Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında 25 Temmuz’da toplanan Bakanlar Kurulu, OHAL kapsamındaki ikinci kanun hükmünde kararnameyi dün akşam saatlerinde yayımladı.
KHK’da yer alan düzenlemeler şöyle:
SAVCI İZİNSİZ ARAMA YAPACAK
- OHAL süresince mahkeme kararı beklenmeden savcı tarafından yakalama emri düzenlenebilecek. Savcı, konutta, işyerinde, kapalı alanlarda mahkemeye başvurmadan arama kararı verebilecek. Savcı hazır olmadan, ihtiyar heyetinden veya komşulardan birinin nezaretiyle arama gerçekleştirilebilecek.
- Savcının yazılı emriyle, mahkeme kararı olmadan askeri mahallerde de arama yapılabilecek. Arama, savcının katılımı olmadan gerçekleştirilebilecek. Adli kolluk, arama yapılırken ilgili kişinin belge ve kağıtlarını savcıyı beklemeden inceleyebilecek.
AVUKATLIK OFİSLERİ
- Savcının yazılı emriyle avukatların ofislerinde de arama yapılabilecek.
- Hakim kararı beklenmeden savcı talimatıyla bilgisayarlara, kayıtlarına ve işlem kütükleri kopyalanabilecek. İşlem uzun sürecekse bunlara el konulabilecek.
- Hakim kararı aranmadan, gecikmesinde sakınca bulunulan hallerde savcı kararıyla telefon dinleme, teknik takip ve izleme yapılabilecek.
- Savcı, avukatın dosyayı inceleme ve belge almasının soruşturmayı tehlikeye düşüreceğine inanırsa bunu kısıtlayabilecek.
MÜVEKİLLE GÖRÜŞMEYE 5 GÜN SINIRI
- Savcı, avukatın müvekkiliyle görüşmesini de aynı nedenle 5 gün süreyle kısıtlayabilecek.
- Savcı, gerek görürse soruşturmanın yapıldığı yerdeki sulh ceza hakiminden de karar çıkartabilecek.
- Cumhuriyet başsavcılıkları, soruşturmanın gerekli kılması halinde yargı çevresi içindeki mülki idare amirliklerinden bina, araç, gereç ve personel talebinde bulunabilecek.
- Cezaevine konulan şüpheliler, savcı talebi ve hakim kararıyla buradan çıkartılarak sorgulanabilecek.
KAÇAK SAYILACAKLAR
- Hakkında yürütülen soruşturmanın sonuçsuz kalmasını sağlamak amacıyla yurtiçinde saklanan veya yabancı ülkede bulunan ve bu nedenle Cumhuriyet savcılığı tarafından kendisine ulaşılamayan şüpheliye de Kaçak denilecek. Bu kişilerin “kaçak” sayılması için yasada aranan koşullar aranmayacak. Kaçak durumundaki kişilerin işlediği suçla ilgili sınır olmaksızın duruşmalara gelmesini sağlamak amacıyla mallarına, hak ve alacaklarına orantılı olarak mahkeme kararıyla el konulabilecek, kayyım atanabilecek.
- Tahliye talepleri en geç otuzar günlük sürelerle tutukluluğun incelenmesi ile birlikte dosya üzerinden karara bağlanacak.
- Şüpheli veya sanık ile eş, çocuk, anne ve baba gibi tanıklıktan çekinme hakkı bulunan kişiler arasındaki mektup ve belgelere, bu kimselerin nezdinde bulunsa bile elkonulabilecek. Hakim kararı olmadan el konulmuşsa 5 gün içinde hakim onayı aranacak. Hakim kararını 10 gün içinde verebilecek.
EL KONULABİLECEK
- Sanıkların suç yoluyla elde ettiği değerlendirilen her türlü taşınır ve taşınmaz mallara CMK’da belirtilen rapor sonucu beklenmeden hakim ya da gecikmesinde sakınca bulunan hallerde savcı kararıyla el konulabilecek.
