlamaya çalışın
Ailelerin sıklıkla karşılaştığı iştahsızlık problemi psikolojik veya fiziksel sebeplerle ortaya çıkmaktadır.Çocuk gerçekten iştahsız mı yoksa yemek yemeyi mi reddediyor anlamak için öncelikle ebeveynler ve çocukları arasında sağlıklı bir iletişim olmalıdır. Genel olarak 2 yaşından itibaren görülmeye başlanan iştahsızlık beslenmeye karşı direnen çocukların büyümelerine ve yeterli miktarda besin almalarına engel olmaktadır.
Çocukların iştahsız olmasında rol oynayan faktörler şu şekilde sıralanabilir;
Hastalıklar: Genel olarak iştahsızlık bir hastalık nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Hastalığın durumu ve süresine göre iştahsızlığın ne kadar devam edeceği anlaşılabilir. Kronik hastalıklarda iştahsızlık da kronik şekilde seyreder.
Psikolojik etkenler: Çocuğun içinde bulunduğu ev, okul ve sosyal ortamda mutlu olması iştahını da etkilemektedir. Huzursuz olan çocukların iştahı bu durumdan kolayca etkilenebilir.
Diş çıkarma: Hassaslaşan diş etleri sebebiyle bu dönemde bebekler yemek yemeyi reddeder. Diş çıkarma döneminde bebeğin sıvı besinlerle beslenmesine ağırlık verilmeli, kabızlık önlenmelidir.
İştahsız çocuğa nasıl davranılmalı ?
Çocuğa baskı yapmak ve yemek yemesi için ısrar etmek ileride yeme bozukluklarının ortaya çıkmasına sebep olabilir. Yemek yemeyen çocuğa ısrarcı davranmak veya yemek yemediği için cezalandırmak doğru değildir.
Çocuğu yemek yediği sırada kendi haline bırakarak yemek saatini keyifli hale getirebilirsiniz. Çocuklara ihtiyacı olandan fazlasını yemesi için ısrar etmeyin. Sofrada birlikte ve keyifli zaman geçirerek yemek yemeye teşvik edin.
Başka çocuklarla kıyaslama yapmayın. Her çocuğun protein, vitamin ve enerji ihtiyacı farklıdır. Bu nedenle ihtiyacı kadar olandan fazlasını almak istemeyebilirler.
Beslenmenin önemi hakkında çocuğunuza bilgi verin. Beslenmenin insan sağlığında oynadığı rolü kavramasını sağlayın.
Çocukların iştahını açmak için neler yapmalı?
İştahsızlığın altında herhangi bir hastalık yatmıyorsa çocukların iştahını açmak sanıldığı kadar zor değildir. Gelişimine sağlıklı devam etmesi, dengeli ve yeterli beslenmesi için öncelikle çocuğun acıkmasına fırsat vermeniz gerekir. Henüz acıkmayan çocuğa yemek yemesi için baskı yapmanız durumunda çocuk yemeği reddedecektir. Yemek saatleri arasında 3-4 saat bırakarak çocuğun acıkmasını sağlayın.
Çocuğunuzun kendi kendine yemek yemesine izin verin. Başlarda zorlanan çocuk zamanla yemek yemekten keyif almaya başlayacaktır. Farklı sunumlarla da yemeği eğlenceli hale getirebilirsiniz.
İştahsızlık nasıl sonuçlar doğurur?
Çocuklarda iştahsızlık genel olarak çok önemli sonuçlar doğurmamakla beraber uzun süren iştahsızlık sonucunda gelişimi engelleyen faktörler görülebilir. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz;
Protein ve vitamin yönünden yeterli beslenemeyen çocuğun gelişimi yavaşlar,
Vitamin ve mineral eksikliğine neden olur,
Vücut direncinin güçlenememesi nedeniyle hastalıklara karşı dirençsiz olur,
Boy ve kilo artışında yetersizlik görülür,
Dikkat dağınıklığı ve odaklanma problemi ortaya çıkar,
İştahsız çocuklar için öneriler
Çocuklarda genellikle yemek seçme ve beğenmeme nedeniyle görülen iştahsızlık zaman zaman psikolojik nedenlerle de ortaya çıkabiliyor. Bu aşamada çocuğunuzun neden iştahsız olduğunu anlamaya çalışmanız önemli bir faktör. Çocukların iştahsızlık sorununu bu önerilerle çözebilirsiniz;
Çocuğunuzun sevdiği besinleri belirleyin. Sevdiği besinlerle sevmediği besinleri karıştırarak hazırlayacağınız yemeklerle önyargılarını yıkın.
Sürekli aynı besinleri tüketmesine engel olun. Yemeklerinde çeşitlilik yaratın. Besin değeri yüksek ve sevdiği yemekleri farklı tekniklerle hazırlayarak yemekten bıkmamasını sağlayın.
Porsiyonlarını bitirebileceği ölçüde ayarlayın. Büyük porsiyonlarla çocuğunuzu korkutmayın.
Çocuğunuzun sağlıksız atıştırmalıklardan uzak durmasını sağlayın. Besin değeri açısından faydası olmayan bu atıştırmalıklar çocukların iştahının da kapanmasına neden oluyor. Yemekleri birlikte hazırlayın. Hazırlarken sebze/meyvelere dokunmasına izin verin ve faydalarını anlatın.
İştahsız olduğu için ilaçlara başvurmayın
Ebeveynler genel olarak iştahsızlık sorununu çözmek için iştah açıcı ilaçlara yönelmektedir. Ancak zaman zaman bu ilaçlar olumsuz etkilere sebep olabilir ve uyku, uyuşukluk, huzursuzluk gibi yan etkileri de beraberinde getirebilmektedir. Bu nedenle çocuğunuzu öncelikle bir doktora götürmeli, iştahsızlığının altından yatan sebebi öğrenmeli ve doktor kontrolünde ilaç kullanmalısınız.