İzmir Barosu Başkanı Av. Aydın Özcan tarafından yönetilen panele, Türkiye Barolar Birliği Başkan Yardımcısı Av. Hüseyin Özbek, ODTÜ Öğretim Üyesi Dr. Yıldırım Koç, İLESAM Eski Başkanı Dr. Mehmet Sarıtaş ve Ulusal Eğitim Derneği İzmir Şubesi Kurucu Başkanı Dr. Mustafa Kozan konuşmacı olarak katıldılar.
Avukatların yanı sıra Ulusal Eğitim Derneği yönetici ve üyelerinin de katıldığı panel öncesi Ahmet Gürel tarafından hazırlanan İzmir İktisat Kongresi Belgeseli izlendi.
İzmir Barosu Başkanı Av. Aydın Özcan yapmış olduğu konuşmada, İzmir İktisat Kongresi’nin Lozan Antlaşması’nın da bir gerekçesi olduğunu söyleyerek, Lozan görüşmeleri sırasında yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin yönünün belirlenmesi anlamında Türkiye’nin elinin güçlenmesini sağladığını ifade etti. İzmir İktisat Kongresi’nin Lozan’daki muhataplara bir mesaj niteliği taşıdığını söyleyen Av. Aydın Özcan, “Mustafa Kemal Atatürk, her şeyi planlayarak ortaya koymuş ve ülkemizin tam bağımsız, gerçek anlamda çağdaş bir cumhuriyet olması yönünde adımlar atmıştır. Bu adımların da en önemlisi İzmir İktisat Kongresi’dir” dedi.
İzmir İktisat Kongresi’nde görüşülen konuların bugün bile hayati önem taşıyan konular olduğunu dile getiren Aydın Özcan, “şeker fabrikalarına kadar çok detaylı çalışmaların yapıldığını görüyoruz. Bugün ise şeker fabrikaları kapatılmak isteniyor” dedi. Av. Aydın Özcan İktisat Kongresi’nin her yıl uzmanlarca etüt edilerek, ele alınması gerektiğini ifade ederek “ülkemizin tam bağımsız olarak hareket edebilmesi, çağdaş medeniyetlerle yarışabilmesi için bunu yapmak zorundayız” dedi.
Osmanlı İmparatorluğu’nu son döneminde Türk halkının durumuna da değinen Av. Aydın Özcan, sadece İngilizlerin kurduğu şirketlerin Batı Anadolu’dan satın aldığı arazilerin yaklaşık bir milyon beş yüz bin dönüm, Türkiye genelinde ise iki milyon altı yüz bin dönüm olduğunu ifade ederek, bu arazilerin en verimli topraklar olduğunu, Lozan Antlaşması ve İzmir İktisat Kongresi’nde alınan kararlarla Türk çiftçisinin bu verimli topraklara yeniden sahip olduğunu dile getirdi.
Türkiye Barolar Birliği Başkan Yardımcısı Av. Hüseyin Özbek toplantının gerçekleşmesinde ve Türk Medeni Kanunu’nun oluşmasında büyük emeği olan Mahmut Esat Bozkurt’u anarak başladığı konuşmasında Türkiye’nin Lozan’a başı dik olarak katılmasında İzmir İktisat Kongresi’nde alınan kararların ve başlatılan uygulamaların büyük önemi olduğunu belirtti.
Dr. Mehmet Sarıtaş ise, Kongre ile başlayan iktisadi savaşın 1929’a kadar sürdüğünü, 1930 yılında zaferle taçlandığını belirterek, İzmir İktisat Kongresi’nin danışma nitelikli olmayıp karar alma nitelikli olduğunu ifade etti. Kongrede alınan kararların hemen uygulamaya sokulduğunu söyleyen Sarıtaş ekonomik çıkmazdan üretim ekonomisine geçilerek çıkılacağını dile getirdi.
“Siyasi mücadele, iktisadi mücadele ile tamamlanırsa başarı kalıcıdır” diyen ODTÜ Öğretim Üyesi Dr. Yıldırım Koç ise sağlık, eğitim ve ulaştırmada yapılan uygulamalarla milli birliğin sağlandığını, bugün ise emperyalizmin özelleştirme politikalarının ülkemizin bütünleştirici gücü olan sağlık ve eğitim konularına saldırdığını ifade etti.
Son sözü alan Mustafa Kozan, Osmanlı’da iktisadi düzenin yabancılar lehine çalıştığını söyleyerek İktisat Kongresi ile bir ulus yaratıldığını ifade etti. Mustafa Kozan Cumhuriyet’le kurulan KİT’lerin emperyal güçlerin eline geçtiğini, şimdi de sıranın şeker fabrikalarına geldiğini söyleyerek, ithalatın önünün kesilmesi gerektiğini, bu nedenle yerli malı kullanımının teşvik edilmesi gerektiğini söyledi.