Çin’de ortaya çıkan koronavirüs ülke ekonomisini olduğu kadar dünya ekonomisini de tehdit eder boyuta ulaştı. Küresel Veri Analitiği ve Danışmanlık Şirketi Dun & Bradstreet, koronavirüsün şirketlere olan etkisinin yanı sıra küresel ekonomiye ihtimal dâhilindeki etkilerini iki temel senaryo ile analiz etti. 355 milyon şirketten oluşan veri tabanı kullanılarak hazırlanan raporda yer alan her iki senaryoda da virüsün global ekonomiyi olumsuz etkileyeceğine dikkat çekiliyor.
EN ÇOK ABD BAĞIMLI
Bölgede faaliyet gösteren yaklaşık 49 bin işletmenin başta Hong Kong olmak üzere, Amerika, Japonya, Almanya gibi dünyanın önde gelen ülkelerinde faaliyet gösteren şirketlerin iştirakleri veya şubeleri olduğu ifade edilen raporda, virüsten etkilenen bölgeye en fazla bağımlı olan ülkelerin başında Amerika’nın geldiği, onu Japonya, Almanya, İngiltere ve İsviçre’nin takip ettiğine dikkat çekiliyor. Rapora göre, koronavirüsün etkisinin yoğun bir şekilde hissedildiği bölgede 17 bin şirketin merkezi bulunuyor. Hong Kong, ABD, İspanya, Almanya ve İngiltere menşeli bu şirketlerin toplam çalışanlarının sayısı en az bir milyon düzeyinde. Virüsün oluşturduğu risk altında kalan bu şirketlerin toplam küresel satış gelirleri ise 2 trilyon dolar civarında. Virüsün ortaya çıktığı bölge olan Hubei, küresel devlerin tedarik üssü olarak da öne çıkıyor. Rapora göre, dünya üzerinde 51 bin şirketin bu bölgede bir ya da daha fazla birinci derecede tedarikçisi bulunuyor.
TEDARİKÇİ DEĞİŞTİREBİLİRLER
Rapor, Fortune 1000 içerisinde yer alan 163 küresel devin de virüsün etkilediği bölgede birinci derecede tedarikçisi bulunduğunu ortaya koyuyor. En az beş milyon şirketin ise virüsün etkilediği bölgede bir ya da ikinci derecede tedarikçisi bulunuyor. Rapora göre, Fortune 1000 içerisinde yer alan 938 küresel devin de virüsün etkilediği bölgede ikinci derecede tedarikçisi bulunuyor. Virüsün etkili olduğu bölgede birinci derecede tedarikçisi olan şirketlerin yüzde 92’si Amerikan şirketleri. Amerika’nın yanı sıra Kanada, İngiltere, Rusya ve İsveç merkezli şirketlerin virüsün etkilediği bölgede birinci derecede tedarikçisi bulunuyor. Bu şirketlerin tedarik zincirinde ortaya çıkan aksamaları en aza indirmek için virüsten etkilenmeyen başka bölgelerdeki veya farklı ülkelerdeki tedarikçilere yönelebileceğine dikkat çekiliyor.
Fabrikalar drone’larla dezenfekte ediliyor
Koronavirüs salgınını çözmeye destek olmak amacıyla yeni teknolojilerin nasıl kullanılacağını araştıran Çin kamu güvenliği yetkilileri, DJI marka drone’larla mücadele başlattı. Araştırma ve test süreçleri sonrası havadan klor veya etil alkol bazlı dezenfektan püskürtmek için uygun yöntemler geliştirildi. Bu sayede drone’lar yardımıyla Çin’de halka açık alanlarda dezenfekte işlemi yapılarak virüsle mücadele ediliyor. Drone’larla Shenzhen’de üç milyon metrekareden fazla alanda yapılan dezenfekte işleminin yanında 1.000 ilçeye daha yardım ediliyor. 600 milyon metrekareyi kapsayan hedef alanlar arasında fabrikalar, yerleşim alanları, hastaneler ve atık arıtma tesisleri bulunuyor. Drone’larla dezenfekte işlemi sayesinde geleneksel metotlardan 50 kat daha hızlı netice alınıyor.
