Silaj, özellikle süt sığırcılığında, en önemli yemlerden biridir.
Her şeyde olduğu gibi, silaj da doğru kullanıldığında çok yararlıdır. Fakat ülkemizde silajların birçok işletmede ne yazık ki, faydadan çok zararlı olduğunu görüyoruz. Bazı yerlerde ‘’böyle silaj olacağına keşke hiç olmasa’’ dedirtecek durumlarla karşılaşıyoruz.
Silajlarda gözlediğim 3 önemli sorun var. 1. Küf, 2.bozuk silaj, 3. gıda değeri olmayan silaj.
Küflü silaj ineklerin döl tutmamasından, yavru atmasına, ayak sorunlarından verim düşüklüğüne, ishalden öksürüğe kadar çok sayıda hastalığın başlıca suçlusudur. Bozuk silaj ise Listeria bakterisinin ürediği yerdir. Listeriosis hastalığını oluşturan Listeria monocytogenes isimli bakteri hayvanlarda sinirsel belirtilere sebep oluyor. İşin daha kötüsü, bu hastalık zoonotik yapıda. Yani hayvanlardan insanlara bulaşıyor.
Üçüncü ve önemli bir konu da silajların aslında gerçekten ‘’silaj’’ olmaması. Besin değeri düşük, besin değeri korunamamış silajlar ile hayvan beslemeye çalışmak büyük hata. Böyle silajlarla sadece hayvanları ‘’beslediğimizi’’ sanıyoruz. Ancak bu eksik besleme ile süt verimi düşüklüğü, döl verimi düşüklüğü, süt yağı düşüklüğü gibi sorunlarla karşı karşıya kalıyoruz. İşin tuhafı, bu işletmeler ‘’silajımız var’’ diyerek avunup, belki de suçu başka yerlerde arıyorlar.
Silajı doğru yapan, doğru kullanan işletmeler dışında, silaj birçok işletme için, ne yazık ki, sorun çıkaran, dert üreten bir madde halindedir. Hatta sorunların kökeninde silaj olduğunu bilmeden, çözümü başka yerde arayanlar olduğu için, silajlarla ilgili bir düzeltme yapılmadığını da görüyoruz.
Başka yazılarımda da belirttiğim gibi, silaj işi ekimden, biçime, depolamadan, kullanıma kadar her adımın doğru olmasını gerektirir. Bu adımların birinde bile yapılan hata en sonunda hayvanlarda kötü sonuçlara yol açar. İnsanlarda bile dolaylı olarak sorun çıkaran, küften dolayı aflatoksinin, bozuk silajdan dolayı Listeria bakterisinin insanlara aktarılmasına sebep olabilecek silajlardan artık kurtulmalıyız.
Silaj yapalım, ama doğru yapalım, doğru kullanalım. Kaş yaparken göz çıkarmayalım. Silaj hatalarıyla sürülerimizi verimsizliğe sürüklemeyelim.