Merkez Bankası raporunda martta tüketici fiyatları yüzde 0,57 arttığı, yıllık enflasyon 0.51 puan azalarak yüzde 11,86'ya gerilediğini hatırlatarak gıdada yıllık enflasyonundaki yavaşlamada taze meyve ve sebze fiyatları etkili olduğu, diğer gıda kalemlerinin enflasyonunun ise yükseldiğini bildirdi. Hizmet enflasyonunun bu dönemde sınırlı bir oranda gerilediği kaydedilen raporda, temel mal grubu enflasyonu döviz kuru gelişmelerinin etkisiyle başta dayanıklı tüketim malları olmak üzere arttığı yer aldı. Raporda görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonunun bir miktar yükseldiği, eğilimlerinin ise görece yatay seyrettiği vurgulandı.
Koronavirüsün sınırlayıcı etkisi
Raporda, yıllık tüketici enflasyonuna şubata göre temel mal grubunun katkısı 0.28 puan arttığı, enerji, gıda ve hizmet gruplarının katkıları ise sırasıyla 0.67, 0.10 ve 0.03 puan azaldığı belirtildi. Martta hizmet fiyatları yüzde 0,52 arttığı, grup yıllık enflasyonunun 0.07 puan gerileyerek yüzde 12,42’ye indiği kaydedildi. Yıllık enflasyonun ulaştırma ve lokanta-otel gruplarında sınırlı arttığı ifade edilen raporda, diğer hizmetler grubunda gerilediği, kira ile haberleşme gruplarında ise yatay seyrettiği vurgulandı.
Bu dönemde bazı hizmet grubu alt kalemlerinde koronavirüs salgınının sınırlayıcı etkileri hissedildiğine işaret edilen raporda şunlar yer aldı: “Lokanta-otel grubunda yiyecek ve içecek hizmetlerindeki fiyat artışına karşın, konaklama hizmetleri fiyatlarında bir miktar düşüş (yüzde 0,56) izlenmiştir. Diğer hizmetler grubunda ise sağlık hizmetleri yıllık enflasyonundaki artışa karşın, başta paket tur, bakım-onarım ve eğlence-kültür hizmetleri olmak üzere, genele yayılan bir yavaşlama görülmüştür.”
Temel mal grubunda kur artışı
Rapora göre temel mal grubu yıllık enflasyonu martta 1,13 puan artışla yüzde 8,18 oldu. Bu dönemde yıllık enflasyon dayanıklı mal grubunda belirgin olmak üzere tüm alt gruplarda yükseldi. Dayanıklı mal grubu fiyatları aylık yüzde 1,10 arttı ve bu gelişmede Türk Lirası’ndaki değer kaybının etkisi ile yükselen otomobil fiyatları (yüzde 1,64) öne çıktı. Ocaktaki KDV indirimi neticesinde yılın ilk iki ayında gerileyen mobilya fiyatlarında da yüzde 1,05 artış kaydedildi.
Enerji fiyatları martta aylık yüzde 3,12 geriledi. Rapora göre petroldeki sert düşüş sonrası Türk Lirası’ndaki değer kaybına rağmen akaryakıt fiyatları bu dönemde yüzde 8,77 azaldı, yıllık enflasyon ise yüzde -7,54 seviyesine indi. Bu gelişmeler sonucunda enerji yıllık enflasyonu 5,73 puan azalarak yüzde 9,81 oldu.
Patateste dikkat çeken yükseliş
Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu martta 0,53 puan azalarak yüzde 10,05'e geriledi. İşlenmemiş gıda enflasyonu düşüşte belirleyici olurken, işlenmiş gıda grubu yıllık enflasyonu yükselişini sürdürdü. Bu dönemde taze meyve-sebze grubunda yıllık enflasyon yüzde -6,56'ya indi, diğer işlenmemiş gıda grubunda ise kırmızı et fiyatlarındaki artış eğilimi (aylık yüzde 5,06) güçlenirken, beyaz et ve patates fiyatlarındaki yükselişler de dikkat çekti.
Martta işlenmiş gıda grubunda ise fiyatlar yüzde 0,83 artarak grup yıllık enflasyonu yüzde 17,28'e ulaştı. Bu grupta ekmek-tahıllar, katı-sıvı yağlar ile alkolsüz içeceklerdeki fiyat artışları öne çıktı. Özetle bu dönemde gıda enflasyonundaki yavaşlamada taze meyve-sebze fiyatları etkili olurken, diğer gıda grubunda yıllık enflasyon yüzde 15,26'ya yükseldi.
Petrol düşse de imalatta enflasyon arttı
Yurt içi üretici fiyatları martta yüzde 0,87 arttı, yıllık enflasyon 0,76 puan azalarak yüzde 8,50 oldu. Bu dönemde, Koronavirüs salgını kaynaklı olarak uluslararası emtia fiyatlarında belirgin bir düşüş izlenmiş, özellikle petrol fiyatlarındaki gerileme üretici fiyat artışını sınırlayan temel unsur oldu. Petrol ürünleri hariç imalat sanayi fiyatları ise Türk Lirası’ndaki değer kaybına bağlı olarak martta yüzde 1,91 ile yüksek oranda arttı; petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının ana eğilimi yükseldi.