Cumhuriyet Halk Partisi (CHP9 İzmir Milletvekili Ednan Arslan, EÜAŞ 31 Aralık 2025 tarihine kadar toplamda 280 milyar kilovat saati aşan elektrik satın almak üzere 8 Mart 2022’de açtığı ihaleyi dün (28 Mart 2022) iptal etmesinin nedenlerinin açıklanmasını istedi. İktidarın elektrik enerjisi alanındaki çelişki kararlarının olumsuz sonuçlarına dikkat çeken Arslan, “Bu yıl dahil 4 yıllık elektrik alımı öngören bu ihaleler, 20 gün gibi kısa bir sürede iktidarınızın öngöremediği hangi değişiklikler nedeniyle iptal edilmek zorunda kalınmıştır?” diye sordu.
“EÜAŞ bir yandan ihaleyle elektrik almaya çalışırken, diğer yandan da EÜAŞ bünyesindeki kamu santralleri özelleştirme kapsamına alınmaktadır” diyen Arslan, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Depolanamayan, üretildiği anda kullanılması zorunluluğu bulunan elektrik alanının bugün alınıp yarın vazgeçilen kararlar ile yönetilmesi mümkün değildir. Hem arz güvenliği hem de elektrik hizmetinin ucuz ve kaliteli olarak sunulmasının temeli uzun dönemli bütüncül ve kamu yararını gözeten politikalar gerektirmektedir. Ne yazık ki enerji alanında iktidarın yönetim beceriksizliği; kış aylarında doğalgaz ve elektrik kısıtlamaları, günlerce bir ilimizin elektriksiz kalması, 2 kez değiştirilmek zorunda kalınan kademelendirme uygulamasıyla yapılan yüksek elektrik fiyat artışları gibi halkımızı ve ülke ekonomisini çok olumsuz etkileyen bir dizi sıkıntıya yol açmıştır.”
Arslan’ın EÜAŞ’ın açıp iptal ettiği elektrik alım ihalesi, EPİAŞ bünyesinde 1 Nisan 2022 tarihinde yürürlüğe girecek pahalı elektrik üreten santrallere yönelik destekleme modeli ile ilgili soru önergesinde yönelttiği sorular şöyle:
“- EÜAŞ neden elektrik alım ihaleleri açmış, hangi gerekçelerle bu ihaleleri iptal etmiştir? Bu yıl dahil 4 yıllık elektrik alımı öngören bu ihaleler, 20 gün gibi kısa bir sürede iktidarınızın öngöremediği hangi değişiklikler nedeniyle iptal edilmek zorunda kalınmıştır?
- EÜAŞ’ın yaptığı bu ihalelere teklif gelmiş midir; teklif gelmişse kilovat saat başına verilen fiyatlar, piyasa fiyatlarının (EPİAŞ-PTF) üzerinde mi altında mıdır?
- EÜAŞ’ın ihaleler yoluyla kömür ve doğalgaz santrallerini desteklemesi mi amaçlanmıştı?
Piyasaya Endeksli Fiyatla Nasıl Maliyet Düşecek?
- EÜAŞ’ın ihalelerinde yüzde 25 ÜFE, yüzde 15 TÜFE ve yüzde 60 kur farkını yansıtacak bir formülle fiyat eskalasyonu öngörülmesinin nedeni nedir? Bu fiyat eskalasyonu yanında 1 yıldan uzun vadeli elektrik alımları için ayrıca piyasa takas fiyatına (PTF) göre de fiyat güncellenmesi öngörüldüğü dikkate alındığında EÜAŞ zaten piyasadan daha ucuza elektrik almayacaksa neden ihaleye çıkmıştır?
- EÜAŞ bu ihalelerde 4 yıllık bir alım garantisi vermeyi öngörürken nasıl bir arz planlaması yapmıştır?
- 2023 yılında EÜAŞ üzerinden alım garantisi verilen nükleer santralin ilk ünitesinin devreye girmesi planı gerçekçi ise buradan alınacak elektrik miktarı EÜAŞ elektrik alım-satım dengesi açısından dikkate alınmış mıdır?
- Elektrik alım ihalesi öncesinde EÜAŞ’ın elektrik satış fiyatları açısından büyük önem taşıyan barajların su gelirleri için nasıl bir projeksiyon öngörülmüştür?
- EÜAŞ’ın ihalelerinin iptal edilmesinde, Resmi Gazete’de 8 Mart 2022 tarihinde yayımlanan Nükleer Düzenleme Kanunu ile getirilen Enerji Piyasaları İşletme A.Ş (EPİAŞ) bünyesindeki elektrik satışlarında EPDK’nın açıklayacağı azami uzlaştırma fiyatının üzerinde elektrik satmak isteyen şirketlere bu fiyattan daha ucuza satan şirketlerden destekleme yapılması düzenlemesi etkin olmuş mudur?
- EÜAŞ’ın ihalesine katılacak şirketlerin EPİAŞ’ta öngörülen destekleme sisteminin dışında kalacak olmaları ihalelerin iptalinin nedenlerinden biri midir?
- EÜAŞ’ın piyasadan elektrik satın alarak fiyatları dengelemesi amaçlandığı iddia edilirken, bu amaca aykırı biçimde EÜAŞ kapsamındaki kamu santralleri ile ilgili neden yeni özelleştirme kararları alınmaktadır?
- Bir taraftan elektrik almak için ihale yaparken, bir taraftan kamu santrallerini satma kararları kamu yararına aykırı değil midir? Bu çelişkili ve kamu zararına yol açan uygulamalarınızdan vazgeçecek misiniz?”