2020’de kontrol altına alınırsa
Çin hükûmetinin de gerçekleşmesi için yoğun çaba sarf ettiği ilk senaryoda, salgının 2020’de kontrol altına alınması üzerinde duruluyor. Virüs için bir aşının üretilmesi, salgının yayılmasının önlenmesi ve özellikle yaz aylarına kadar virüsün kontrol altına alınmasına dayanan ilk senaryoya göre, Çin’in büyümesinin bir çeyrek daha yavaşlamanın ardından yeniden virüs öncesi büyüme patikasına gireceği öngörülüyor. Bu senaryoya göre, 2020’de Çin’in büyümesinde 2 puanlık gerileme olacak. Bu senaryoda koronavirüsünün 2020’de dünya ekonomisi üzerindeki olumsuz etkisinin duruma göre sınırlı kalacağı ancak yine de dünya ekonomik büyümesini 1 puanın altında da olsa aşağı çekeceği tahmin ediliyor.
Kontrol altına alınma gecikirse
İlk senaryoya göre daha olumsuz olan ikinci senaryoda ise virüs ile etkin mücadelenin 2020 sonrasına sarkması analiz ediliyor. Aşının 2020 yılı ikinci çeyreğinde hâlâ bulunamaması ve virüsün uluslararası yayılımının kontrolünün zor olduğu bu senaryoda, Çin’in dünyanın geri kalanından izolasyonu bekleniyor. Böyle bir durumun Çin ekonomisi üzerinde oldukça olumsuz etkileri olacağı belirtiliyor. Bu senaryonun gerçekleşmesi durumunda virüsün Çin’in büyümesini 3 puan düşürmesi öngörülüyor. Bu senaryoda, koronavirüsünün 2020’de dünya ekonomik büyümesini 1 puan düşürerek çok ciddi bir etkiye sebep olacağı tahmin ediliyor.
KORONAVİRÜSÜN ETKİSİNİ AZALTMAK İÇİN
Turizmde pazar çeşitliliği artacak
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, dünyanın başındaki en büyük tehlikelerden birinin turizm açısından da dünyadaki turist ve yolcu trafiği açısından da koronavirüs olduğunu belirterek, bu konuda çalışma yaptıklarını söyledi. Ersoy, “Bu virüsten en az seviyede etkilenmek için pazar çeşitliliği oluşturmamız gerekiyor. Turist sayısında geçen seneye kıyasla yüzde 16’nın üzerinde artış var. Turist sayısı olarak koronavirüsün başlamasıyla şubat ve mart ayında bir sıkıntı yaşanabilir ama nisan itibarıyla toparlar, bunu herkes bilsin. Koronavirüs salgınını izlemeye devam ediyoruz. Gelişmelere göre biz de üçüncü ve dördüncü eylem planlarımızı devreye alacağız” diye konuştu.
Çin’den tulum siparişi patladı
Koronavirüs hızla yayılarak can almaya devam ederken; maske, önlük, tulum gibi medikal ürünlerde talep patlaması yaşandı. Tokat’ın Turhal ilçesinde; kaban, ceket, pantolon üretimi yapan bir tekstil fabrikası artan talep doğrultusunda giysi üretimini durdurup, tek kullanımlık tulum üretmeye başladı. Günlük bin kapasite ile tulum üretimine başlayan firma bir milyona yaklaşan siparişe yetişmekte zorlanıyor. Vardiya sayısını artıran fabrikada gece gündüz durmadan koronavirüsüne karşı koruyucu tulum üretimi devam ediyor. Tekstil Fabrikası Yöneticisi İsa Aktaş, bin adetle başladıkları tulum üretimi siparişlerinin bir milyona çıktığını belirterek, siparişlere yetişmek için çift vardiya çalışmaya başladıklarını söyledi. Aktaş “Daha çok Çin’den talep var. Sıkıntıyı gören diğer ülkeler kendi eksikliklerinin farkına vardı. Şu anda bütün ülkeler stok edinmek istiyor” dedi.
Akıllı telefon satışı %36 düştü
Koronavirüs salgını sadece insan sağlığını değil küresel ekonomiyi de tehdit ediyor. Çin’de akıllı telefon satışları virüs sebebiyle ocak ayında yüzde 30’dan fazla düştü. Çin Bilgi ve İletişim Teknolojileri Akademisi verilerine göre cep telefonu markaları ocakta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 36.6 düşüşle toplam 20.4 milyon cihaz sevkiyatı gerçekleştirdi. Çin’de şubatın ilk iki haftasında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla otomobil satışları ise yüzde 92 düştü.