Kalp Krizi Nedir?
Vücutta kalbe giden kan akışı azaldığında ya da damar tıkandığında kalp krizi meydana gelebilir. Bu tip tıkanmalar genellikle atardamarlarda yağ, kolesterol ve diğer maddelerin birikmesiyle ortaya çıkabilir. Kolesterol içeren yağlı tortulara plak adı verilir. Plak oluşum sürecine ise ateroskleroz (damar sertliği) denir. Bu plak yırtılarak kan akışını engelleyecek bir pıhtı oluşturabilir. Kan akışının engellenmesi, kalp kasına zarar vererek krizi ortaya çıkarabilmektedir.
Kalp Krizi Belirtileri Nelerdir?
Kalp krizi belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Bazı kişilerde hafif semptomlarla ortaya çıkabilmektedir. Şiddetli semptomlar da görülebileceği gibi bazı kişilerde hiçbir semptoma rastlanmayabilir. Kalp krizinin yaygın belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Göğüste veya kolda, göğüs kemiğinin altında rahatsızlık, baskı, ağırlık, sıkışma veya ağrı
Sırt, çene, boğazı veya kolda rahatsızlık hissi
Hazımsızlık veya boğulma hissi
Mide ekşimesi hissi
Terleme, kusma veya baş dönmesi
Şiddetli zayıflık, endişe, yorgunluk veya nefes darlığı
Hızlı veya düzensiz kalp atışı
Kalp krizi belirtileri kişinin hastalık geçmişine göre farklılık gösterebilir. Kadınlarda görülen kalp krizi belirtileri arasında şunlar açıklanabilir:
Olağandışı yorgunluk
Nefes darlığı
Mide bulantısı ya da kusma
Baş dönmesi
Bağırsaklarda rahatsızlık ve hazımsızlık
Boyun, omuz veya üst sırtta ağrı ve rahatsızlık hissi
Kalp Krizi Nedenleri Nelerdir?
Kalp krizini en önemli nedeni koroner kalp hastalığı olarak bilinmektedir. İki ana kalp krizi türü bulunur. Tip 1 kalp krizinde, atardamarda yer alan plak yırtılarak kolesterol ve diğer zararlı maddeler kan dolaşımına girmesine neden olur ve burada pıhtı oluşturarak damarı tıkayabilir. Tip 2 kalp krizlerinde kalbe sağlanan oksijen azalır ve krize sebep olabilmektedir. Kalp krizinin diğer nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
Yırtık kan damarları
Kan damarı spazmları
Kanda oksijen eksikliği
Kalp Krizi Risk Faktörleri
Kalp krizine sebep olan birçok risk faktörü bulur. Yaş, ailenin sağlık geçmişi gibi durumlar kalp krizi riskini artırabilir. Kalp krizinin risk faktörleri şunları içermektedir:
Sigara içmek
Yüksek kolesterol
Obezite
Egzersiz eksikliği
Yüksek stres seviyeleri
Diyabet
Trans yağlar ve doymuş yağlar tüketimi
Aşırı alkol tüketimi
Uyku apnesi
Ailede kalp hastalığı, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, obezite veya diyabet geçmişi, kalp krizi geçirme riskiniz daha yüksek olabilmektedir.
Kalp Krizi Nasıl Teşhis Edilir?
Kişinin tıbbi geçmişi göz önünde bulundurularak fiziksel muayene yapılır ve kalp krizi neden teşhis edilebilir.
Uzman doktor, kalbin hareketlerini ve aktivitesini kontrol etmek amacıyla elektrokardiyogram (EKG) yapabilir.
Ekokardiyografi yani EKO, ses dalgaları aracılığıyla kalbin iç yapısının ve fonksiyonlarının incelenmesi ve değerlendirilmesi işlemidir. Kanın kalpte nasıl aktığını ve kalpte hangi bölümlerin hasar gördüğünü teşhis etmek için kullanılmaktadır.
Uzman doktor kateterizasyon işlemi uygulayabilir. Kateter adı verilen tüp yardımıyla kan damarlarına sonda yerleştirilir. Bu durum kalbin içinde ve çevresinde birikmiş plak alanlarının görülmesini sağlar.
Kalp kası hasarı kanıtı olup olmadığını görmek için kandan alınan örnek alınabilir veya başka testler uygulanabilir. Kan testi, kalp kasında bulunan bir protein olan troponin T seviyelerini kontrol ederek, kalp krizini riskini ortaya çıkarır.
Kalp Krizi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Kişide kalp krizi şüphesi bulunuyorsa vakit kaybetmeden acil müdahale uygulanması gerekebilir. Kalp krizi tedavisinde önemli olan tıkalı damarın açılması sürecidir. Kalp krizi tedavisi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir:
Balon Anjiyoplasti: Balon kullanılarak anjiyoplasti ile plağın birikimi ortadan kaldırılır ve tıkalı olan damar açılır.
Stent: Damarlarda balon anjiyoplasti ile beraber uygulanan koroner stent yerleştirilmesi, damarlarda açıklık sağlanması ve tıkanmaması için kullanılmaktadır.
Bypass ameliyatı: Vücudun farklı bölgelerinden alınan damarlar, kalp atardamarlarının tıkalı olanlarına kan akışı sağlamak için kullanılır.
Kalp kapağı ameliyatı: Kalp damarlarına cerrahi müdahale kararı verilen hastalarda ek olarak kapak hastalığı da varsa kapak tamiri ya da değişimi aynı anda yapılır.
Kalp pili: Kalp pili, kalbin normal ritmini sürdürmesini sağlayarak derinin altına yerleştiren bir cihazdır. Kalp krizi geçiren kişilerde uzun ya da kısa dönemlerde farklı pil gereksinimi duyabilir.
Kalp nakli: Kalp nakli, ağır vakalarda kalıcı doku ölümü görülmesi durumlarda uygulanan ileri bir tedavi yöntemidir.