Mehmet ÖZDOĞRU
İzmir Ticaret Borsası’nda (İTB) 2017-2018 zeytinyağı sezonu düzenlenen törenle açıldı. Törenin açılış konuşmasını yapan İTB Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, Türkiye’nin dünya ikinciliğine ulaşma hedefine ulaşması için dekar başına verimliliğin mutlaka artırılması gerektiğini söyledi.
Zeytin ve zeytinyağının sezon açılışı, İzmir Ticaret Borsası’nın Üzüm Salonu’nda düzenlenen tören ile yapıldı. İTB Hizmet Binası’nda yapılan açılış törenine İzmir Milletvekili Necip Kalkan ve İzmir Valisi Erol Ayyıldız da katıldı.
Açılış töreninde yaptığı konuşmada hasadın normal düzeylerde gerçekleştiği yıllarda dekar başına verimin İspanya’da 369, İtalya’da 256, Yunanistan’da 209 kilogramı bulduğunu dile getiren Kestelli, “Dünya ortalaması ise İspanya’daki yüksek verim nedeniyle 213 kilogramı buluyor. Türkiye, 195 kilogramlık verimle dünya ortalamasının altında. Çözmemiz gereken en önemli sorun bu. Dekar başına verimliliği en azından dünya ortalamasına çıkarabilmemiz lazım. Dünya ikinciliği hedefi koyan Türkiye’nin hem ağaç sayısını, hem zeytin hem de zeytinyağı üretimini artırması lazım” diye konuştu.
Sektörde ihracatta rekabet eşitsizliği, iç tüketimde yetersizlik, üretim planlaması ve kalitede yaşanan sorunlar çözüm beklediğine dikkat çeken Kestelli, “Sektör son yıllarda özellikle madenci şirketlerin girişimleriyle Zeytincilik Yasası olarak da adlandırılan Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkındaki Kanun’da yapılmak istenen değişikliklere karşı da mücadele ediyor. Türkiye’nin son yıllarda izlediği üretim artışı politikaları çok yerinde. Ülkemize has yağlık çeşitlerle bu politikanın devam ettirilmesi çok önemli. Bir zamanlar dış pazarda ambalajlı ürün satamayan zeytinyağı sektörüne bugün baktığımızda bambaşka bir tablo görüyoruz. Gelişimin istikrarlı bir şekilde sürmesi ve büyümesi için üretim, tüketim, pazarlama ve ihracatta uzun vadeli yol haritasının çizilmesi şart” dedi.
AB ülkelerinin yaklaşık 2 milyon ton üretim miktarı ve yüzde 71 pay ile dünyadaki en önemli zeytinyağı üreticileri olduğunu ifade eden Kestelli, “Dünya zeytinyağı üretiminin yüzde 48.3’ünü tek başına gerçekleştiren İspanya’yı, yüzde 9.6’lık pay ile Yunanistan ve yüzde 9’luk pay ile İtalya takip ediyor. Türkiye zeytinyağı üretiminde dünya sıralamasında, İspanya, Yunanistan ve İtalya gibi dünyanın önemli zeytinyağı üretici ülkelerinin ardından dördüncü sırada. Ama bu bizim kabul edebileceğimiz bir sıralama değil, hedefimiz İspanya’nın ardından ikincilik koltuğuna oturmak olmalı. İtalya ve Yunanistan’ı yakalayıp, geçebiliriz. Sofralık zeytin üretiminde çok iyi bir yerimiz var. İspanya’dan sonra yüzde 13 ile ikinci sıradayız. Bu sıralamayı zeytinyağı üretiminde de gerçekleştirebilmeliyiz” şeklinde konuştu.
1960’lı yıllardan itibaren makineleşen tarım ve sanayileşen gıda sektörünün zeytinyağı ve zeytinyağı sabununa alternatif olarak margarin, deterjan, şampuan ve benzeri ürünleri piyasaya sunduğunu hatırlatan Kestelli, “Biz de tüm dünya gibi bu ürünleri benimsedik ancak 1990’lardan sonra dengesiz beslenmenin artması ile büyük sağlık sorunlarıyla yüzleşmeye başladık. Akdeniz beslenme modeli sağlık için ön şart olunca geleneksel Ege Mutfağı da yeniden canlanmaya başladı. Ama bu canlanma yetmez.
İtalya, İspanya, Yunanistan gibi ülkelerde kişi başı yıllık tüketim 14-24 litre aralığındayken biz hala 2 litrelerdeyiz. Hedefimiz kişi başına yıllık tüketimin 3 litre olması ancak yıllık 2 litre ortalamasından hesaplarsak bile en az 160 bin ton zeytinyağı üretimine ihtiyacımız var. Üretim ve tüketimi artma potansiyeli olan zeytin bizim için çok büyük bir şans. Zeytinyağının alternatifi yok. Zeytinyağı bir meyve suyudur. Çekirdeği ezerek elde ettiğiniz değil, meyveyi sıkarak elde edilen, zeytin meyvesinin suyudur. Sağlıklı bir hayat için beslenme rejiminin olmazsa olmazı” dedi.
İzmir Valisi Erol Ayyıldız ise Türk insanı için zeytinin büyük önem taşıdığını vurgulayarak, üreticilere bereket ve bolluk diledi.