Son günlerde çokça duyduğumuz bir kelime oldu, “Metaverse”. Kelime anlamına baktığımızda, Meta “öte”, verse de evren anlamına geliyor. Öte Evren ya da “Evrenin Ötesi” diyebiliriz. Bu kavramın ne olduğunu açıklamaya geldiğimizde; fiziksel, arttırılmış ve sanal gerçekliğin birleştirilmesiyle oluşan online dünyalar topluluğu demek mümkündür.
Bulunduğumuz bu dünya içinde başka bir dünya oluşturuluyor. Sanal gerçeklik araçlarıyla katılmanın mümkün olacağı bu sanal evrende, içinde bulunan kişiler alışverişini yapabilecek, toplantılara katılabilecek, arkadaşlarıyla görüşüp eğlenebilecek, oyun oynayabilecek. İnsanlar bu sanal evreni iş içinde eğlence içinde kullanabilecek.
Biz yeni duymuş olsak da aslında yeni bulunmuş bir terim değil. Çünkü bu kelime ilk olarak 1992 yılında Neal Stephenson’ın, “Snow Crash” adlı kitabında geçmişti. Projesinin açıklanmasının ardından Amerikalı yazar, “Konuyla ilgili bir ilgisinin olmadığını, sadece kitabında uydurduğu bir terimin kullanıldığını” söyleme gereği duydu.
Bu bir anda ortaya çıkan bir proje de değildi elbette. Bir hazırlık aşaması vardı ve henüz 2014 yılında sanal gözlük geliştiren bir firma olan Oculus’u, 2 milyon dolar veren Facebook bünyesine kattı. Şu anda bu proje için Facebook çalışanlarının 1/5’i bunun için çalışıyor. AB ülkelerinden de 10 bin kişiyi bünyesine katacağını açıklayan Mark Zuckerberg, 10 milyar dolardan fazla yatırım yapacağını açıkladı. İçerik üreticilerini de eğitmek için 150 milyon dolarlık bir fon ayrıldığını da duyuran Facebook, sadece eğlence için değil eğitim için de içerik oluşturulacağını duyurdu.
Filmler gerçek oluyor…
Daha önce filmlerden ve bilgisayar oyunlarından aşina olduğumuz bu durum artık gerçeğe dönüşüyor. Örneğin; 1999 yapımı “Matrix” filminde böyle bir olaya şahit olmuştuk. Ancak belki de bunu daha anlaşılır bir hale dönüştüren film “Ready Player One” dır. Bu filmde insanlar kendi avatarlarını oluşturuyor, sanal gözlüklerini takıp başka bir dünyaya adım atıyor ve gerçek bir dünyada gibi yaşıyorlardı. Bir bakıma bir film daha gerçeğe dönüşüyor diyebiliriz.
Benzer şekilde Second Life ve Fortnite gibi oyunlarda da insanlar, oluşturdukları avatarlarla o
dünyada yaşama imkanı buluyorlardı. Fortnite’ı sadece bir oyun olarak görmek yanlış olurdu. Bunu
zaten kendi yöneticileri de bu şekilde tanımlıyordu. Geçtiğimiz yıllarda Apple ve Epic Game arasında gerçekleşen davada, Epic Game Yöneticisi, Fortnite’ın sadece bir oyun olmadığını, oyunun ötesinde sosyal bir ortamı, bir metaverse’ü inşa ettiklerini dile getirmişti. Ayrıca Amerikalı rap şarkıcısı Travis Scott 2020 yılında Fortnite oyununda bir konser vermiş ve bu konseri 12 milyondan fazla kişi seyretmişti.
Geleceğin Dünyası
Facebook’un CEO’suna göre Horizon ismi verilen bu sanal evren, dünyanın geleceğini oluşturacak. Gelecek 10 yılda internet ortamını daha ileriye taşımayı amaçlayan bu proje, insanları Metaverse dünyasına Meta araçları da yardımıyla entegre etmeyi amaçlıyor. Henüz piyasaya sürülmemiş olan bu yeni dünyanın, önümüzdeki sene hizmete sunulması beklenirken, 2023 yılında Quest for Business’ı işletmelerin hizmetine sunmayı planlıyor.