Son zamanlarda sosyal medyalarda çok konuşulan ve ‘’Doğal’’ katkı maddesi olarak geçen bir çok paketli gıdada kullanılan bir katkı maddesi olan E120 kodu ile etiketlerde gördüğümüz Karmin den bahsedeceğim.
Peru’da yaygın olarak üretilen bir toz ve sıvı formu olan renklendiricidir. Karmin, Dactylopius coccus türünden ve koşineal böceği olarak bilinen böcekten elde edilen kırmızı renkli doğal gıda renklendiricisi olan bir pigmenttir. Peru, Şili, Meksika ve Kanarya Adaları’nda kaktüs üzerinde parazit olarak yaşayan dişi koşineal böcekleri, diğer böcekleri uzak tutmak için karminik asit* sentezi yaparlar. Dişi koşineal böcekleri 90 günlük olduklarında kaktüslerden toplanarak sıcak suda kaynatılarak, fırın içerisinde kurutularak veya güneş ışığına maruz bırakılarak ekstraksiyon* işlemine hazır hale getirilir. Karminik asidin alüminyum ve kalsiyum şelatlanması* ile karmin elde edilir. Yaklaşık olarak; 14000 koşineal böceği kullanılarak 100 gram kırmızı gıda boyası elde edilmektedir (1)
Kullanıldığı alanlar:
1900 yılların başlarında tekstil sektörüde renklendirme amacı ile kullanılan karmin günümüzde paketlenmiş gıdalarda özellikle rengi pembeden kırmıyıza dönen bir çok üründe bu katkı maddesini görmek mümkündür. Sektörde bu katkı maddesini görebileceğiniz gıdalar ise:
Et ürünleri; salam, sosis, sucuklarda, işlenmiş kanatlı ürünlerinde, deniz ürünlerinde (surumi)
Süt ürünleri; Meyveli sütler, kefir, yoğurt, ayran
İçeceklerde; alkollü ve alkolsüz içecekler, sodalar, kokteyl şurupları, kolalar, fonksiyonel içecekler, meyve suları ve meyve prepatlarında
Bazı soslarda, jelatinli tatlılar ve topinglerde kullanılmaktadır.
Unlu mamullerde; bisküviler, kekler, börekler, gofret, fırıncılıkta kullanılan şekerlemeler, kaplamacılık ve süslerde
Reçeller ve marmelatlarda
Dondurmalarda
Şekerlemelerde; aromalı şekerler, jelibonlar, lokumlar, renkli sakızlar
Hazır çorbalar, domates sosu ve salçalarda
Patlamış ve hacimlendirilmiş çerezlerde
Bakıldığında kullanılmayan bir alan yok gibi görünüyor. Peki kullanım alanı bu kadar genişken, bu katkı maddesi ve de doğal katkı maddelerinde sınıflandırılan bu katkı maddesinin sağlığa zararları var mı?
Şahsi olarak görüşüm Evet, elde edilme şeklini bir kenara bıraktığımızda bu katkı maddesi böceklerden elde edilmektedir. Bazı toplumlarda besin kaynağı olarak kullanılmış olsada, toplum olarak sindirim sitemimize, bağırsak floramıza hatta genetik kodlarımıza uygun olmayan ‘’böcekten’’ elde edilmektedir.
Geçmişte yapılan araştırmalar Karminin toksik veya kanserojenik etkisinin olmadığı bildirilmektedir. Peki yapılan diğer araştırmalar neler söylemekte?
AB örgütü olan EFSA ise Karmine karşı alerjik reaksiyonlarda artış olduğu yönünde duyurular yaparken, Amerikan İlaç ve Gıda Dairesi FDA, birçok katkı maddesi gibi Karmini de güvenli bulmakta.
Corinne Geuget, Additifs Alimentaires adlı eserinde, karminin neden olduğu riskleri şu şekilde belirti “Hiperaktivite, astım, egzama ve uykusuzluğa neden olduğu kanıtlanmıştır. Kanser gelişmesine yol açma ve mutasyona neden yada insan bedeninde biyolojik değişime neden olabilir. Üreme sistemi ve metabolizma üzerindeki uzun vadeli yan etkileri konusunda henüz bir araştırma yapılmamıştır.’’
İngiliz Gıda Standartları Ajansı FSA (Foods Standard Agency); astım ve alerjik reaksiyonlara neden olabildiğini, bazı insanlarda ise alerjik reaksiyonlar gösterdiği hatta bu reaksiyonların en şiddetlisi olan “anafilaktik şok”a yol açtığını rapor etmişler.
CSPI (Center for Science in the Public Interest) merkezi Washington DC’de bulunan kâr amacı gütmeyen sağlıklı ve güvenli yiyecekler için tüketicilerin çıkarlarını korumayı amaçlayan bir kuruluştur) bu reaksiyon sonucu oluşan hastalığın hastanede yatış yapılarak tedavisinin mümkün olduğunu dile getirmektedir.
“Michigan Üniversitesi’nde Dr. Baldwin başkanlığındaki bir heyet, Karminin anafilaksi olarak bilinen ciddi bir alerjik reaksiyona neden olabileceğini ispatladı.
Yaptığım bazı araştırmaları sizlerle paylaşarak tüketip tüketmeme kararını sizlere bırakıyorum. Şifa gücü bu kadar güçlü olan doğal besinlerimiz varken , hem bedenimizin hemde ruhumuzun yeniden doğmasına vesile iken, katkı maddeleriyle dolu bu besinleri tüketip tüketmemek senin kararın..Şifanın gücü için kendine bir adım at... Işıltınızla var olun...Sevgilerimle
Kaynak : 1. Gıda Bilgi.com