Halkımızda özellikle de belli bir yaş grubu üzerindeki büyüklerimizde dilden dile dolaşan, teyzelerimizin ev oturmalarına konu olan, beklide herkesin benim de var dediği romatizma ya değinmek istiyorum.
Romatizma aslında toplumda en sık yanlış adlandırılan hastalıkların başında gelmektedir. İnsanımız adını tam koyamadığı vücudun değişik yerlerinde gelişen ağrıları özellikle de uzun süre geçmemişse romatizma olarak adlandırmaktadır. Romatizma kelime olarak antik yunan kökenli olup, eklemlerde kötü özellikli iltihaplı sıvı birikmesi anlamına gelir. Ciddi romatizmal hastalıklar başlıca kendisini eklem yerlerinde (el ve ayak bilekleri, dirsekler, diz kapağı, ayak ve el parmaklarının boğumlarındaki kemikler, bacak ve kalçayı birleştiren kemik bölgesi gibi) dokunulamayacak kadar ağrılı, dışarıdan fark edilebilir şekilde kızarıklık ve şişlik ile gösterir.
Ayrıca romatizmal hastalıklarda sindirim sistemi şikayetleri, kalp ve damar sisteminde oluşan olumsuzluklar, böbrek yetmezliği, cilt problemleri, solunum problemleri ve nörolojik problemler de görülebilmektedir.
Toplum tarafından sıklıkla romatizma zannedilen durum ise genellikle iltihapsız olan eklem, kas ya da bağ doku problemleridir. Bu iki hastalık grubunun ise hem tanı hem de tedavi metodları birbirinden farklıdır.
İltihaplı romatizmal hastalıklarda, ailede romatizmal hastalık teşhisi konmuş kişilerin bulunması yatkınlığı artırsa da hastalığın sebebi konusunda genetik faktörler kesinlik taşımaz. Bu hastalıkların günümüz şartlarında sebebi tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak hem iltihaplı hem de iltihapsız romatizmal hastalıklara çevresel faktörlerin, besin intoleranslarının, toksinlerin, sigara ve alkol tüketiminin, kimyasal katkı ve koruyucu maddelerine kronik maruziyetin neden olabileceği düşünülmektedir. İltihapsız romatizmaya ise eklemin aşırı yıpranması, fazla kilo, spor yaralanmaları ve travmalar sebep olabilir. Tüm romatizma tiplerinde cinsiyet ve yaş da oldukça önemlidir.
Romatizma hemen her yaş grubunda görüldüğü gibi çocuklarda da görülür. Sıklıkla büyüme ağrıları ile karıştırılır. Eklem ağrısı, kas güçsüzlüğü, ateş gibi şikayetlerin ciddiye alınıp değerlendirilmesi gerekir. Çocuklarda bacak, baldır ve bacağın ön tarafı ağrının en sık görüldüğü noktalar arasında olup büyüme ağrıları ile karıştırmamak oldukça önemlidir.
Peki bizi alarma geçirmesi gereken, doktorumuza baş vurmamız için gerekli durumlar nelerdir?
Yukarıda bahsettiğimiz gibi eklemlerimizde bir ağrı ve şişme varsa
Sabahları uykudan uyandığımızda bel ağrısı ile uyanıyorsak ve yaklaşık 1 saat kadar kendimize gelemiyorsak
Sabahları yataktan kalktığımızda topuklarımızın üzerine basamıyorsak
Sabahları uyanınca ellerimizi en az yarım saat boyunca açamıyorsak
Çok sıkı olmayan şişe veya kavanoz kapağını açamıyor, kapı kollarını veya araba kapılarını açmakta zorlanıyorsak
Daha önceden görmemizi sıkıntıya sokacak bir göz iltihaplanması yaşamışsak
Tekrarlayan düşükler ve ölü doğumlar yapmışsak
Güneş ışığına karşı hassasiyetimiz var ve güneşte hemen yüzümüzde kızarıklıklar oluşuyorsa
Sedef hastalığımız varsa geç kalmadan muayene olmamızda fayda var.
Romatizmal hastalığın tam olarak teşhisi konduktan sonra tedavisi kişiye ve hastalığa özel olarak planlanmaktadır. Çünkü romatizmal hastalıklar genel adı iltihaplı romatizma olarak adlandırılsa da fazlaca alt dalları olan hastalık grubudur. İltihap önleyici, hastalığı modifiye edici ilaçlar, kortizon ve daha pek çok yöntem olumlu etkileri nedeniyle kullanılabilir. Buna ek olarak eklemlere lokal tedavi uygulamaları, beslenmenin düzeltilmesi, antioksidan ve detoks tedavileri uygulanabilir. Bizlere ençok sorulan soruların başında ise kaplıca tedavisi gelmekte. Kaplıca tedavisi iltihaplı romatizmal hastalıklarda şikayetleri artırırken eklem kireçlenmelerinde faydalı olabilir. Esasında doktorunuzun önerdiği tedavi yöntemini düzenli ve devamlı olarak uygulamak son derece önemlidir.
Romatizmaya iyi gelmeyen yiyecekler arasında tahıl ürünleri, şeker ve tatlandırıcılar, süt ve süt ürünleri, trans yağlar ve margarinler başı çekmektedir. Organik ve az pişmiş olmak şartı ile yumurta içeriğindeki yüksek kolin ile keten tohumu içerdiği bitkisel proteinler ile ve zerdeçal da antiinflamatuvar ve antioksidan etikleri ile romatizmal hastalıklarda kurtarıcı besinler arasında. Ayrıca kişiye özel uygun bir eliminasyon diyeti ile de romatizmal ağrılar ciddi oranda hafifletilebilmektedir.