Bugün sizlere 15/8/2018 tarihli ve 30515 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Finansal Sektöre Olan Borçların Yeniden Yapılandırılması Hakkında Yönetmelik ile ilgili bilgiler vermek istiyorum.
19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 93 üncü maddesine dayanılarak hazırlanan 15/8/2018 tarihli ve 30515 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Finansal Sektöre Olan Borçların Yeniden Yapılandırılması Hakkında Yönetmelik ile; Türkiye’de faaliyette bulunan bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri ve finansman şirketleri ile kredi ilişkisinde bulunan borçluların bu kuruluşlar nezdindeki kredi borçlarına ilişkin olarak, çerçeve anlaşma ve sözleşmeleri kapsamında alınacak tedbirlerle, geri ödeme yükümlülüklerini yerine getirebilmelerine ve istihdama katkıda bulunmaya devam etmelerine imkân verilmesi için düzenlemeler yapılmıştır.
Yapılan düzenlemelerin kapsamı şe şekilde belirlenmiştir.
(1) Finansal yeniden yapılandırma kapsamına alınacak borçluların, mali durumlarının ve bu kapsamda borçlarının yeniden yapılandırılması veya yeni bir itfa planına bağlanması sonucunda borçlarını geri ödeme kabiliyeti kazanacağının tespit edilmesi şarttır. Bu tespitin yapılmasına ilişkin esas ve usuller Çerçeve Anlaşmalarında gösterilir. Borçlarını geri ödeme kabiliyeti kazanamayacağına kanaat getirilen borçlular finansal yeniden yapılandırma kapsamına alınamaz.
(2) Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmalarını imzalayacak alacaklılar adına finansal yeniden yapılandırma kapsamına alınacak borçluların mali durumunun tespiti, bu Çerçeve Anlaşmalar ile belirlenecek ve Kurul tarafından uygun görülecek bir kuruluş tarafından yapılır.
(3) Çerçeve anlaşmaları ve sözleşmeleri kapsamında aşağıdaki tedbirler alınabilir:
a) Söz konusu kredi borçlarının vadelerini uzatmak.
b) Borçluların kredilerini yenilemek.
c) Borçlulara ilave kredi vermek.
ç) Anapara, faiz, temerrüt faizi ve kâr payları ile kredi ilişkisinden doğan diğer her türlü alacağı indirmek veya bunlardan vazgeçmek.
d) Anapara, faiz veya kâr payı alacaklarını; kısmen veya tamamen iştirake çevirmek, aynî, nakdî ya da tahsil şartına bağlı bir bedel karşılığı devir veya temlik etmek, borçlu ya da üçüncü kişilere ait aynî değerler karşılığında kısmen veya tamamen tasfiye etmek, satmak, bilanço dışına çıkarmak.
e) Diğer bankalarla ve alacaklılarla birlikte hareket ederek protokoller yapmak.
Kapsama giren borçlular ile yapılacak Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmaları aşağıdaki şekilde yapılacaktır.
(1) Alacaklar, Türkiye Bankalar Birliği tarafından Türkiye Katılım Bankaları Birliği ve Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Birliğinin görüşleri de alınmak suretiyle hazırlanacak Çerçeve Anlaşmaları kapsamında ve bu anlaşmaların Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından onaylandığı tarihten itibaren iki yıl içerisinde finansal yeniden yapılandırma sözleşmelerine bağlanmak şartıyla yeniden yapılandırılabilir. İki yıllık süreyi uzatmaya Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu yetkilidir.
(2) Yeniden yapılandırılacak alacakların kapsamı; borçluların nitelikleri, asgari tutar ve şartları ve alacaklılar ile borçlular arasında ayrı ayrı imzalanacak finansal yeniden yapılandırma sözleşmelerinin asgari unsurları yukarıdaki birinci fıkradaki usûlle saptanan Çerçeve Anlaşmalarıyla belirlenir.
(3) Çerçeve Anlaşmaları kapsamında sözleşme imzalandığı takdirde, bu sözleşmeleri imzalayan borçlulardan olan alacaklara ilişkin zamanaşımı, sözleşme tarihi itibarıyla kesilmiş sayılır.
(4) Çerçeve Anlaşmaları kapsamında bir borçluyla yapılan sözleşmenin alacaklı kuruluşların alacaklarının üçte ikisini oluşturan çoğunluğu tarafından imzalanması halinde, alacaklı kuruluşların tamamı tarafından alacakların yeniden yapılandırılması zorunludur.
