Keçilerin ölümüne sebep olan hastalıkların yanı sıra, bazı hastalıklar vardır ki; süreğen (kronik) biçimde seyredip keçileri yavaş yavaş zayıflatırlar. Kuruma, tükenme, aşırı zayıflama şeklinde açıklayabileceğimiz bu tip hastalıkların başında Paratüberküloz gelir.
Paratüberküloz sığırların John Hastalığı olarak bilinse de aslında tüm geviş getirenlerde görülen kronik seyirli bir hastalıktır. Gençler hastalığa daha duyarlıdırlar.
Keçileri için için kurutan, zayıflatan, tüketen hastalıklarda ilk bakılacak konu hayvanlarda ishal olup olmadığıdır.
İshal, aralıklı ishal, kanlı ishal gibi belirtilerle seyreden hastalıklar gözden geçirilmelidir.
Klostridyum enfeksiyonları (Çelerme tipi hastalıklar) çoğunlukla hızlı bir şekilde gelişerek, ölümle sonuçlanırlar.
Salmonellosis ishal ve sancı ile seyreder.
İç parazitler, özellikle Haemonchus contortus başta olmak üzere yuvarlak kurtlar, şeritler, karaciğer kelebekleri keçilerde zayıflamaya neden olurlar. Doğal olarak beslenme eksiklikleri, beslenmedeki kötü koşullar zayıflama sebebidir.
Aşırı zayıflama hallerinde dişler muayene edilmeli, ağız içine bakılmalıdır. Sığırlardaki IBR hastalığına sebep olan BoHV-1 virüsünün benzeri olan CpHV-1 (Caprine herpesvirus-1) virüsü aşırı zayıflama sebebi olabilir. Koksidiyoz kronik bir şekilde sürebilir ve aşırı zayıflama, yemden yararlanmanın azalması gibi sorunlara neden olabilir. CAE (Caprine Arthritis-encephalitis) hastalığının sebebi bir virüstür. Gizli seyreden, inatçı bir hastalık olup, meme, eklem ve beyin yangısıyla kendini gösterir. Keçilerin aşırı zayıflaması, adeta kuruyarak ölmelerine yol açar. Organlardaki apseler, özellikle iç organlarda olup, dışarıdan görülmeyen apseler, kazeöz lenfadenitis (Koyun – keçi pseudotüberkülozu, çıban, çırtlak, çatlak) keçileri zayıflatır. Bazen iç organlardaki apselere Trueperella mikroorganizması da sebep olmaktadır.
Kronik organ yangıları, örneğin; Metritis (rahim yangısı), Peritonit (karın zarı yangısı) veya kronikleşen zatürre (pneumoni) keçilerin giderek zayıflamalarına yol açar.
Görüldüğü gibi; keçilerin adeta kuruyarak zayıflamasına, için için tükenmesine sebep olabilecek birçok hastalık vardır. Böyle durumlarda diğer belirtiler ve laboratuvar tetkikleri ile doğru, kesin teşhise gidilmelidir.
Parazit mücadeleleri yapılıyorsa, parazit ilaçları uygulanırken, şeritler, yuvarlak kurtlar ve karaciğer kelebeklerinin tamamı göz önüne alınarak mücadele yapılıyorsa, başka hastalıklara yönelmek mümkündür. Klostridyum aşıları sistemli olarak yapılıyorsa, yine diğer hastalıklar yönünden tetkiklere başlamak gerekir.
Zayıflama dışındaki diğer tipik belirtilere bakarak Mavi Dil Hastalığı olup olmadığı anlaşılır.
İç organlardaki kazeöz lenfadenitis apseleri çoğunlukla hayvan ölünce veya kesilince görülür. Sistemli aşılama yapılması önerilir.
Geriye paratüberküloz hastalığı kalıyor. Aşırı zayıflama durumlarında göz ardı edilmeden laboratuvar tahlilleri ile bu hastalığın olup olmadığını mutlaka ortaya çıkarmak şarttır.
Aşırı zayıflama bir hastalık değil, yukarıda da anlatıldığı gibi birçok belirtiler içinde bir belirtidir. Laboratuvar tahlillerinden yararlanmazsak zaman ve para kaybederiz.