Kökeninin Orta Asya'ya dayandığı ters lalenin Osmanlı İmparatorluğu döneminde özellikle Türkiye'de yetiştirilmeye başlandığını belirten Prof. Dr. Karabulut, bugün lalelerin dünya genelinde popüler süs bitkileri olarak kullanıldığını aktardı.
Ters lalenin botanik dünyasının dikkat çeken ve gizemli bitkilerinden biri olarak bilindiğini belirten Prof. Dr. Aysun Bay Karabulut, ters lalenin morfolojisi, ekolojisi ve benzersiz özellikleri konusunda kapsamlı bir araştırma yürütüldüğünü belirtti.
Dünya genelinde farklı türlerde bulunabilen ters lalenin genellikle ılıman iklimlerde ve yüksek rakımlı bölgelerde yetiştiğine değinen Karabulut doğal olarak Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde ve İran'ın bazı bölgelerinde yetişen endemik bir bitki olduğunu da söyledi.
Prof. Dr. Karabulut, "Ters Lale, adını karakteristik çiçek yapısından alır. Geleneksel lalelerden farklı olarak, tepesi aşağıya doğru bakacak şekilde büyür. Bu benzersiz özellik, bitkinin doğal yaşam alanlarında dikkat çekmesine ve merak uyandırmasına neden olmaktadır" dedi.
Ters lalenin ekolojik rolüne de değinen Prof. Dr. Karabulut, "Bu ender bitki türünün habitatları genellikle kireçtaşı kayalıklarında ve yüksek rakımlı bölgelerde bulunur. Ekosistemdeki benzersiz konumu ve etkileşimleri üzerine daha fazla araştırma yapılması önemlidir" şeklinde konuştu.
Ters Lale üzerine yaptığı çalışmalar ile bitki bilimine önemli katkılar sunan Prof. Dr. Aysun Bay Karabulut, ters lalenin geleneksel tıpta bazı sağlık faydalarıyla ilişkilendirildiğini de belirtti. Ancak bilimsel olarak kanıtlanmış etkileri hakkında sınırlı bilgi bulunduğunu ifade eden Karabulut, ters lale bitkisinin sağlığa olumlu etkileriyle ilgili şu bilgileri paylaştı:
“Öksürük ve solunum sorunlarına yardımcı olabilir. Bazı geleneksel tıp uygulayıcıları, ters lale kökünün öksürük ve solunum yolu rahatsızlıklarını hafifletmeye yardımcı olduğunu iddia etmektedir. Ters lale kökü, özellikle Asya tıbbında öksürük kesici ve balgam söktürücü olarak kullanılmıştır. Astım semptomlarını hafifletebilir. Bazı araştırmalar, ters lale bitkisinin astım semptomlarını hafifletebileceğini öne sürmektedir. Ancak, bu konuda daha fazla bilimsel araştırmaya ihtiyaç vardır. Anti-inflamatuar ve antioksidan özellikler: Ters lale bitkisi bazı anti-inflamatuar ve antioksidan bileşikler içerebilir. Bu bileşiklerin vücutta inflamasyonu azaltabileceği ve hücresel hasarı önleyebileceği düşünülmektedir. Diğer potansiyel faydalar: Bazı kaynaklar, ters lale bitkisinin sindirim sistemine ve karaciğere faydalı olabileceğini öne sürmektedir”
Ters lale bitkisinin genellikle geleneksel tıpta kök formunda kullanıldığını belirten Karabulut, ancak, bitki türüne ve kullanım amacına bağlı olarak, farklı yöntemlerle de kullanılabildiğini söyledi.
Ters lale bitkisinin yaygın kullanım yöntemlerine ilişkin de konuşan Karabulut, şunları söyledi:
“Ters lale kökü, özellikle Asya tıbbında öksürük ve solunum yolu rahatsızlıklarını tedavi etmek için kullanılan bir bileşendir. Genellikle tentür, ekstrakt veya toz formunda satılabilmektedir. Ancak, tıbbi preparatların kullanımı öncesinde mutlaka bir sağlık uzmanına danışılmalıdır.
Ters lale kökünden yapılan çaylar, bazı sağlık sorunlarını hafifletmek için kullanılabilir. Birçok kültürde, özellikle Asya'da, öksürük ve solunum yolu rahatsızlıklarını tedavi etmek amacıyla ters lale çayı içilir. Ancak, çay yaparken dikkatli olunmalı ve uygun dozlarda kullanılmalıdır.
Ters lale kökünden yapılan kapsül veya tabletler, bazı sağlık takviyeleri veya bitkisel ilaçlar şeklinde sunulabilir. Bu ürünler genellikle standardize edilmiş bir dozaj sağlar ve kolaylıkla kullanılabilir. Bazı kültürlerde, ters lale kökü geleneksel yemek tariflerinde kullanılabilir. Ancak, bu kullanım yöntemi tıbbi amaçlar için değil, lezzet ve tatlandırma amaçlı olabilir. Ters lale veya herhangi bir bitkisel ürünü kullanmadan önce, doğru dozaj ve kullanım talimatları konusunda bir sağlık uzmanına veya bitki uzmanına danışmanız önemlidir. Ayrıca, bitkisel ürünlerin güvenilir kaynaklardan temin edilmesi ve doğru saklanması da önemlidir. Ters lale veya herhangi bir bitki bazlı takviyenin kullanımı öncesinde, özellikle mevcut sağlık durumunuz veya kullandığınız diğer ilaçlar varsa, bir sağlık uzmanına danışmanız önemlidir. Ayrıca, bitkisel ürünlerin dozajı ve güvenilirliği konusunda dikkatli olunmalı ve güvenilir kaynaklardan temin edilmelidir.”