SÖZLEŞMELİ ÖĞRETMEN ATANACAK
- Kalkınmada öncelikli iller başta olmak üzere boş norm kadro bulunan okullara sözleşmeli öğretmen alınabilecek. Sözleşmeli öğretmenler atanırken KPSS puanına göre alım yapılacak her pozisyon için hak kazanan 3 aday mülakata alınacak. Sözleşmeli öğretmenler 4 yıl başka yere atanamayacak. Aile birliği söz konusuysa öğretmenin eşinin onun bulunduğu yere atanması esas olacak. Sözleşmeli öğretmenler aday öğretmenler gibi adaylık sürecine tabi olacak. 4 yıl zorunlu hizmette bulunanlar kadroya geçebilecek. Öğretmen kadrolarına atananlar, aynı yerde en az iki yıl daha görev yapacak. Sözleşmeli öğretmenlere iş sonu tazminatı ise ödenmeyecek.
YETKİ YÖK'TE
- FETÖ bağlantısı saptanan akademisyenler, YÖK Başkanı’nın teklifi üzerine YÖK kararıyla meslekten ihraç edilebilecek.
- Uzman erbaşların ihracı ilgili kuvvet komutanın teklifi Milli Savunma Bakanı’nın onayıyla söz konusu olacak.
ASKER MAHKEMELERE YENİ DÜZENLEME
- askeri mahkemelerin kolordu, Ordu, kuvvet komutanlıkları ve Genelkurmay’da Milli Savunma Bakanlığı’nca kurulacağına dair emredici hüküm içeren Askeri Mahkemeler Kanunu değiştirildi. Buna göre, bu mahkemeleri kaldırmaya Milli Savunma Bakanlığı tam yetkili olacak. Bakanlık, uygun görülen yerlerde kuvvet komutanlıklarının görüşünü alarak askeri mahkeme kuracak.
- Darbeyi engellemek isterken şehit düşenlerin yakınlarının uygun kadrolara atamalarının teklifini Devlet Personel Başkanlığı yapacak. İşçi kadroları için teklif, sürekli işçi kadrosu için yapılacak. Kamu kurum ve kuruluşları kadro taleplerini her yılın ocak ve temmuz aylarının son gününe kadar yapacak. Talep yeterli değilse, bakanlıklar resen atama yapabilecek. Şehit yakınları uygun oldukları ünvanlara sınava tabi olmaksızın atanacakb Memurluğa atananlar istedikleri ve uygun oldukları unvan çalıştıkları kurumda yoksa bir defaya mahsus olarak naklen başka kuruma atanabilecek.
TC JANDARMASI
- Jandarmanın TSK’nın parçası olduğuna yönelik hüküm bütünüyle değişti. Yeni düzenlemeyle Jandarma Genel Komutanlığı’nın yerini Türkiye Cumhuriyeti Jandarması ifadesi aldı. Jandarmanın askeri kolluk kuvveti olduğu düzenlemesi kaldırılarak, “jandarma, emniyet ve asayiş ile kamu düzeninin korunmasını sağlayan ve diğer kanunların verdiği görevleri yerine getiren silahlı genel kolluk kuvvetidir” ifadesi getirildi. Komutanlığın İçişleri Bakanlığı’na bağlandığı düzenlenirken, kuruluş ve kadrolarının konuş yerlerinin bakanlıkça düzenleneceği değişikliği yapıldı. Bakanlığın bölge teşkilatı kurarak valiye karşı sorumlu kılabileceği de düzenlendi.
- Jandarma Genel Komutanı’nın general rütbesine sahip olanlar arasından atanacağı hükmüne yer verildi.
- Jandarma Genel Komutanı’nın Genelkurmay Başkanı’na karşı da sorumlu olduğu hükmü kaldırıldı, sorumluluğu kolluk göreviyle sınırlandırıldı. Askeri görevlerine son verilirken sadece kanunlardaki askeri hizmetleri yerine getirmekle yükümlü olduğu belirtildi.
