ABD Başkanı Donald Trump'ın İran kararı da Türk lirası üzerinde etkili olabilir. ABD’nin İran’a yeniden yaptırım uygulaması, Türk lirasının daha da fazla düşmesine neden olabilir.
ABD’deki faiz oranlarındaki artışın doları destekleyeceği beklentileri ile dolar endeksi bu yılın en yüksek seviyelerine gelirken, TL dahil gelişmekte olan ülke para birimleri baskı altında.
Petrol fiyatları üç buçuk yılın zirvesini gördükten sonra hafif gerilerken; yatırımcılar, ABD Başkanı Donald Trump’ın ABD’ yi İran’ın nükleer anlaşmasından çekip çekmeyeceği konusundaki kararını bekliyorlar.
Dolar, artan ABD hazine tahvil getirileri ve güçlü ekonomik verilerin desteğiyle yaklaşık dört ayın zirvesinde seyrederek, zayıf seyir izleyen euro ve sert şekilde gerileyen Arjantin pesosu gibi başlıca para birimlerini geride bıraktı.
Dolardaki değer kazancı ile birlikte gelişmekte olan ülke piyasalarından fon çıkışları yaşanmasıyla tüm gelişmekte olan ülkeler satış baskısı altında kalırken; TL ve ruble dolar karşısında en çok değer kaybı yaşayan iki para birimi konumunda.
TL son dönemde S&P’nin kredi notu düşüşü ve enflasyon endişeleri başta olmak üzere gelişmekte olan ülke para birimlerinden negatif ayrışıyor. Bankacılar TL’deki değer kaybına neden olarak dolardaki küresel değer kazancı, S&P’nin not indirimi, 10 yıllık ABD faizinin yüzde 3’e yükselmesi, petrol fiyatlarındaki yükseliş, yaklaşan seçimler öncesi genişlemeci politikalar, son öncü verilerin ekonomideki beklenen bir ivme kaybının başlangıcına işaret etmesini, yüksek enflasyon ve yüksek cari açığı gösteriyorlar.
TL’de yılbaşından bu yana çift haneye ulaşan değer kaybı ve enflasyon beklentilerindeki bozulmanın ardından Merkez Bankası önceki haftaki 75 baz puanlık faiz artışına gitti. Bu artışa rağmen küresel gelişmeler ve Türkiye’ye özgü endişelerle kur ve faiz geçen hafta çok sert yükseldi. Dolar/TL Cuma günü 4.2901 ile yeni tarihi zirvesini test etti. Piyasalardaki satış baskısı bu haftaya da yansırken, TCMB’nin de yakından izlediği 1 aylık zımni oynaklık endeksi de aybaşından düne 11 seviyesinden 15’in üzerine sert yükseldi.
TCMB piyasalarda da kısmen beklendiği üzere ilk adımını döviz likiditesi genişlemeci bir yönde attı. Ancak TL’deki değer kaybını durdurması öngörülmeyen bu adım sonrası dolar/TL bu sabah da güne tarihi zirvelerine oldukça yakın seviyede başladı. Kur bu sabah 0800 civarında 4.2885 seviyesini gördükten sonra 09.04’te 4.2660/4.2700 seviyesinde işlem görüyordu. Dolar/TL daha sonra yukarı yönlü bir hareket izleyerek 4.2951 ile tarihi rekorunu kırdı.
Sepet bazında TL ve euro/TL ise güne sırasıyla 4.7106 ve 5.1313 seviyesindeki tarihi zirvelerinin hemen altında 4.6754/4.6801, 5.0861/5.0890 seviyesinde başladı.
Piyasalardaki sert bozulmanın devamı halinde TCMB’den hem dünkü likidite kararı benzeri, hem de 7 Haziran’daki Para Politikası Kurulu (PPK) kararı ile birlikte yeni faiz adımları beklentileri piyasalarda kuvvetleniyor.
Bir bankanın döviz masası işlemcisi, “TL’nin negatif ayrıştığı bir denemde küresel satış baskısı da çok yüksek. Dolardaki, EM’lere yönelik fon akışındaki, ABD faizlerindeki seyir değişmedikçe TL’de yeni zirveler olası. Bu kapsamda Trump da yakından izlenecek. TCMB adımlarını da yakından izleyeceğiz.”
Trump’ın TSİ 2100’da nükleer anlaşma hakkında bir açıklama yapması bekleniyor. ABD’nin Tahran’ın nükleer programını sınırlama karşılığında ekonomik yaptırımları hafifleten bir anlaşmadan çekilmesi, piyasa genelinde risk algısını etkileyecek.
REUTERS