Kuşadası'nın geleneksel kent dokusunun korunması ve tescili yapıların restore edilerek turizme kazandırılması amacıyla Kuşadası Belediyesi ile Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) tarafından ortaklaşa yürütülen “Kuşadası Tarihi Evleri ve Mahalleri Koruma, Yaşatma ve Turizme Kazandırma” çalışması kapsamında hazırlanan restorasyon projelerinden oluşan sergi İbramaki Sanat Galerisi’nde düzenlenen bir sunumla açıldı.
2016 yılında Kuşadası’na gelen 19 yüksek lisans öğrencisi ile 13 öğretim üyesinin Rölöve-Restorasyon Lisansüstü Programı Koruma Projesi ve Tarihi Çevre Değerlendirme dersleri kapsamında başlattığı inceleme ve çalışmalar sonucunda tamamlanan 12 adet tescilli yapının projelendirme çalışmalarından oluşan sergiye Kuşadası Kaymakamı Muammer Aksoy, Kuşadası Belediye Başkanı Özer Kayalı, Aydın İl Kültür ve Turizm Müdürü Nusrettin Debre, Kuşadası Belediye Başkan Yardımcısı Ayşe Şerifoğlu, Kuşadası Ticaret Odası Başkanı Serdar Akdoğan, KEGEV Onursal Başkanı Hüseyin Arabul, EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü, YTÜ Mimarlık Fakültesi Dekanı Restorasyon Anabilim Başkanı Prof. Dr. Cengiz Can, YTÜ Mimarlık Bölümü Başkanı Prof. Dr. Can Binan, Yrd. Doç. Dr. Banu Çelebioğlu, Yrd. Doç. Dr. Uzay Yergün, Arş. Gör. Elifnaz Durusoy, Arş. Gör. Aylin Akçabozan, Kuşadası Belediye Meclis Üyeleri Ferah Sürekçi, Zekeriya Tünk, Filiz Üyücü, Cem Arslan, Faik Alp, Nurettin Öztürk ve çok sayıda vatandaş katıldı. Yrd. Doç. Dr. Uzay Yergün ile Arş. Gör. Elifnaz Durusoy tarafından 2016 yılından bu yana sürdürülen rölöve, restitüsyon ve restorasyon çalışmaları hakkında bir sunum yapılan açılışta Kuşadası’nı geçmişten günümüze konu alan bir belgesel gösterimi de yapıldı.
Açılışta konuşan Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü Başkanı Prof. Dr. Can Binan Kuşadası’nda yürütülen projelendirme çalışmasının önemini vurgulayarak “Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Restorasyon Ana Bilim Dalı bünyesinde yürütülen yüksek lisans programına olanak sağlayan Kuşadası Belediyesi’ne çok teşekkür ediyorum. Eğitim ve sosyal sorumluluk misyonumuzu yerine getirmek için Kuşadası’na geldik. Birçok program üniversite içerisinde veya kent kapsamında yürürken biz pek çok çalışmamızı Anadolu’nun farklı noktalarında yürütüyoruz. Bu çalışmalar kapsamında öğrencilerimiz pratik anlamda eğitim görerek alanında yetkin kişiler oluyorlar. Kuşadası çalışması da bizim açımızdan üst sıralarda yer alan önemli çalışmalardan bir tanesidir. Çünkü Kuşadası’nda yürüttüğümüz çalışmalar kapsamında edindiğimiz izlenimler, yerel yönetim ve halk tarafından benimsenmektedir ve bu çalışmalar uygulama alanına da yansıyacaktır” dedi.
YTÜ Mimarlık Fakültesi Dekanı Restorasyon Anabilim Başkanı Cengiz Can “Program kapsamında Kuşadası’na gelen Mimarlık Bölümü’nden öğrencilerimiz, çok yoğun bir çalışma yürüttüler. Çünkü öğrencilerimiz en yoğun eğitimlerini bu tür pratik çalışmaların içerisinde alıyorlar. Biz burada çalışırken bütün geçmişin belgelerini görüyoruz. Bu mahalle, sokak ve caddeler bize birçok şey söylüyor. Buralarda çok saklı değerler var. Bir tarihçinin arşivde çalışırken duyduğu heyecanın aynısı bizler de burada gördük diyebilirim. Kuşadası’nın bize ve öğrencilerimize göstermiş oldukları ilgiden ve Kuşadası Belediyesi’nin öğrencilerimizin öğrenime sunmuş olduğu katkıdan dolayı çok teşekkür ediyorum” dedi.