- Jandarma birliklerinin sıkıyönetim ve savaş hallerinde sadece Bakanlar Kurulu’nun belirlediği bölümleriyle kuvvet komutanlıkları emrine girebileceği düzenlendi.
- İçişleri Bakanı’na bir il veya ilcenin tamamını polis ya da jandarma görev ve sorumluluk alanı olarak belirleme yetkisi verildi.
- Bakana veya yetkisi valiye devrettiği durumlarda valiye emniyet, jandarma ve sahil güvenlik arasında her kademedeki personelle ilgili geçici görev verme yetkisi tanındı. Bu kurumların birbirlerine geçici olarak teçhizat ve taşıt verebileceği de düzenlendi.
GENELKURMAY'IN YETKİLERİ KALDIRILDI
- Sahil Güvenlik Komutanlığı da jandarma gibi genel kolluk kuvveti sayıldı ve askeri çerçeveden çıkartıldı. Genelkurmay’ın komutanlık üzerindeki tüm yetkileri kaldırıldı ve tek söz sahibi olarak İçişleri Bakanlığı belirlendi.
- Jandarma için getirilen “sivilleşme” düzenlemelerinin tamamı Sahil Güvenlik için de çıkartıldı. Bütün düzenlemeler birebir aynı yapıldı ve burada çalışan amiraller arasından Sahil Güvenlik Komutanı atanacağı düzenlendi. Devlet Memurları Kanunu’na jandarma ve sahil güvenlik sınıfı bölümleri de eklendi.
- Sahil Güvenlik Komutanı’nın yanında iki tuğamiral rütbesinde Komutan Yardımcılığı kadrosu da oluşturuldu. İçişleri Bakanlığı’nın personel temini yapılana kadar Milli Savunma Bakanlığı’ndan personel talep edebileceği de düzenlendi.
- Kararname kapsamındaki kararları alan ve uygulayanların hukuki, idari, mali ve cezai sorumluluğunun olmadığı, bu kararların yürütmesinin durdurulamayacağı bu KHK’ya da konuldu.
TERFİDE YETKİ BAKANDA
- Buna göre jandarmadaki subay ve astsubaylığa kabul ve terfi işlemlerinde bakan yetkili olacak.
- Albaylıktan tuğgeneralliğe geçişler müşterek kararname ile yapılacak. Albaylar 60, generaller 65 yaşına kadar bakan onayıyla görev yapabilecek. İçişleri Bakanlığı dışında hiçbir kurum terfi ve atamalarda yetkili olmayacak. Ancak jandarma personeli ordu yardımlaşma kurumu haklarından yararlanabilecek.
- Jandarma Genel Komutanı, yardımcıları ve il jandarma komutanları müşterek kararnameyle, diğer rütbeler İçişleri Bakanı’nca atanacak. Uygun görülmesi halinde il jandarma komutanlıklarına general rütbesindeki subaylar da atanabilecek.
- Jandarma personeli disiplin suçları yönünden özel kanun hükümlerine, mülki görev suçu yönünden memurların yargılanma usulüne tabi olacak. Özel kanun çıkartılana kadar disiplin suçları yönünden jandarma da emniyet mensupları gibi değerlendirilecek.
- Silah ve mühimmat alımlarında standartlar İçişleri Bakanlığı’nca belirlenecek.
- Kılık ve kıyafetle, diğer çalışma usulleri konusunda yönetmelik çıkartılacak.
- Genelkurmay Başkanlığı’nın jandarma ile ilgili konularda görüş yetkisi olmayacak.
- Jandarma Genel Komutanı’nın yanında dört adet Komutan Yardımcısı kadrosu ihdas edildi. Bu kadrolara atamalar müşterek kararname ile yapılacak.
Milliyet