İdrar torbanızın günlük faaliyeti genel sağlığınız hakkında size birçok şey söyleyebilir. Gün ve gece boyunca kaç defa idrar yaptığınız, idrarınızın rengi ve tutabilip tutamamanızın hepsi, boşaltım sisteminizi ilgilendirmeyen sağlık durumlarının ipuçlarıdır.
Tıp Doktoru Ürojinekolojist Raymand Rackley’in söylediğine göre “İdrar torbası problemlerinin sebeplerinin 80%’i idrar torbası dışındaki durumlarla ilgilidir. Dr. Rackley, bu problemlerin sinir sistemi veya dolaşım sistemi ile ilgili problemleri de içerebileceğin belirtmektedir.
Peki neye dikkat etmelisiniz? Bu soruya Toplum Sağlığı Yüksek Lisans Mezunu Jinekolog ve Doğum Uzmanı Dr. Cecile Unger,“Her zamanki alışkanlıklarınızdan ayrılma şeklindeki tüm problemlere dikkat etmelisiniz” dedi.
Dr. Unger’in söylediğine göre; “İdrar yapmak birden bire acı vermeye başlarsa, idrarınızın rengi değişirse veya içinde kan varsa, çok sık idrar yapıyorsanız veya hiç idrar yapamıyorsanız – tüm bunlar, boşaltım sisteminiz mükemmel şekilde çalışmadığının işaretleridir ve tıbbi yardım almalısınız.”
İşte takip etmeniz gereken üç temel gösterge:
1. İdrara çıkıştaki artış
Ne sıklıkta idrar yapmak zorunda kaldığınız, vücudunuzun genel su tutma durumunun iyi bir göstergesidir. 24 saatlik bir sürede 6 ila 8 defa idrar yapmak normal kabul edilir.
Bundan daha sık idrar yapıyorsanız, bu basitçe çok fazla sıvı tükettiğiniz, çok fazla kafein aldığınız anlamına geliyor olabilir. Kafein idrar söktürücüdür ve vücuttan sıvıları uzaklaştırır.
Ancak sıklıkla idrar yapmak birçok daha ciddi durumun göstergesi de olabilir. İdrar torbası enfeksiyonu, prostat problemleri, kalp sorunları, bacak şişmesi veya idrar torbasının kronik iltihaplanma bozukluğu olan interstisyel sistit (ağrılı idrar kesesi sendromu olarak da bilinir) bu problemlerden bazılarıdır.
Sıklıkla idrar yapmak aşırı aktif idrar torbasını belirtisi de olabilir. Bu durum sıklıkla görülen ve kolayca tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır. Birçok problemden kaynaklanıyor olabilir. Sinir hasarları, ilaçlar, enfeksiyonlar, aşırı kilolu olmak ve östrojen eksikliği bunlardan bazılarıdır.
Şayet bir kadınsanız, sıklıkla idrar yapma ihtiyacı hissetmeniz, idrar kesesi gibi pelvik organların az desteklenmesinin göstergesi de olabilir. Bu durum, idrar torbasının zayıf pelvik taban kasları nedeniyle vajinal boşluğa düşmesi ile olur ve tipik olarak doğumdan sonra görülür.
Bazı insanlar yaşlandıkça geceleri daha fazla idrar yapma ihtiyacı hissettiklerini görürler. Dr. Rackley bunun oldukça tipik olduğunu söylemektedir.
Dr. Rackley’e göre; “İnsanlar yaşlandıkça gece boşaltımında artış olacaktır. Fakat birçok insan, 60 yaşından sonra, nadiren gecede iki defadan fazla uyanır. Bundan fazla uyanıyorsanız, bu durum genel sağlığınız ile ilgili bir durumdan kaynaklanıyor olabilir.”
2. Pembe, kırmızı veya kahverengi bir renk
İdrarınız pembe veya kırmızımsı görünüyorsa ve yakın zamanda bol miktarda pancar, böğürtlen veya yayla muzu yemediyseniz, bu renk idrarınızda kan olduğunun işareti olabilir. Bu ciddi bir belirtidir ve bu konuda mümkün olan en kısa sürede bir doktor ile görüşmeniz gerekir.
Dr. Unger’in söylediğine göre; “İdrarda kan olması asla normal bir durum değildir ve derhal tıbbi müdahale gerektirir”. Kanlı idrar kanser belirtisi olabilir.
Amber veya kahverengi gibi koyu renkler su kaybına işaret eder. İçtiğiniz sıvı miktarını arttırın ve kahveyi azaltın. İdrarınız hala koyu renkli ise, doktorunuzla görüşün.
3. İdrarını tutamama
İdrarını tutamama, istemsiz üre kaybı anlamına gelir. İki tip boşaltım idrarını tutamama durumu vardır: stres idrarını tutamama ve dürtü idrarını tutamama.
Kadınların öksürürken, gülerken, aksırırken veya gayretlice egzersiz yaparken idrar kaçırmalarına stres idrarını tutamaması denir ve tipik olarak idrar yolundaki zayıflık ile ilgilidir. Stres idrarını tutamama ayrıca fazla kilolu olmakla da ilgilidir. Fazla kilo, boşaltım sistemini destekleyen pelvik taban kaslarına ek baskı uygular. Stres idrarını tutamama durumu, kilo kaybı, pelvik kası egzersizleri veya küçük bir cerrahi operasyon ile tedavi edilebilir.
İdrar yapmak konusunda müthiş bir dürtü hisseden ve tuvalete yetişemeden kaçıran kadınlarda dürtü idrarını tutamama problemi olabilir. Bu durum aşırı aktif idrar torbası ile ilgilidir ve idrar torbasının zamanından önce kasılmasından kaynaklanır.
Bu durum idrar torbası yeniden eğitimi, ilaçlar, idrar torbası kasının bir kısmını felç eden botulinum toksini enjeksiyonu ile veya cildin altına yerleştirilen ve idrar torbasını kontrol eden sinirleri etkileyen irkilteç tarzı bir cihaz yolu ile sağlanabilir.