(5) Çerçeve Anlaşmaları Türkiye Bankalar Birliği tarafından hazırlanır ve alacaklı kuruluşların yetkili temsilcilerince kabul edilerek imzalanır.
(6) Ölçek büyüklüğü ve sektörel faaliyet alanı bakımından farklı niteliklere sahip borçlular nitelikleri itibariyle gruplandırılarak, her bir borçlu grubu için ayrı bir Çerçeve Anlaşması hazırlanabilir.
Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmalarının Asgari aşağıdaki unsurları taşıması gerekmektedir.
a) Finansal yeniden yapılandırma sürecinin işleyişine ilişkin temel şart ve esaslar,
b) Borçluların asgari nitelikleri,
c) Anlaşmaların taraflara yüklediği yükümlülükler,
ç) Anlaşmalara aykırılık halleri,
d) Alacaklılar ile borçlular arasında imzalanacak sözleşmelerin asli unsurları ve taraflara yükleyeceği hak ve yükümlülüklerin asgari çerçevesi, gösterilir.
Çerçeve Anlaşmalarında, tarafların anlaşmalardan doğan yükümlülüklerini yerine getirmemeleri halinde ortaya çıkabilecek uyuşmazlıkların çözümüyle görevli olmak üzere Hakem Kurulu oluşturulur. Hakem Kurulu, Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulunun görevlendireceği tarafsız ve görevinin gerektirdiği, bilgi ve birikime sahip üç kişiden oluşur. Hakem Kurulu kararlarını en az iki üyenin aynı yöndeki oyu ile alır. Hakem Kurulunun çalışma esas ve usulleri ile aldığı kararların hüküm ve sonuçları Çerçeve Anlaşmalarında gösterilir.
Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmalarının Onaylanması
Türkiye Bankalar Birliği tarafından hazırlanan ve taraflarca imzalanan Çerçeve Anlaşmaları Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu onayına sunulur. Kurul anlaşmaların Kanuna ve bu Yönetmelik hükümlerine uygunluğunu inceler ve varsa düzeltilmesini istediği hususları Türkiye Bankalar Birliğine bildirir. Türkiye Bankalar Birliği tarafından bu hususlara göre yeniden düzenlenen ve taraflarca imzalanan anlaşmalar Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun onayına sunulur. Çerçeve Anlaşmaları Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunca onaylanmalarını müteakiben geçerlilik kazanır. Çerçeve Anlaşmalarında yapılacak değişiklikler için Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulundan izin alınması şarttır.
Çerçeve Anlaşmaları, her bir borçlu ile alacaklı kuruluşlar arasında imzalanacak sözleşmeler ile uygulamaya konulur. Sözleşmelerin geçerli olabilmesi için, Çerçeve Anlaşmasının Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu onaylanmasını takiben iki yıl içinde imzalanmış olmaları şarttır.
Düzenlenecek çerçeve anlaşmasında 5411 sayılı Bankacılık Kanununu 49 uncu maddesinde tanımlandığı şekliyle aynı risk grubuna dahil oldukları borçlulara piyasa faizlerinin altında faiz uygulayamazlar ve ilave finansman sağlayamazlar.
Sözleşmelere alacaklı kuruluşlar dışında kalan alacaklıların da taraf sıfatıyla katılabilmesinin şartları, Çerçeve Anlaşmalarında düzenlenir.
Sözleşmelere taraf olan alacaklıların borçluya ait müşteri sırrı niteliği taşıyan bilgileri birbirlerine ve kanunen açıkça yetkili kılınan merciler dışında kalanlara vermeleri ve açıklamaları yasaktır. Yapılacak sözleşmeye bu hususta hüküm konulması veya ilave bir gizlilik anlaşması yapılması zorunludur.
Sözleşmelerin feshine ve fesih halinde uygulanacak yaptırımlara ilişkin hususlar Çerçeve Anlaşmalarında gösterilir.
Yapılan bu düzenlemelerden Türkiye’de faaliyette bulunan bankalara, finansal kiralama şirketlerine, faktoring şirketlerine ve finansman şirketlerine kredi ilişkisinde bulunan borçluların borçlarını yeniden yapılandırma imkanı getirilmiş olup, borçlu şirketlerin faydalanmasını tavsiye ederim.
Unutmamalı ki; Tüm yaşamınız boyunca borç faizlerini ödemek için harcadığınız enerjiyi bir başka şeye harcamış olsaydınız, sanırım, eninde sonunda dünyanın altını üstüne getirebilirdiniz. Anton Çehov