Sağlığa Evet Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, “Uzun yıllardır halkımızın sağlığını zararlı tütün ve nikotin ürünlerinden korumak için mücadele veren sivil toplum temsilcileri olarak duyduğumuz endişeyi kamuoyu ile paylaşmayı ve karar vericileri uyarmayı görev biliyoruz” diye konuştu.
İlgili kanun tasarısının, ’sigara ve diğer tütün mamulleri kategorisine girmeyen yeni tütün mamullerinin’ üretimine, ithalatına, satışına asgari miktar belirtilerek izin vermekte olduğuna dikkat çeken Dağlı, metnin, bu yeni ürünlerin vergilendirilmesinin de farklı olabileceğine işaret ettiğini vurguladı.
Prof. Dr. Elif Dağlı, dünyanın takdirini kazanmış tütün kontrolü kanunlarımız son zamanlarda iyi uygulanmamakta olduğunu da belirterek, “Tütün ürünleri kullanımı özellikle gençler arasında artmaktadır. Oysa Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 58. maddesi, devleti gençlerin bağımlılıklardan korunmasıyla yükümlü kılmıştır. Yeni ürünlerin piyasaya sunumu bu yükümlülükle bağdaşmamaktadır. Türkiye Cumhuriyeti’nin imzaladığı Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi 5.2’nci maddesi, devleti sadece tütün değil ‘nikotin bağımlılığı’ ile de mücadele etmesini açıkça talep etmektedir" dedi.
Dağlı, yeni ürünlerle piyasayı zenginleştirmenin, gençliğini korumayı hedefleyen ve tütün kontrolünde başarıları ile dünyaya tanıtılmış bir ülkenin politikaları ile bağdaşmayacağını belirterek, “Başarılı tütün kontrolü, endüstrinin ve karlılığını arttırma aracı ürünlerin kontrolü ile yapılır. Endüstrinin kar artışı; ülkemizde de en sık görülen kalp, kanser, beyin felci gibi hastalıkları olan ve ölen vatandaş sayısını arttırır” diye belirtti.
Piyasaya girecek ‘yeni ürünlerin’, farklı bir vergi değerlendirmesine tabi olabileceği kanun tasarısından anlaşıldığını ifade eden Dağlı, “Bu ürünlerin sahibi firma, sigaraya göre zararı azaltıldığı iddiasıyla başka ülkelerde de vergilendirme farklılığı talep etmektedir. Bu firmanın internet sayfasında da vergi konusu bu ürünü çıkarma gerekçesi olarak yazılmaktadır. Bağımlılık yapıcı tütün ürünlerinin hepsi aynı şekilde vergilendirilmelidir” diye ekledi.
Nikotinin yüksek derecede bağımlılık yapan bir kimyasal olduğunu söyleyen Dağlı şöyle devam etti:
“Nikotin bulunduran her ürün hastalık yapıcıdır. Hastalık yurttaşın kabahati değildir, tedavisi de bireysel sorumluluğu değil, devletin yükümlülüğüdür. Tütünün buharlaştırılma sıcaklığı nikotinin bağımlılık yaptığı gerçeğini değiştirmez. Yeni ürünler de bağımlılık hastalığı yapar.”
Henüz kanun tasarısında isimlendirilmemiş yeni ürünler endüstrinin ‘zararı azaltılmış’ ismiyle sınıflandırdığı ürün grubu olduğuna dikkat çeken Dağlı, “Endüstri, tütünün yakılmadan ısıtılması neticesinde daha az öldürücü olduğunu iddia etmektedir. Nikotinin güvenli dozu bulunmadığından, güvenli ‘yeni ürün’ olmayacaktır. Bu ürünlerin kerameti kendinden menkuldür. Kesin olarak zararsız olduğu tarafsız bilim kurumları tarafından ispatlanana kadar, herhangi bir ürünün zararlı olabileceği kabul edilerek ona göre yaklaşılması temel bir tıp ve etik yaklaşımıdır. Yeni ürünlerin zararsız olmadığı, ‘zararın azaltıldığı’ iddiasından da rahatlıkla anlaşılmaktadır. Zararı olan bir ürün daha az vergilendirilmemelidir, halka arz edilmemelidir” dedi.