Tarihi yerlerin korunması ve kullanılması gerektiğini belirten Kuşadası Belediye Başkanı Özer Kayalı şöyle dedi: “Ben buradan öncelikle Yıldız Teknik Üniversitesi’nden gelen hocalarımıza teşekkür etmek istiyorum. Kuşadası’nın kentsel tarihinin ve kültürel mirasının turizme kazandırılması konusunda ilk adımın atılması gerekiyordu. Sürdürülen ve tamamlanan projelendirme çalışmaları ile birlikte bu adımı atmış bulunmaktayız. Ne yazık ki söz konusu evler şu an kullanılamaz durumda. Belediye olarak Anıtlar Kurulu’nun onayı olmaksızın bu evlere hiçbir müdahalede bulunamıyoruz. Belediyemizin yetki alanı içerisinde ilk olarak Reşat Nuri Gültekin’in Çalıkuşu romanında adı geçen Feride’nin öğretmenlik yaptığı Çalıkuşu Evi’nin restorasyon çalışmasını tamamlayarak hizmete açtık. Ardından Suphi Efe Evi ve Güvercinada surlarının restorasyonu tamamladık. Belediyemiz ve Sayın Hüseyin Arabul’un katkısıyla Fatma Özel Arabul Kültür Merkezi’ni kullanıma açtık. İnsanların kendilerini daha iyi anlayabilmesi ve yarınlara dair daha iyi fikirler edinmesi için mutlaka geçmişini anlaması ve araştırması gerekir. O nedenle bu kültürel mirasın korunması ve kullanılması gerektiğini düşünüyorum. Böylelikle bu tarihi yerlere sahip çıkarak kullanıma sunarsak turizm konusunda da önemli bir yol kat etmiş oluruz.”
Kuşadası’nın kentsel doku olarak önemli bir tarihe sahip olduğunu söyleyen Kuşadası Kaymakamı Muammer Aksoy ise “Neopolis’e dayanan çok önemli tarihi bir bölgede yaşıyoruz. Bu bölgenin sahip olduğu en önemli değer kültür mirasıdır. Bölgemizde 30’a yakın antik yerleşim yeri vardır. Böyle bir bölgede sadece denize ve kuma dayalı bir turizm yapmak büyük bir yanılgıdır. Bugün dünyanın gelişmiş en büyük turizm bölgelerine insanlar sadece yüzmek için değil, kentsel doku için gidiyor. Kuşadası’nın sahip olduğu en büyük ürün bu tarihi yerleşim yeridir. Efes’ten başlayıp Laodikya’ya kadar giden yerleşimlerin hepsi bizim aslında sahip olduğumuz en büyük değerdir” dedi.
Kuşadası Belediye Başkan Yardımcısı Ayşe Şerifoğlu ve Arkeolog Ayşe Gökdemir’in koordinasyonunda Yrd. Doç. Dr. Uzay Yergün, Doç. Dr. Ayten Erdem, Doç. Dr. Aynur Çiftçi, Yrd. Doç. Dr. İrem Gençer, Arş. Gör. Aylin Akçabozan, Arş. Gör. Zeynep Uzun, Arş. Gör. Melis Bilgiç tarafından Anıt, Yıldız, Güzel, Menekşe, Gökçen, Değirmen ve Kutlu sokaklarda yapılan incelemeler sonucunda acil müdahale gerektiren tescilli yapıların seçilmesi ile başlayan çalışmaların ikinci etabı ise Doç. Dr. Zeynep Gül Ünal, Yrd. Doç. Dr. Ebru Omay Polat, Yrd. Doç. Dr. Banu Çelebioğlu, Öğr. Gör. Dr. Burcu Yağan, Arş. Gör. Nur Umar, Arş. Gör. Elifnaz Durusoy’un katılımıyla sürdürülecek. Çalışma Kapsamında Kuşadası’na gelerek saha çalışması yapan yüksek lisans öğrencileri, 2017 öğretim yılı boyunca öğretim üyeleri danışmanlığında çalışmasına devam edilen 8 tarihi ev ile Kale Kapısı, Pygela Su Kemeri, Camiatik Mahallesi Yıldız Sokak’ta çıkan yangında zarar gören 7 evin rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerini tamamlayacak.
Kuşadası Tarihi Evleri ve Mahalleri Koruma, Yaşatma ve Turizme Kazandırma Projeleri çalışmasından oluşan sergi, 26 Şubat tarihine kadar İbramaki Sanat Galerisi’nde gezilebilecek.