CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, 2020 yılının ilk çeyreğinde ekonominin değil, baz etkisinin büyüdüğünü belirterek, “Dolayısıyla büyüyen ekonomi değil, devlet harcamaları, özel tüketim ve cari acık ile işsizlik büyüdü” dedi.
Erdoğdu bugün açıklanan büyüme rakamlarına ilişkin yaptığı değerlendirmede geçtiğimiz yılın düşük baz etkisiyle yüzde 4,5 büyüdüğünü kaydederek şunları söyledi:
“2019’un ilk çeyreğinde Türkiye ekonomisi 2018 yılının ilk çeyreğine göre yüzde 2,9 daralmıştı. Bu daralma, 2020 yılı birinci çeyreğinde ekonomik değerin daha yüksek hızda büyümesine neden oldu. Örneğin 2018’in ilk çeyreğinde Türkiye ekonomisinin büyüklüğünü 100 kabul edersek, 2019’un ilk çeyreğinde bu büyüklük 97’ye gerilemişti. Bugün açıklanan yüzde 4,5’lik büyüme geçtiğimiz yıl 97 olarak varsaydığımız GSYH’nin 101,5’e çıkması anlamına geliyor.”
KAMU HARCAMALARI ARTTI
Kredi büyümesinin özel tüketimi artırırken, devletin harcamalarını da artırdığının altını çizen Erdoğdu, net ihracatın ise büyümeyi aşağıya çekmeye devam ettiğine dikkat çekerek şöyle devam etti:
“2020’nin yılının ilk çeyreğinde ekonomi değil baz etkisi büyüdü. Baz etkisinin yanı sıra hem devlet hem özel tüketimin artışın da etkisi büyük oldu. Bu dönemde kredi büyümesi özel tüketimi artırırken kamunun da harcamaları arttı. Özel tüketim yaklaşık yüzde 7’den yüzde 5’e yavaşlarken, bir önceki çeyrekte yüzde 2,7 artan kamu harcamalarının bu çeyrekte yüzde 6’ya yükseldiğini görmekteyiz. Böylece tüketim büyümeye 4 puan katkı sağlarken bunun 3 puanı özel tüketimden geldi. Kısacası büyüyen ekonomi değil, devlet harcamaları, tüketim, cari açık ve işsizlik büyüdü.”
Cari denge tekrar açık vermeye ve genişlemeye başlarken, net ihracatın büyümeyi aşağıya çekmeye devam ettiğini bildiren Erdoğdu, “Son altı çeyrektir azalan ihracat 2020 yılının ilk çeyreğinde yüzde 1 daraldı. Böylece geçtiğimiz yılın son çeyreğinde büyümeyi 4,7 yüzde puan aşağıya çeken ihracat, bu çeyrekte 4,3 yüzde puan aşağıya çekti” diye konuştu.
İKİNCİ ÇEYREKTE SERT DARALMA GELİYOR
Covid-19 salgınının Mart ayının ortasından itibaren ekonomik faaliyetleri ciddi şekilde etkilediğini vurgulayan Erdoğdu açıklamasını şöyle tamamladı:
“Salgının ekonomideki etkisi çok büyük, ama 2020’nin ilk çeyreğindeki etkilediği dönem ise çok kısa. Bunun etkileri önümüzdeki çeyrekte ortaya çıkacak. Zaten öncü göstergeler yılın ikinci çeyreğinde çok sert bir ekonomik daralmanın gelmekte olduğunu söylüyor. Özellikle Nisan ve Mayıs ayına ilişkin sanayi, ticaret ve dış ticaret rakamları bunun işaretlerini veriyor. Buna yükselecek olan işsizliği ve talepteki azalışı da eklemek gerekiyor.”