Meclis toplantısında gündem 2021 yılının tarım sektörü açısından değerlendirilmesi, tarım ve gıda ürünleri ihracatındaki ve tarımsal girdi fiyatlarındaki güncel gelişmeler, 2021 yılının, aynı zamanda kuruluşunun 130. yıldönümünü kutlayan İzmir Ticaret Borsası açısından gözden geçirilmesi ve İzmir Tarım Teknoloji Merkezi oldu oldu. Yılın son Meclis Toplantısı olması dolayısıyla 2022 yılı bütçesinin de oylamaya sunulduğu Aralık Ayı Olağan Meclis Toplantısı’nda, 2022 yılı bütçesi oy birliği ile onaylandı.
Toplantıda konuşan İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, 2020’den sonra 2021 yılının da zorlu geçtiğini belirterek, “Covid-19 salgını, devlet tarafından aşının ücretsiz olarak sunulmasına rağmen, halen yeterli aşılama oranlarına ulaşılamaması ve ortaya çıkan yeni varyantlar sebebiyle olumsuz etkisini sürdürüyor. Bu nedenle tedbiri elden bırakmamalıyız. İşin ekonomi boyutunda ise ülke olarak ihracat ve büyüme verileri yüzümüzü güldürürken, döviz kurlarındaki hareketlilik ve enflasyon rakamları her kesimi zorladı. Ancak hükümetin kritik anda yaptığı olumlu hamle ve sunduğu kur korumalı mevduat imkânı piyasaların rahat bir nefes almasını sağladı. Herkes biraz soluklandıktan sonra, ülke olarak 2022 yılındaki yeni hedefimizin milli paramızın değerinin istikrar kazanması ve enflasyonla mücadele olacağı da net bir şekilde belli oldu. Doğru adımların atılması halinde bu yolda da başarıya ulaşacağımızdan eminim” dedi.
Ekonomideki gelişmelere tarım penceresinden baktığımızda ise özellikle ihracat alanındaki rakamların sevindirici olduğuna değinen Işınsu Kestelli, “Tarım ihracatımız, kasım ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 31 artarak 3 milyar 33 milyon 166 bin dolara çıktı. Tarım sektörü böylece ekim ayında 2,8 milyar olan aylık bazda ihracat rekorunu kasım ayında 3 milyar doların üzerine taşıyarak tarihi bir başarıya imza attı. Tarım ihracatı, kasım ayında ülkemizin toplam ihracatın yüzde 14,1'ini oluşturdu. Elde edilen bu başarı, Borsa olarak ısrarla savunduğumuz gibi, tarımsal üretimin yeni dönemde tıpkı cumhuriyetimizin ilk yıllarında olduğu gibi stratejik bir rol üstleneceğini de gözler önüne serdi. 2021’de küresel tarımsal üretim miktarında ise çok ciddi bir sorun olmamakla beraber özellikle ticarette bazı sıkıntılar yaşandı. Pandeminin neden olduğu belirsizlikler, ülkelerin stok yapma eğilimleri, girdi ve navlun maliyetlerindeki artış fiyatlarda sıçramalara neden oldu. Nitekim FAO gıda endeksi de kasım ayında 134 puan ile 2011 yılından sonraki en yüksek seviyesine ulaştı. Bu durum bir taraftan tüm dünyada gıda enflasyonuna neden olurken, diğer taraftan gıdaya erişimini zorlaştırdı” diye konuştu.
Ülkemizde ise özellikle kuraklığın etkisi ile üretimde zor bir süreçten geçildiğine dikkatleri çeken Kestelli, “Hububat ve bakliyat üretimimizde önemli düşüşler gözlendi. Artan girdi fiyatları maliyetlerin yükselmesine neden oldu. TÜİK’in ekim ayı verilerini dikkate alarak açıkladığı tarımsal girdi fiyat endeksi de bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 30 arttı. Ancak alınan son önlemlerle dövizin düşüşe geçmesinin piyasadaki fiyatlara yansımasıyla beraber bu alanda da bir rahatlama yaşanacağını umut ediyorum” dedi.
Hem tarım hem de diğer piyasalarda yaşanan sorunlara rağmen 2021 yılının İzmir Ticaret Borsası açısından son derece verimli geçtiğine değinen Kestelli, “130’uncu kuruluş yılımızda bir taraftan kurumsal yapımızı güçlendirmek, diğer taraftan sektöre katkı vermek için önemli projeleri hayata geçirdik. Öncelikle, dünyada önemli bir değişim sürecinden geçtiğimiz bu dönemde Borsamızın marka konumlandırmasını da günümüzün ihtiyaçlarını ve gerçeklerini göz önünde bulundurarak ‘Tarımın Servetini Dönüştürmek’ olarak belirledik. Önümüzdeki dört yılımızın yol haritasını oluşturacak Stratejik Planımızı da en kısa zamanda tamamlamak için yoğun bir şekilde çalışıyoruz. Geçtiğimiz günlerde hem ulusal hem de yerel basına yansıdığı gibi, üzerinde uzunca bir zamandır çalıştığımız iki önemli projemizde 2021 yılında somut adımlar attık. 8 Aralık tarihinde önce İzmir Tarım Teknoloji Merkezi’nin kurulması için, İzmir Kalkınma Ajansının büyük projelere verdiği isimle güdümlü projemizin protokolünü imzaladık. Ardından, aynı gün İzmir ve Ege Bölgemizin binlerce yıllık yaşam ve mutfak kültürünü ve tarımsal potansiyeli dünyaya tanıtmak amacıyla geliştirdiğimiz gastronomi projemiz için İzmir Büyükşehir Belediyesi ile iş birliği protokolüne imza attık. Borsacılık faaliyetlerimizin geliştirilmesi amacıyla hazırlıklarını tamamlamak üzere olduğumuz elektronik satış işlemi uygulamamızı da çok kısa sürede devreye almış olacağız. Böylece bir taraftan üyelerimizin iş hacimlerinin gelişmesine, diğer taraftan da tüm dünyada değişim yaşayan tedarik zincirlerine uyum sağlamayı hedefliyoruz. Cumhuriyetin 100. yaşına bir kala, Borsamıza ve tarım sektörüne kalıcı bir miras bırakmak için var gücümüzle çalışıyoruz. 2022 yılında daha büyük başarıları birlikte kutlamak üzere; yeni yılın ülkemize ve dünyaya barış, huzur, bereket getirmesini diliyorum” diye konuştu.
