Pandemi ile kuralların ve teknolojilerin adeta silbaştan yazıldığı sektörlerin başında iklimlendirme geliyor. Konutların yanı sıra plaza, otel, AVM, hastane, kamu binaları, şirket merkezleri, fabrika ofis ve üretim alanları gibi büyük ölçekli yapılarda kullanılan iklimlendirme sistemleri virüs bulaşma hızını azaltacak hatta tamamen yok edecek şekilde yeniden dizayn ediliyor.
EMA Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Makina Yüksek Mühendisi Hüseyin Vatansever, bu yapıların ortak kullanım alanları ve çalışma ofislerinde devrede olan iklimlendirme sistemlerinde, yüksek teknolojili ürünlerin kullanılmasının önemine dikkat çekti.
Pandemi ile birlikte bu yapılarda iç havanın yeniden kullanılması uygulamasının tamamen ortadan kalktığını, yüzde 100 taze ve temiz havalı sistemlerinin kullanılması gerektiğini kaydeden Vatansever, özellikle AB ülkelerinde uygulanan yeni iklimlendirme konseptlerinde bu kuraldan kesinlikle taviz verilmediğini, sistemleri kullanan yatırımcılara ciddi destekler sağlandığını kaydetti.
// KAPALI SİSTEMLER BULAŞMA HIZINI VE RİSKİNİ ARTIRIYOR
Bu yapıların iç ortamlarından alınan havanın kesinlikle yeniden iç ortama verilmemesi gerektiğini kaydeden Vatansever, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Sadece Koronavirüs değil, tüm viral hastalıkların bulaşma hızını düşürmek için yapılarda sürekli dışarıdan ve yüzde 100 taze ve temiz havalı sistemler kullanılması gerekiyor. Pandemide görüldü ki Covid 19 kapalı ortamlara çok daha hızlı bulaşıyor. Açık havadaki tesiri ise çok daha az. Bu durumda bir şirket merkezi ya da otelin ikinci katında Kovid hastası olup belirti vermeyen bir hasta, klasik merkezi iklimlendirme sisteminin de etkisi ile 5’inci kattaki bir başka çalışana virüsü bulaştırabilir. Özellikle içinde bulunduğumuz sıcak yaz aylarında iklimlendirme sistemleri tam kapasite çalışıyor ve dışarıdan temiz hava girişinin yeterli olmadığı, yüzde 15-20 oranında taze hava içeren eski teknolojiye sahip cihazlar ile uygulanan sistemler virüsün bulaşma hızını düşüremiyor .” dedi.
Türkiye’de yeni teknolojiye sahip sistemlerin tamamıyla uygulandığını söylemenin mümkün olmadığını vurgulayan Hüseyin Vatansever, dışarıdan taze ve sıcak havayı iç ortama veren cihazların enerji tüketimini artırdığı için işletmeler tarafından tercih edilmememeye başlandığını kaydetti.
// %60-70 ENERJİ TASARRUFU MÜMKÜN
Bu noktada enerji tüketimini azaltacak yeni teknolojilerin de geliştiğine işaret eden EMA Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Vatansever, dışarıdan alınan taze ve sıcak havayı soğutmak için çok daha fazla enerji tüketildiğini vurguladı.
Vatansever, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Bu noktada enerji tüketimini azaltmanın yolu endirekt evaporatif soğutmalı, hem ısıyı geri kazandığımız hem de heat pump özelliğine sahip sistemler kurmaktan geçiyor. Yaz ayları kullanım şartlarında, içeriden dışarıya atılan ve bedel ödeyerek soğuttuğumuz hava, içeriye yeni alınan taze ancak sıcak havanın ön soğutmasını, çok verimli ısı eşanjörleri üzerine pulverize halde su püskürtülerek yaparken, suyun buharlaşma (evaporatif) özelliğinden yararlanarak ön soğutma yapılmış oluyor. Bu sayede soğutmanın %60-70’lik kısmı çok az miktarda su tüketimi ile ve soğutma kompresörleri devreye girmeden, yani hiç elektrik tüketmeden sağlanıyor. Ayrıca bu sistemlerde bina dış cephelerindeki dış ünite kirliliğine de gerek kalmıyor. İlave dış ünite ihtiyacı olmuyor. Sanayi tesislerinin üretim proseslerinde şayet sıcak su ihtiyacı varsa mutlaka heat pump (ısı pompalı) sistemler kullanılmalıdır. Isı pompasının bir tarafı ısıtma diğer tarafı soğutma yaptığından hem elektrik hem de doğalgazdan tasarruf sağlar. Tekniğine uygun tesisat yalıtımının yapılması, tıpkı ısıtmada olduğu gibi soğutmada da verimliliği artırır. Fabrikalarda kullanılan basınçlı hava kompresörlerini yaz aylarında daha serin yerlerde çalıştırmak makinaların verimini artırdığı gibi her beş derecede yüzde 2 oranında tasarruf sağlanır. Aynı şekilde doğal aydınlatma, dış cephe yalıtımı, solar wall uygulamaları, filmli cam, çift kapı veya hava perdesi gibi uygulamalar da verimliliği artırırken elektrik faturalarını düşürmekte, tasarruf sağlanmakta, karbon salınımı azalmakta ve süreç içinde iklim değişikliğine engel olunacağı için sel, yangın vb. felaketlerin önüne geçilesi sağlanacaktır.”