2022 asgari ücret belirlenmelerinde Asgari Geçim İndirimi (AGİ) uygulaması kaldırılmıştı. Bununla birlikte 2022 yılı içerisinde ödenecek maaşlarda AGİ dahil edilmedi. Türkiye İşçi Partisi (TİP) Genel Başkanı Erkan Baş, konuyu Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) gündemine taşıdı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in cevaplaması istemiyle soru önergesi veren Baş, “Milyonlarca özel sektör çalışanlarında yaratılan mağduriyetin giderilmesi için herhangi bir çalışmanız var mıdır?” sorunu yöneltti.
2021 yılında bekar bir asgari ücretli ile üç çocuklu bir asgari ücretli arasında aylık 187,83 Türk Lirası (TL) olarak AGİ den kaynaklanan bir destek farkı bulunduğunu kaydeden Baş, AGİ kaldırılmamış olsaydı 2022 yılı brüt ücret artışı oransal olarak baz alındığında, bekar bir asgari ücretli ile üç çocuklu eşi çalışmayan bir asgari ücretli arasındaki aylık maaş farkının 262,71 TL olacağını belirtti.
‘ÜCRET KESİNTİLERİ YAŞANDI’
“AGİ’nin kaldırılması ile birlikte evli ve çocuklu çalışan bir vatandaş ile bekar bir vatandaş arasında hiçbir fark kalmamıştır. 2021 yılı sonuna kadar evli ve çocuklu bir çalışana yapılan pozitif destek böylece ortadan kaldırılmıştır” ifadelerini kullanan Baş, şöyle devam etti:
“Öte yandan, yapılan düzenleme; özel sektörde, başta özel okullar olmak üzere net maaş artı AGİ olarak çalışan personeller için de mağduriyetler oluşturmuştur. Özel okul ve bazı diğer sektörlerde ortalama 7 bin 500 TL artı AGİ olarak 7 bin 768 TL 31 kuruş ile 7 bin 956 TL 12 kuruş arasında çalışan emekçiler maaş almaktaydılar. Ancak, netten brüte doğru işverenlerce yapılan bu maaş hesaplamaları gelir vergisi, damga vergisi ve AGİ’nin kaldırılmasıyla, bazı sektör işverenlerinin emekçilere ödenen ortalama 268,31 TL ile 456,12 TL arasında AGİ ücretini kesmesine de yol açmıştır. 2021 yılına baktığımızda bir çalışanın işverene olan brüt maaş maliyeti 10 bin 490 TL 80 kuruş iken, vergilerin ve AGİ’nin kaldırılması ile birlikte bu matrah 9 bin 545 TL 27 kuruşa düşmüştür. Yani işveren işçi başına 945,56 TL bürüt ödemelerde kâra geçmiştir. Yine çalışanların işverenlerine toplam maliyetlerine bakıldığında, bir emekçi çalışanın işverenine aylık toplam maliyeti SGK İşveren Payı ve İşsizlik İşveren Payı ile birlikte net 7 bin 500 TL maaş üzerinden hesaplandığında 2021 yılında 12 bin 326 lira 73 kuruş iken 2022 yılında 11 bin 215 TL 69 kuruşa düşmektedir. Böylece totalde işveren 2021 yılına göre 2022 yılında 111 TL 4 kuruş daha az ödeme yapmaktadır.”
‘MAĞDURİYETİN GİDERİLMESİ İÇİN HERHANGİ BİR ÇALIŞMANIZ VAR MI?’
Baş, konuyla ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in yanıtlaması istemiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığına bir soru önergesi verdi.
Baş, önergesinde şu soruları yöneltti:
- 2021 yılında kaç kişi asgari geçim indiriminden faydalanmıştır?
- 2021 yılında asgari geçim indirimi başlığı altında ödenen toplam miktar nedir?
- 2021 yılında Gelir Vergisi ve Damga Vergisi’nden alınan toplam miktar nedir?
- AGİ’nin kaldırılmasıyla maaşını net maaş üzerinden alan milyonlarca özel sektör çalışanlarında yaratılan mağduriyetin giderilmesi için herhangi bir çalışmanız var mıdır?