İzmir Ticaret Borsası Meclis Başkanı Barış Kocagöz ise “Tarımsal üretimde her zaman girdi fiyatlarının pahalı olmasından ve maliyetlerimizi ciddi anlamda yükseltmesinden yakınır dururuz. Haklıyız da çünkü ülkemizde tarımsal ürünlerimizin fiyatları maliyetlerimizin yanında rekabetçi kalamamaktadır. Ülkemiz için en büyük sorun olan enflasyonun düşürülmesinde zorlanıyorsak en büyük neden de tarımsal üretimde maliyetlerimizin yüksekliğidir. Çünkü para kazanamayan üreticinin üretimden vazgeçmesiyle azalan üretim bu kez o ürünün fiyatını yukarı taşımakta ve enflasyonumuzu kontrol edilmez hale getirmektedir. Diğer taraftan, bu yıl dövizde yaşadığımız oynaklık çoğu ithal olan tarımsal girdi fiyatlarında büyük sıçramalara neden oldu. Özellikle gübre fiyatları o kadar yükseldi ki üreticinin kullanabilmesi bu rakamlarla olanaksız hale geldi. Gübre sadece bir örnek, birçok tarımsal üretimde farklı ithal ana kaynaklı girdiye büyük zamlar yapıldı. Hayvancılıkta da endüstriyel tarım ürünlerinde de sorun hep aynı. Peki ama geçen hafta atılan adımla sert düşen dövize göre bu kez bu girdilerde indirimler yapılıyor mu? Hiç zannetmiyorum. Yıllardır görüldüğü üzere tarımsal üretim girdilerinin fiyatlanmasında bazen üretici aleyhine düzensizlikler oluşmaktadır. Halbuki bu durumun kontrol edilebilir olduğu açıktır” dedi.
Barış Kocagöz Tarım ve Orman Bakanlığı’na Tarımsal Üretim Girdileri Daire Başkanlığı kurulması konusunda öneride bulundu
Bu amaç doğrultusunda öneri olarak Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bu soruna el koyması ve “Tarımsal Üretim Girdileri Daire Başkanlığını” kurması fikrini paylaşan Barış Kocagöz, “Bu Daire Başkanlığı her türlü tarımsal üretimde üreticilerimize satılan girdilerin fiyat gelişimlerini izlemeli ve hakim rolü üstlenerek gerçek dışı yapılan zamlara müdahale edebilmelidir. Eğer bugün olduğu gibi indirim yapılması gerekliliği var ise ilgili şirketleri uyarmalıdır. Aşırı fiyatlarla mal satanlara da cezai uygulama yapılabilmelidir. Tabii ki bakanlığımızın bu denetlemeyi ve işlemleri yapabilmesi için kanuni düzenleme ile desteklenmesi gerekmektedir. Bu sayede bu girdileri üreten sanayiye ve pazarlayan tüccara bir disiplin gelecek ve üreticilerimiz korunmuş olacaktır. Dolaylı olarak da enflasyonla mücadelemizde de önemli bir adım atılacaktır” diye konuştu.
İyisiyle kötüsüyle çok ama çok zor bir yılı bitirdiklerini dile getiren Kocagöz “Gelmekte olan yeni yılın sizlere ve ailenize önce sağlık, sonra bereket ve uğurlu günler getirmesini diliyorum” diyerek sözlerini tamamladı.
Açılış konuşmalarının ardından İzmir Ticaret Borsası Bütçe Komisyonu tarafından yapılan hazırlık sonucunda önerilen 2022 yılı bütçesi Meclis üyelerinin onayına sunuldu ve 2022 yılı bütçesi oy birliği ile onaylandı.
Bütçe sunumu ve oylamanın ardından İzmir Ticaret Borsası Genel Sekreteri Dr. Erçin Güdücü geçtiğimiz günlerde ulusal ve yerel basın lansmanları ile detayları kamuoyu ile paylaşılan İzmir Tarım Teknoloji Merkezi Projesine ilişkin güncel gelişmeler hakkında üyeleri bilgilendirdi.
Toplantının sunum ve konuşmalar bölümünün ardından Meclis üyeleri söz alarak sektörlerine ilişkin 2021 yılı değerlendirmeleri, güncel gelişmeler ve 2022 yılından beklentileri hakkında görüşlerini paylaştı.