'Dünya Kahve Günü' her sene 78 ülkede, 29 Eylül-1 Ekim tarihleri arasında çeşitli etkinliklerle kutlanıyor. Bilim insanları dünyanın sudan sonra en çok tüketilen içeceklerinden kahvenin sağlıklı olup olmadığını tespit etmek için senelerdir araştırmalar yapıyor. Şimdiye kadar yapılan çalışmalar, düzenli olarak kahve tüketmenin sağlığa yararlı olduğu yönünde sonuçlar ortaya koydu. Peki kafeinli ya da kafeinsiz, kahvenin sağlığa etkileri hakkında neler biliyorsunuz?
Kahvenin faydaları
Günde 3 fincan kahve tüketimi Parkinson, Alzheimer, kalp damar hastalıkları, felç, bunama, tip 2 diyabet, karaciğer kanseri gibi hastalıkların riskini azaltıyor. Kafein kan dolaşımından beyne geçerek norepinefrin ve dopamin salgısını artırıyor. Merkezi sinir sistemine etki ederek kişiyi (bireye göre değişiklik gösteren) 15 dakika ila 6 saat süren bir uyarı durumuna geçiriyor. Bu da kişinin idrak fonksiyonlarını artırarak daha aktif ve enerjik olmasını sağlıyor. Kafein zihnin uyanık kalmasını sağlayarak konsantrasyonu artırıyor. Antioksidan yönünden zengin olan kahve hücrelerin yaşlanmasını önlüyor.
Kahve aynı zamanda depresyonu da engelliyor. Kafein almak endişe seviyesini düşürürken mutluluk hissini yükseltiyor.
Spordan önce içilen kahve yağ yakımını artırıyor. Kafein adrenalin hormonu salgılatarak kalp ve dolaşım sisteminin uyarılmasını ve daha fazla enerji yakılmasını sağlıyor.
Harvard T.H. Chan Kamu Sağlığı Okulu'nun ortaya koyduğu bir çalışmada en ağır kahve bağımlılarının dahi ölüm riskinin, kahve içmeyenlere göre daha düşük olduğu açıklandı.
Kahvenin zararları
Kahvenin aşırı sinir ve mide ekşimesi gibi hoş olmayan bazı yan etkileri de mevcut. Buna ek olarak, kahvenin uyarıcı özelliğinden dolayı uyku problemi yaşayanlar için kahve tüketmek çok da mantıklı değil. Ayrıca hamilelik sırasında aşırı kahve tüketimi (3-4 bardak) düşük yapma ya da erken doğuma sebebiyet verebilir.
Günde kaç bardak kahve sağlığa faydalı?
Araştırmacılar normal insanlar için günde 3-4 fincan kahve tüketmenin sağlık için faydalı olduğunu söylüyor.
Günde 4 fincandan fazla kahve içen bazı kişilerde migren, baş ağrısı, huzursuzluk, çarpıntı, sinir ve uykusuzluk gibi yan etkiler görülebiliyor.
Uzmanlar hamilelerin günde 200 miligram'dan fazla kafein almalarını tavsiye etmiyor.
Kahvenin uyarıcı etkisi neden kişiye göre değişiklik gösteriyor?
Kafein ağırlıklı olarak karaciğer tarafından emiliyor. Metabolizma işleminde aktif rol alan bir enzim mevcut ve bu enzimdeki herhangi bir genetik varyasyon metabolizma hızını da etkileyebiliyor. Buna ek olarak ne kadar fazla kahve içilirse vücudun kahveye olan toleransı da o kadar yükseliyor.
Hangi yiyecek/içecekte ne kadar kafein var?
Bitkilerden elde edilen kafein, en çok kahve çekirdekleri, çay, meşrubat, kakao ve çikolatada bulunuyor. Uzmanlar bir yetişkin için günlük kafein alımının 4 yüz milligrama kadar sağlıklı olduğunu ifade ediyor.
Bir fincan filtre kahve: 140 miligram (mg)
Bir fincan hazır kahve: 100 mg
Bir fincan çay: 75 mg
Bir kutu kola: 40 mg
Bir kalıp sade çikolata: 25 mg'dan daha az
Bir kalıp sütlü çikolata: 10 mg'dan daha az