ABD’nin teşvikiyle Fırat’ın doğusunu kontrol eden PKK terör örgütü uzantısı PYD-YPG, Şam yönetimi ile masaya oturdu. Şam’da geçen hafta (26-27 Temmuz) görüşmeye PYD-YPG’nin ana omurgasını oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri’nin Eş Başkanları İlham Ahmed katıldı. Esad yönetimi adına ise görüşmede Suriye Genelkurmay Başkan Yardımcısı hazır bulundu.
Görüşmeye ilişkin ilk sızan bilgilere göre Şam yönetimi masaya, içinde Fırat’ın doğusundaki PYD-YPG kontrolündeki bölgede özerklik ya da sınırlı bir federasyon kurulması maddesinin de bulunduğu bir öneri listesi sundu. Öneri listesinde özerklik ya da federasyon da olsa, kamu kurumlarında tek bayrak -Suriye Bayrağı- dalgalanması, bölgedeki tüm yeraltı kaynaklarının Şam yönetiminin kontrolünde olması (Fırat’ın doğusu, Suriye’nin en zengin petrol yataklarını barındırıyor), bölgedeki tüm yabancı güçlerin çekilmesi, halen SDG kontrolündeki Rakka’nın Esad yönetimine terk edilmesi yer alıyor.
ABD DE RUSYA DA GÖRÜŞMELERİ DESTEKLİYOR
Şam yönetimi ile Suriye Demokratik Güçleri arasındaki görüşmeler, hem Esad yönetiminin varlığını borçlu olduğu Rusya, hem de Fırat doğusundaki oluşumun en büyük destekçisi konumundaki ABD tarafından da destekleniyor. ABD’nin IŞİD’le mücadele özel Temsilcisi Brett McGurk, Şam’daki görüşmelerden önce, SDG heyetiyle bir araya geldi. Bu görüşmenin ardından da SDG kaynakları, McGurk’un kendilerini Şam yönetimi ile masaya oturmak için teşvik ettiğini, ancak görüşmelerde önceliği kamu hizmetlerinin Fırat’ın doğusuna gelmesine vermeleri tavsiyesinde bulunduğunu açıkladılar. Şam’daki ilk temasın ardından, görüşmelerin komiteler kurularak devam ettirilmesi üzerinde anlaşıldığı da açıklandı.
İLK İŞBİRLİĞİ İDLİB Mİ OLACAK?
Diplomatik kulislerde, Şam’daki Esad yönetimi ile Suriye Demokratik Güçleri arasındaki görüşmelerin ilk somut sonucunun ise İdlib’de ortaya çıkabileceği konuşuluyor. Esad ordusu, Türkiye sınırındaki, Türk askerlerinin de Astana mutabakatı çerçevesinde “ateşkes izleme görevi” yaptıkları İdlib bölgesini muhaliflerden almak için askeri yığınak yapıyor. Bu operasyona bölgedeki PYD-YPG güçlerinin de destek verebileceği bizzat PYD’nin eski eş başkanı Salih Müslim tarafından açıklandı.
Astana mutabakatı çerçevesinde Rusya, İran ve Türkiye, 15 Eylül 2017’De İdlib’de çatışmasızlık bölgeleri oluşturulması, burada da garantör devletlerin “ateşkes izleme gözlem noktası” oluşturması üzerinde mutabakat sağlanmıştı. o tarihten bu yana Türkiye bölgede 12 gözlem noktası kurarken, İran ve Rusya ise 17 gözlem noktası oluşturdu. İdli, El Nusra’nın isim değiştirmiş hali olan El Ahrar, Heyet Tahrir El Şam gibi Cihatçı örgütler tarafından kontrol ediliyor.